Του Γιάννη Ιωάννου
Εγκρίνεται σήμερα, και τυπικά, το ψήφισμα για την ανανέωση της Ειρηνευτικής Δύναμης (ΕΔ) των ΗΕ στη Κύπρο (ΟΥΝΦΙΚΥΠ). Η είδηση, που ξεχωρίζει, από την Νέα Υόρκη είναι πως η ΟΥΝΦΙΚΥΠ λαμβάνει φρέσκια εντολή για ένα χρόνο (12 μήνες) έναντι του συνηθισμένου των 6 μηνών, με την εξέλιξη να έχει και ενδιαφέρουσα σημειολογία, και παρασκήνιο.
Στήριξη χωρίς προβλήματα
Στις άτυπες διαβουλεύσεις που κράτησαν την τελευταία εβδομάδα στην έδρα του ΟΗΕ, η Λευκωσία δεν αντιμετώπισε ιδιαίτερα προβλήματα ως προς την ανανέωση των ψηφισμάτων που διατηρούν την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ στη Κύπρο. Γαλλία, Μάλτα και Εκουαδόρ, όπως μαθαίνει η «Κ» ήταν ιδιαίτερα υποστηρικτικές στις ελληνοκυπριακές θέσεις και στις διορθώσεις, επί λεκτικού, των προσχεδίων που επιδίωξε η Λευκωσία. Πιο συγκεκριμένα εκτός από τις ΗΠΑ, η Μάλτα, η Ελβετία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στήριξαν, πολύ στοχευμένα, την ενδυνάμωση του λεκτικού που αφορά στον διορισμό ειδικού απεσταλμένου στο Κυπριακό -που αποτελεί, για πολλούς, και την απαρχή για την προσπάθεια ξεκλειδώματος των συνομιλιών του Κυπριακού.
Από τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφάλειας (ΣΑ), η Γαλλία και οι ΗΠΑ ήταν ιδιαίτερα υποστηρικτικές στη διάσταση των ψηφισμάτων σε σχέση με ενέργειες της Τουρκίας (“…further unilateral actions may trigger a response by the Security Council”) που αφορούν σε νέα τετελεσμένα (πχ Βαρώσι ή ΑΟΖ) ενώ τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα, τυπικά, στήριξαν τις ελληνοκυπριακές θέσεις.
Καλά ενημερωμένες διπλωματικές πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως η ισχυρή στήριξη των 4 από τα 5 μονίμων μελών του ΣΑ στο λεκτικό για Βαρώσι και ειδικό απεσταλμένο, οδήγησε το ΗΒ στο να υπαναχωρήσει έναντι των ελληνοκυπριακών θέσεων -με τον Κόλιν Στιούαρτ να αντιτίθεται, αρχικά, στην επέκταση της ανανέωσης της ΕΔ από 6 σε 12 μήνες, δημιουργώντας μάλιστα και σύγχυση στο επίπεδο του ΣΑ.
Τι σημαίνουν οι 12 μήνες
Η πρόταση για 12 μήνες δείχνει να προκύπτει από το ΗΒ (penholder ψηφίσματος) αλλά με την υποστήριξη των ΗΠΑ. Οι λόγοι που προκύπτει κάτι τέτοιο δείχνουν να συνδέονται με:
• Tεχνικές πτυχές εφόσον επιδιώκεται ευθυγράμμιση με άλλες ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ ανά το παγκόσμιο
• Σε σχέση με τις πραγματικότητες του Κυπριακού στην απουσία διαλόγου (σ.σ. δεν έχει νόημα η ανά έξι μήνες εξέταση των όρων εντολής για ανανέωση εφόσον δεν κινούνται οι συνομιλίες). Η εν λόγω διάσταση έχει… ουρά δεδομένου ότι το ΣΑ (και σειρά κρατών) υποδέχτηκαν μεν την πρόταση αλλά ζήτησαν την συναίνεση της ΚΔ και ανταλλάγματα έναντι της στήριξης (πχ απευθείας εμπόριο, συμμετοχή γυναικών στην ειρηνευτική διαδικασία, συνεργασία στο ζήτημα αποναρκοθέτησης, κοκ), δηλαδή στη βάση των γνωστών nuances του Κυπριακού και
• Το πως, κυρίως οι ΗΠΑ, στέλνουν ένα πολιτικό σινιάλο προς την Λευκωσία για το τέλος του 2023-αρχές 2024 τύπου «δεν αντιμετωπίζετε ρίσκο με ΟΥΝΦΙΚΥΠ, ας επικεντρωθούμε στο αν μπορούν να επαναρχίσουν οι συνομιλίες».
