Του Γιάννη Ιωάννου
«Θα ήθελα να ζητήσω από τη ρωσική ηγεσία και τον ρωσικό λαό να επανεξετάσουν την πολιτική τους σχετικά με την Κύπρο, ιδιαίτερα μετά τα όσα συνέβησαν στην Ουκρανία και με όσα συμβαίνουν στον κόσμο με πληθώρα παγκόσμιων αλλαγών» διαμήνυσε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, μέσω του ρωσικού κρατικού πρακτορείου ειδήσεων TASS -όπως μετέδωσε το τελευταίο. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ζητά, επί της ουσίας, την αναγνώριση των Κατεχομένων από την Ρωσία -και την εγκαθίδρυση διμερών σχέσεων- κλείνοντας το μάτι στη Μόσχα και στον Βλαντίμιρ Πούτιν. Επί τούτου μάλιστα επικαλέστηκε τις κοινότητες Ρώσων που διαμένουν μόνιμα στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου. (…) θα ήθελα να εκφράσω τα ειλικρινή μου αισθήματα προς τους Ρώσους που ζουν στη “βόρεια Κύπρο”. Θέλουμε οι σχέσεις μας με τη Ρωσία να αναπτυχθούν και να διευρυνθούν, γι’ αυτό εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου προς όλους τους Ρώσους και ζητώ επίσης από τη ρωσική κυβέρνηση και προσωπικά από τον Πρόεδρο Πούτιν να εξετάσουν το ζήτημα των σχέσεων με τη “Βόρεια Κύπρο”», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ενδιαφέρον σινιάλο
Το signaling του Τουρκοκύπριου ηγέτη προς την Μόσχα έρχεται σε μια ενδιαφέρουσα περίοδο όχι μόνο λόγω της κινητικότητας που εγκαινιάζεται στο Κυπριακό λόγω της καθόδου, στις αρχές Ιανουαρίου, της νέας ειδικής αντιπροσώπου του ΟΗΕ, Μαρία-Άνχελα Κουεγιάρ αλλά και εξαιτίας της ποιοτικής αναβάθμισης των σχέσεων Ρωσίας-Τουρκίας τα τελευταία χρόνια καθώς και της «λειτουργικής σχέσης» Ρωσίας-Κατεχομένων -ακόμη κι αν οι τελευταίες δεν εμπεριέχουν την διάσταση της de jure αναγνώρισης. Εξάλλου τα τελευταία χρόνια όχι μόνο έχουν αυξηθεί οι μόνιμα διαμένοντες Ρώσοι στην βόρεια, κατεχόμενη, Κύπρο αλλά η Ρωσική Ομοσπονδία έχει ανοίξει και προξενείο στη βόρεια Λευκωσία ενώ μέρος ρωσικών εταιρειών λόγω των κυρώσεων της ΕΕ για την επιθετικότητα στην Ουκρανία λειτουργούν ή μεταφέρθηκαν στα Κατεχόμενα.
Η επίκληση μάλιστα στο Ουκρανικό, με το αφήγημα της ασφάλειας, εκ μέρους του κ. Τατάρ δεν πρέπει να θεωρείται τυχαία και λόγω της φάσης στην οποία έχει εισέλθει η σύγκρουση μετά την ρωσική εισβολή του Φεβρουαρίου του 2022. Ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας είναι, κατά την ανάλυση του ρωσικού πρακτορείου ειδήσεων, «πεπεισμένος ότι σε ένα σενάριο όπου ολόκληρη η ενωμένη Κύπρος θα ενταχθεί στην ΕΕ, η Ρωσία επίσης θα χάσει την επιρροή της στην περιοχή και οποιονδήποτε πολιτικό δεσμό με το νησί» -διάσταση που εξ’ ορισμού αποτελεί και κλείσιμο του ματιού του κ. Τατάρ προς τον Πούτιν.
Νέα δεδομένα
To πως η Μόσχα θα κινηθεί, τους επόμενους μήνες, στο ζήτημα της αναμόχλευσης του Κυπριακού αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία για να παρακολουθήσει κανείς σε σχέση με τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα που διαμορφώνονται στην ανατολική Μεσόγειο με φόντο τις συγκρούσεις στην Ουκρανία και στη Γάζα. Εξ’ ορισμού η Ρωσία αποτελεί μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφάλειας του ΟΗΕ -από το οποίο απορρέουν οι όροι εντολής τόσο της κ. Κουεγιάρ όσο και της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στη Κύπρο, διάσταση που ασκεί διαχρονικά πίεση σε πολλαπλά επίπεδα. Από εκεί και πέρα οι τάσεις που διαμορφώνονται σε σχέση με το αποτύπωμα της Ρωσίας στο Κυπριακό εδράζονται σε τρεις άξονες:
• Στην «μετατόπιση» επίσημα προ μηνών, από την Μόσχα, της ΚΔ στη μη-φιλικές χώρες λόγω της συνεπούς στάσης που τήρησε στο ζήτημα της επιβολής κυρώσεων εντός της ΕΕ και της στήριξης στο Κίεβο λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η τάση αυτή ενισχύεται και από την συνεχιζόμενη και δυναμική στροφή της Λευκωσίας προς ένα σταθερότερο δυτικό προσανατολισμό τα τελευταία χρόνια
• Στην αναβαθμισμένη σχέση Μόσχας-Άγκυρας, ιδίως μετά το 2016, διάσταση στην οποία επενδύει και ο Τατάρ και η οποία έχει συγκεκριμένο αποτύπωμα στα Κατεχόμενα (ρωσική οικονομική δραστηριότητα, μεγάλη ρωσική κοινότητα, έλευση Ρώσων τουριστών) που διαφάνηκε και από την επίσπευση του ανοίγματος ρωσικού προξενείου
• Στις ρωσικές εκλογές του προσεχούς Μαρτίου οι οποίες μπορεί να μην έχουν διακύβευμα ως προς την επανεκλογή Πούτιν στην εξουσία ωστόσο θα αναθεωρήσουν το ρωσικό σύστημα εξουσίας όπως το γνωρίσαμε διαχρονικά και -δυνητικά- και διαστάσεις της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας στην ανατολική Μεσόγειο όπου πιέζεται από την ισχυρή παρουσία της Δύσης
