Του Γιάννη Ιωάννου
H δημοσίευση των θέσεων της εξωτερικής πολιτικής της συμμαχίας των 6 κομμάτων της αντιπολίτευσης (σ.σ. ηγείται το κεμαλικό CHP), που διεκδικούν την εξουσία απέναντι στον Ερντογάν, έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον τόσο για την ιστορική πρόταξη του («Ειρήνη στην πατρίδα, Ειρήνη στον κόσμο») του Κεμάλ Ατατούρκ όσο και για την «μετριοπάθεια» σε σχέση με το ΝΑΤΟ, τις αμερικανοτουρκικές και ευρωτουρκικές σχέσεις και τα ελληνοτουρκικά. Ωστόσο η Κύπρος, και το Κυπριακό, αποτελούν επιμέρους κεφάλαιο του προγραμματικού μανιφέστου που τόσο σημειολογικά όσο και σε σχέση με το αν το τελευταίο επηρεάζεται από τις εκλογές στην Τουρκία -του γνωστού debate στην ελληνόφωνη ανάλυση- έχει τη δική του, ξεχωριστή, σημασία.
Θέση αρχών
Στην Κύπρο αφιερώνεται μια ολόκληρη παράγραφος. Χαρακτηριστικά αναφέρεται: «Η Κύπρος είναι εθνική μας υπόθεση. Προκειμένου να βρεθεί μια δίκαιη και μόνιμη λύση στο Κυπριακό, θα επιδιώξουμε ως στόχους την προστασία των κεκτημένων δικαιωμάτων της “ΤΔΒΚ” και των Τουρκοκυπρίων και τη διασφάλιση της κυρίαρχης πολιτικής ισότητας των δύο κοινοτήτων».
Το ποιοτικό στοιχείο εδώ εδράζεται, ξεκάθαρα, στην αξιολογική προσέγγιση του Κυπριακού ως «εθνικής υπόθεσης» και για τα μη-ισλαμικά κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης -που εκτός του Ρεπουμπλικανικού και του «Καλού Κόμματος» (της εθνικίστριας, Μεράλ Αξενέρ) υπάρχουν και τα δύο μικρά κόμματα των Νταβούτογλου και Μπαμπατζάν, που κύκλοι στη Δύση θεωρούν προοδευτικά και με φιλοδυτικό προσανατολισμό. Η συμπερίληψη του Κυπριακού στην ατζέντα της αντιπολίτευσης ως θεσφάτου της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής δείχνει να καταρρίπτει αρκετούς μύθους.
Ανεξαρτήτως αποτελέσματος
Η τουρκική αντιπολίτευση δείχνει να επαναλαμβάνει, αυτούσια, την ρητορική Ερντογάν μετά το 2017 και την κατάρρευση των συνομιλιών στο Κρανς Μοντανά:
• Προτάσσει την διασφάλιση της λεγόμενης ΤΔΒΚ και των «κεκτημένων δικαιωμάτων της». Διάσταση που ασφαλώς φωτογραφίζει την συνέχιση της προσπάθειας για αναβάθμιση του ψευδοκράτους -με τελικό σκοπό μια μελλοντική αναγνώριση της
• Επεκτείνει το πνεύμα και εντός της τουρκοκυπριακής κοινότητας κάνοντας λόγο για «κυρίαρχη πολιτική ισότητα» μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Πτυχή που δεν διαφοροποιείται, επί της ουσίας, από την ρητορική της διακυβέρνησης Ερντογάν, μετά το 2017, που προωθεί λύση δύο κρατών στη βάση της κυριαρχικής ισότητας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων
Η μη διαφοροποίηση της τουρκικής αντιπολίτευσης στο Κυπριακό από την συγκυβέρνηση AKP-Μπαχτσελί (του υπερεθνικιστικού MHP), η οποία προώθησε μετά το 2017 την δημιουργία νέων τετελεσμένων στο Κυπριακό (ΑΟΖ, Βαρώσι, πολιτογραφήσεις, στοχευμένες ενέργειες αναβάθμισης των Κατεχομένων) δείχνει -σε ένα επίπεδο πρώτης ανάλυσης- να καταρρίπτει τον δημοφιλή μύθο που επικρατεί στην ελληνόφωνη ανάλυση πως η έκβαση στις συνομιλίες του Κυπριακού επηρεάζεται, αναλόγως, από την κυβέρνηση στην Τουρκία. Διαφοροποιήσεις σαφώς και υπάρχουν μεταξύ Κεμαλιστών και Ισλαμιστών, ωστόσο στην παρούσα συγκυρία η αναφορά στο Κυπριακό (σ.σ. ανέκαθεν θέσφατο της εξωτερικής πολιτικής) είναι πολύ συγκεκριμένη και ταυτίζεται, πλήρως, με τις θέσεις της ισχύουσας κυβέρνησης Ερντογάν. Δεικνύοντας πως ακόμη και μια αλλαγή παραδείγματος στις προσεχές τουρκικές εκλογές, με απομάκρυνση του Ερντογάν από την εξουσία, δεν θα αλλάξει το πάγιο αφήγημα περί της ύπαρξης δύο κρατών στην Κύπρο. Θέση που καθιερώθηκε, όπως φαίνεται, μετά το ναυάγιο του 2017 -και που δημοσίως η Άγκυρα επανέλαβε ως προς την πρόθεσή της να συζητήσει, εκ νέου, μια λύση που δεν προσδίδει στους Τουρκοκύπριους κυριαρχική ισότητα.
