Της Μαρίνας Οικονομίδου
«Υπάρχει η φήμη ότι στην Κύπρο υπάρχουν εταιρείες κελύφη που διευκολύνουν αυτούς που υποβοηθούν τον πόλεμο που κάνει το Κρεμλίνο, ότι διακινείται χρήμα κακόβουλων δραστηριοτήτων, όμως υπάρχουν πολλοί άνθρωποι πλέον που προσπαθούν να αλλάξουν, όχι μόνο την αντίληψη για τον ρόλο της Κύπρου, αλλά και να αλλάξουν πραγματικά τον ρόλο της Κύπρου» λέει στην «Κ» η πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Κύπρο Τζούλι Φίσερ, κληθείσα να σχολιάσει αν η Κύπρος κατάφερε να αλλάξει την αντίληψη ότι βρίσκεται κάτω από τη ρωσική επιρροή. Σημειώνει βεβαίως ότι είναι ακόμη μακρύς ο δρόμος για να αφήσει πίσω της αυτή την κακή φήμη, όπως άλλωστε μακρύς είναι ο δρόμος για κάθε χώρα να κάνει κάτι τέτοιο. Εκφράζει ωστόσο τη χαρά της για την πολύ καλή συνεργασία που υπάρχει μεταξύ της χώρας της και της κυβέρνησης. Κληθείσα να σχολιάσει την κάθοδο του FBI και το κατά πόσο θα υπάρξουν νέα ονόματα στη λίστα των κυρώσεων, η κα Φίσερ σημειώνει πως «αν υπάρχουν εταιρείες ή πρόσωπα στην Κύπρο που συμβάλλουν στην προσπάθεια της Ρωσίας να συνεχίσει αυτό τον πόλεμο τότε θα τους κυνηγήσουμε και θα το κάνουμε σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία». Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό κρατά κλειστά τα χαρτιά της, αναμένοντας όπως λέει τις ανακοινώσεις του γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες. Ιδιαίτερα ενθαρρυντική είναι για τις αμερικανικές επενδύσεις στην Κύπρο, αλλά και τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την κατάργηση της βίζας.
–Υπήρχε για καιρό η αντίληψη πως η Κύπρος είναι κάτω από τη ρωσική επιρροή. Καταφέραμε να αλλάξουμε αυτή την αντίληψη μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις κυρώσεις και τις δράσεις της νέας κυβέρνησης;
–Η Κύπρος έχει να διαδραματίσει έναν πολύ σημαντικό ρόλο σε ό,τι αφορά τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και τη διατλαντική συμφωνία που προνοεί ότι στεκόμαστε απέναντι από τη Ρωσία και υποστηρίζουμε την Ουκρανία. Υπάρχει η φήμη ότι στην Κύπρο υπάρχουν εταιρείες κελύφη που διευκολύνουν αυτούς που υποβοηθούν τον πόλεμο που κάνει το Κρεμλίνο, ότι διακινείται χρήμα κακόβουλων δραστηριοτήτων, όμως υπάρχουν πολλοί άνθρωποι πλέον που προσπαθούν να αλλάξουν, όχι μόνο την αντίληψη για τον ρόλο της Κύπρου, αλλά και να αλλάξουν πραγματικά τον ρόλο της Κύπρου. Ο προηγούμενος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν αυτός που απαγόρευσε τον ελλιμενισμό ρωσικών πολεμικών πλοίων στα λιμάνια της Κύπρου και την ίδια στιγμή συνεργάστηκε μαζί μας για να πολεμήσουμε τις παράνομες χρηματοδοτήσεις και να προχωρήσουμε ένα βήμα παρακάτω με την άρση του εμπάργκο όπλων που υπήρχε στην Κύπρο. Το γεγονός ότι βλέπουμε να συνεχίζεται αυτή η προσπάθεια σήμερα, αποδεικνύει ότι δεν ήταν απλώς μία έκλαμψη που διήρκησε μερικούς μήνες, αλλά υπάρχει μία μακροπρόθεσμη προσπάθεια. Και το λέω αυτό, γιατί όταν τον περασμένο Απρίλιο ανακοινώσαμε τη λίστα κυρώσεων που εμπεριείχε, φυσικά πρόσωπα και εταιρείες, είναι ο Νίκος Χριστοδουλίδης και η ομάδα του που μας ξεκαθάρισαν ότι θέλουν να συνεργαστούν πλήρως μαζί μας και με τις υπόλοιπες χώρες της Δύσης, γιατί η Κύπρος θέλει να αφήσει πίσω της αυτή την κακή φήμη που την ακολουθεί εδώ και καιρό.
–Το αφήσαμε όντως πίσω μας ή είναι μακρύς ακόμα ο δρόμος;
–Είναι ένας μακρύς δρόμος για οποιαδήποτε κυβέρνηση και οποιαδήποτε χώρα. Έχουμε να κάνουμε με τη μετάβαση στον τραπεζικό τομέα, στις ελεγκτικές υπηρεσίες και κατ’ επέκταση πρόκειται για μία πολύπλοκη διαδικασία που δεν αλλάζει μέσα σε μία νύχτα πουθενά και σίγουρα δεν αλλάζει ούτε στην Κύπρο. Χρειάζεται ένα μακροπρόθεσμο πλάνο και γι’ αυτό τον λόγο είμαι πολύ περήφανη για την πολύ στενή συνεργασία που έχουμε και για την πολύ καλή δουλειά που γίνεται μεταξύ του υπουργείου Δικαιοσύνης, της νομικής υπηρεσίας, του FBI και της κυπριακής αστυνομίας.
–Μιλώντας για το FBI, είδαμε μία ομάδα έμπειρων τεχνοκρατών να έρχεται στην Κύπρο να βοηθήσει τις κυπριακές αρχές, μετά και τις αποκαλύψεις των Cyprus Confidential. Να αναμένουμε νέα ονόματα στη λίστα των κυρώσεων;
–Είναι κάτι για το οποίο με ρωτάνε συχνά και η απάντησή μου είναι πάντοτε η ίδια. Από τη στιγμή που το Κρεμλίνο συνεχίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία, τότε θα συνεχίσουμε να κυνηγούμε αυτούς που υποβοηθούν, που «εφοδιάζουν» κατά κάποιον τρόπο αυτόν τον πόλεμο. Αν λοιπόν υπάρχουν εταιρείες ή πρόσωπα στην Κύπρο που συμβάλλουν στην προσπάθεια της Ρωσίας να συνεχίσει αυτό τον πόλεμο τότε θα τους κυνηγήσουμε και θα το κάνουμε σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία. Επειδή, ωστόσο, αναφέρατε την εν λόγω ομάδα που ήρθε στην Κύπρο, η πρόθεση είναι μία μακρόχρονη συνεργασία μεταξύ του FBI, της κυπριακής αστυνομίας, της Νομικής Υπηρεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης, της ΜΟΚΑΣ και άλλων υπηρεσιών. Το ερώτημα είναι τι περισσότερο μπορούμε να κάνουμε μαζί και αυτό επεξεργαζόμαστε αυτή τη στιγμή.
Ο απεσταλμένος και η πρόκληση εξεύρεσης κοινού εδάφους
Τον τελευταίο χρόνο κάναμε μία σημαντική πρόοδο γύρω από το ζήτημα κατάργησης της βίζας και υπολογίζουμε μέσα στο 2024 να υπάρξει μεγαλύτερη πρόοδος σε αυτό τον τομέα λέει στην «Κ» η Αμερικανίδα πρέσβειρα Τζούλι Φίσερ.
–Βρισκόμαστε λίγο πριν από τον διορισμό του ειδικού απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών. Θα είναι πράγματι ένας διορισμός με χρονοδιάγραμμα δράσης, όπως άλλωστε ακούγεται;
–Θα ήταν προτιμότερο να περιμένουμε τις δηλώσεις του γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών παρά να μπούμε σε μία διαδικασία υποθέσεων. Οι ΗΠΑ άλλωστε έχουν ήδη ζητήσει την επανέναρξη των συνομιλιών και τον διορισμό ειδικού απεσταλμένου. Όταν ο γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών ανακοινώσει τον διορισμό, εμείς σίγουρα θα τον χαιρετήσουμε και υποθέτω πως αυτό θα πράξουν και άλλα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Είναι πολύ σημαντικό για μας όμως, να δούμε έναν ειδικό απεσταλμένο που θα ξεκινήσει δουλειά το συντομότερο, καθώς το Κυπριακό είναι ένα άλυτο θέμα εδώ και πάρα πολύ καιρό. Και το λέω αυτό, γιατί αυτό το μικρό διάστημα που βρίσκομαι στην Κύπρο είδα ότι οι Κύπριοι, Ε/κ και Τ/κ, πραγματικά επιζητούν και ελπίζουν στην πρόοδο των συνομιλιών.
–Βεβαίως η Τουρκία και η τ/κ πλευρά διά μέσω του Ερσίν Τατάρ θέτει ως προϋπόθεση για την επανέναρξη των συνομιλιών την χωριστή κυριαρχία που οδηγεί σε δύο κράτη. Δεδομένων αυτών των απαιτήσεων, μπορούμε να ελπίζουμε για την ύπαρξη ενός κοινού εδάφους που θα οδηγήσει στην επίλυση του προβλήματος;
–Αυτή είναι σίγουρα η πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει ο ειδικός απεσταλμένος. Να βρει δηλαδή ένα κοινό έδαφος μεταξύ των δύο πλευρών και να καταφέρει να κάνει βήματα προόδου. Δε μπορώ να πω κάτι πριν από τις δηλώσεις του γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών, αλλά από την πλευρά μας περιμένουμε και ελπίζουμε για ανακοινώσεις το προσεχές διάστημα. Θα είναι κατά κάποιο τρόπο, ένα δώρο για τις γιορτές.
Ο ρόλος της Κύπρου
–Η Κυπριακή Δημοκρατία παρουσιάζεται συχνά ως σταθεροποιητικός παράγοντας στην περιοχή. Με ποιο τρόπο η συνεργασία ΗΠΑ-Κύπρου μπορεί να επεκταθεί και να γίνει εγγύηση σταθερότητας στην περιοχή;
–Η συνεργασία που έχουμε ενισχύεται ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια και τους τελευταίους μήνες. Σε στιγμές κρίσης αλλά και ιδιαίτερα μετά τις 7 Οκτωβρίου, αντιληφθήκαμε πλήρως τη σημασία αυτής της συνεργασίας. Δεν υπάρχει λοιπόν καμία αμφιβολία ότι η Κύπρος παίζει έναν ρόλο σταθερότητας στην περιοχή. Χώρες όπως οι ΗΠΑ, βλέπουν την Κύπρο ως έδαφος ασφάλειας και προστασίας των πολιτών τους και χώρο όπου μπορεί να γίνει ασφαλής εκκένωση σε περίπτωση κρίσης. Η Κύπρος έχει ήδη δημιουργήσει μία πολύ πετυχημένη πλατφόρμα οργάνωσης και συντονισμού και αυτό σίγουρα είναι κάτι απαραίτητο και πολύ διαφορετικό από την απλή οργάνωση εκκένωσης πολιτών. Τους τελευταίους μήνες, δεκάδες χώρες εργάζονταν μαζί μας στο συντονιστικό κέντρο «Ζήνων» για να στηρίξουν τους πολίτες τους. Η πρωτοβουλία του Νίκου Χριστοδουλίδη για τη δημιουργία ενός θαλάσσιου διαδρόμου για ανθρωπιστική βοήθεια των ανθρώπων που βρίσκονται στη Γάζα είναι γιατί η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη έχει αντιληφθεί ότι πρόκειται για ένα πολυσύνθετο πρόβλημα. Σε αυτό τον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς, πρώτα και κύρια πρέπει να αντιληφθούμε και να αναγνωρίσουμε στο Ισραήλ το δικαίωμά του να υπερασπιστεί το κράτος του και τους πολίτες του. Σε αυτό δεν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία, ωστόσο υπάρχει παράλληλα η ηθική και στρατηγική αναγκαιότητα ώστε το Ισραήλ να περιορίσει τις απώλειες αμάχων και να δώσει βοήθεια σε πολίτες οι οποίοι τη χρειάζονται. Με αυτό λοιπόν ως δεδομένο, πολλαπλοί διάδρομοι και δρόμοι είναι απαραίτητοι για να λάβουν αυτή τη βοήθεια. Εμείς εκτιμούμε την πολύ δημιουργική και καινοτόμα προσέγγιση του Νίκου Χριστοδουλίδη σε αυτό το θέμα.
–Βρίσκεστε στην Κύπρο περίπου ένα χρόνο και ήταν παράλληλα μία περίοδος κατά την οποία ενισχύθηκαν αρκετά οι σχέσεις των δύο χωρών. Πώς εξελίσσεται η σχέση ΗΠΑ-Κύπρου στο προσεχές μέλλον;
–Ελπίζω αυτή η σχέση να ενισχυθεί με την πάροδο των χρόνων. Είχαμε μία πολύ καλή συνεργασία το 2023 και ήταν λίγο μετά την άφιξή μου που υπογράφηκε η συμφωνία της Εθνικής Άμυνας της Κύπρου με την Εθνική Φρουρά του New Jersey. Στην ουσία ήταν ένας χρόνος γεμάτος ευκαιρίες, κατά τον οποίο ενισχύθηκαν και οι δεσμοί μας στο εκπαιδευτικό σύστημα με την αύξηση φοιτητών από την Κύπρο στις ΗΠΑ και το αντίστροφο. Είμαι ιδιαίτερα ενθουσιασμένη με τον αριθμό των Αμερικανών φοιτητών που σπουδάζουν στην Κύπρο και σίγουρα μπορούν να αναπτυχθούν πολύ περισσότερο οι σχέσεις μας στον οικονομικό και εμπορικό τομέα.
–Να αναμένουμε και περισσότερες επενδύσεις από τις ΗΠΑ το επόμενο διάστημα;
–Οι αμερικανικές εταιρείες ήδη κάνουν δουλειές στην Κύπρο και υπάρχει ικανοποίηση από το επίπεδο του συντονισμού και της συνεργασίας με την κυβέρνηση. Όλο αυτό σίγουρα βοηθά την προσέλκυση νέων επενδύσεων και νέων ευκαιριών στην Κύπρο. Παρακολουθώ παράλληλα βεβαίως, πως γίνεται μία πολύ καλή δουλειά στον τομέα της τεχνολογίας, ενώ οι εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας είναι πολύ σημαντικές και στέλνουν μηνύματα στους Αμερικανούς επενδυτές, κάτι το οποίο παρακολουθούμε στενά. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε «success stories», καθώς αυτό βοηθά, και πολλαπλασιάζει στη συνέχεια τις επιτυχημένες περιπτώσεις και πάνω σε αυτό θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί.
–Να αναμένουμε εξελίξεις στο θέμα της βίζας;
–Τον τελευταίο χρόνο κάναμε μία σημαντική πρόοδο γύρω από το ζήτημα κατάργησης της βίζας και υπολογίζουμε μέσα στο 2024 να υπάρξει μεγαλύτερη πρόοδος σε αυτό τον τομέα. Είναι ένας στόχος που έχουμε θέσει από κοινού οι δύο κυβερνήσεις. Να δούμε δηλαδή Κύπριους πολίτες να ταξιδεύουν στις ΗΠΑ χωρίς απαραίτητα να χρειάζεται να βγάλουν βίζα. Έχουμε δρόμο μπροστά μας ακόμα, καθώς πρόκειται για τεχνικά και νομικά θέματα που παίρνουν χρόνο, όμως δουλεύουμε πραγματικά σκληρά γι’ αυτό, μαζί με την υφυπουργό παρά τω προέδρω, Ειρήνη Πική.
