Kathimerini.gr
Γιάννης Παλαιολόγος
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Ξεσπάθωσε κατά της Αγκυρας o Μάικ Πομπέο στη χθεσινή, πρώτη συνεδρία της συνάντησης (μέσω τηλεδιάσκεψης) των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, τόνισε ότι η Τουρκία εναντιώνεται στις αρχές και στη λειτουργία της Συμμαχίας, υπονομεύοντας τη συνοχή της. Σύμφωνα με το περιβάλλον του κ. Πομπέο, η χθεσινή παρέμβαση εντάσσεται σε σειρά πρόσφατων κινήσεων του Αμερικανού υπουργού, που χαρακτηρίζονται από μια σαφώς αυξημένη διάθεση στήριξης της ελληνικής και της κυπριακής πλευράς απέναντι στην Τουρκία.
Ο κ. Πομπέο αναφέρθηκε στις προκλητικές, όπως τις χαρακτήρισε, ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Λιβύη, στη Συρία και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Για την αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος S-400 –ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα για την Ουάσιγκτον– είπε ότι αποτελεί «δώρο για τη Ρωσία». Απέδωσε ευθύνες στην Αγκυρα για τη μη λειτουργία του μηχανισμού απεμπλοκής που έχει συστήσει το ΝΑΤΟ για την άμβλυνση των εντάσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ
Εντονη ήταν η αντίδραση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στις κατηγορίες Πομπέο. O Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, σύμφωνα με πληροφορίες, επανέλαβε αιτιάσεις εναντίον της ευρωπαϊκής επιχείρησης «Ειρήνη», λέγοντας ότι το πρόσφατο περιστατικό με την επιθεώρηση τουρκικού πλοίου δεν έγινε τυχαία λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. Στη συνέχεια καταφέρθηκε εναντίον των ΗΠΑ, εκφράζοντας τη «λύπη» του για το γεγονός ότι τάσσονται «εναντίον της Τουρκίας», υποστηρίζουν τις «μαξιμαλιστικές θέσεις Ελλάδας και Κύπρου» και στηρίζουν «τρομοκρατικές οργανώσεις». Η Γερμανία αποτελεί τον μόνο έντιμο διαμεσολαβητή, είπε στους ομολόγους του ο κ. Τσαβούσογλου, προσθέτοντας την εκτίμηση ότι η «μεγαλύτερη απειλή για τη συνοχή της Συμμαχίας» είναι η γαλλική πολιτική στη Λιβύη.
O Νίκος Δένδιας εξέφρασε στην τηλεδιάσκεψη την ικανοποίησή του για την ξεκάθαρη θέση του κ. Πομπέο. Ο κ. Δένδιας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, πρόσθεσε ότι δεν σχολιάζει τους ανυπόστατους ισχυρισμούς περί «μαξιμαλιστικών θέσεων». Ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε επίσης ότι το σύνολο των συμμάχων, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, πρέπει να δείξει εμπράκτως την προσήλωσή του σε βασικές αρχές του ΝΑΤΟ, όπως η δημοκρατία, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο σεβασμός των κανόνων δικαίου. Εν τω μεταξύ, η Τουρκία είναι μεταξύ των θεμάτων που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι πρέπει να αποτελούν μέρος της νέας κοινής ατζέντας Ε.Ε. – ΗΠΑ. Αυτό προκύπτει από το 11σέλιδο έγγραφο της Κομισιόν στο οποίο παρουσιάζονται οι προτεραιότητες της Ε.Ε. για τη νέα σχέση, όπως θα διαμορφωθεί επί της θητείας του Τζο Μπάιντεν.
Οπως αναφέρεται στο έγγραφο: «Η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ έχουν κοινό στρατηγικό συμφέρον για μια σταθερή και ασφαλή Ανατολική Μεσόγειο. Πρέπει να αναζητήσουμε μια συντονισμένη προσέγγιση στις σχέσεις μας με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης και της αντιμετώπισης των τρεχουσών προκλήσεων». Η αναφορά θα μπορούσε να εκληφθεί ως σήμα της διάθεσης της Ε.Ε. για αναβολή αποφάσεων σχετικά με την Τουρκία, έως ότου ορκιστεί ο νέος Αμερικανός πρόεδρος (στις 20 Ιανουαρίου) και γίνουν οι αναγκαίες διαβουλεύσεις.
Σύμφωνα με κοινοτική πηγή, πάντως, το έγγραφο «δεν υποδηλώνει πρόθεση για οποιαδήποτε αναβολή αποφάσεων». Οι ευρωτουρκικές σχέσεις «έχουν απασχολήσει πολύ την Ε.Ε. τους τελευταίους μήνες και θα συζητηθούν στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως και με τη νέα διοίκηση Μπάιντεν», σημειώνει η ίδια πηγή. «Αλλά είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να δράσουμε».