Του Απόστολου Τομαρά
Η αποτυχία ολοκλήρωσης ενός ακόμη μεγάλου έργου πνοής που αφορά την επαρχία Πάφου, όπως δείχνουν τα μέχρι στιγμής δεδομένα, θα οδηγηθεί σε σύγκρουση με τη μέχρι πρότινος ανάδοχο εταιρεία ΙΝΤΡΑΚΑΤ. Πέρα από τις διαβεβαιώσεις του Υπουργείου Μεταφορών ότι τα έργα και των δυο φάσεων του έργου θα προχωρήσουν και θα ολοκληρωθούν, η Δημοκρατία θα αντιμετωπίσει έναν κυκεώνα δικαστικών αντιπαραθέσεων προκειμένου να αντικρούσει τις απαιτήσεις της εταιρείας και κατ’ επέκταση να μην επιβαρύνει τα κρατικά ταμεία για ένα έργο που έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 21%. Από την άλλη, η ηγεσία του Υπουργείου Μεταφορών έχει παραδεχθεί δημόσια πως η καταγγελία της σύμβασης θα προκαλέσει αύξηση της αρχικής δαπάνης ολοκλήρωσης του δρόμου, αύξηση που επί παρόντος παραμένει άγνωστη. Πέρα από τις όποιες οικονομικές επιβαρύνσεις προκύψουν, ένας άλλος παράγοντας, πολύ σημαντικός, είναι η επιμήκυνση του χρόνου ολοκλήρωσης του έργου που στην ουσία θα έχει επιπτώσεις κοινωνικές και οικονομικές πρώτα και κύρια για ολόκληρη την επαρχία Πάφου.
Τα €35 εκατ. και οι εγγυητικές
Η εταιρεία ΙΝΤΡΑΚΑΤ αμέσως μετά την καταγγελία της σύμβασης έσπευσε να ανοίξει τη βεντάλια των απαιτήσεών της. Εφόσον δεν δικαιώθηκε από την Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ) στρέφεται τώρα προς την πλευρά των δικαστηρίων προκειμένου να διεκδικήσει ένα επιπρόσθετο ποσό της τάξης των €35 εκατ. Απαίτηση που ήταν ένα από τα 16 αιτήματα που είχαν παραπεμφθεί στην ΚΕΑΑ και απορρίφθηκε. Ωστόσο, αυτό που προκαλεί εύλογες απορίες για τη στάση της εταιρείας προκύπτει από στοιχεία που προσκόμισε στη Βουλή ο υπουργός Μεταφορών ενημερώνοντας την αρμόδια επιτροπή για την πορεία του έργου. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο εργολάβος έχει υποβάλει αιτήματα με τα οποία απαιτεί οικονομικές αποζημιώσεις ύψους €32.329.800,00, ποσό μικρότερο από τις τωρινές απαιτήσεις. Πέρα από τις επιπρόσθετες αποζημιώσεις η ΙΝΤΡΑΚΑΤ αντέδρασε και πάλι όταν τα Δημόσια Έργα κατέθεσαν αίτημα ρευστοποίησης των δυο εγγυητικών του έργου ύψους €10 εκατ. Η ελλαδική εταιρεία προσέφυγε σε κυπριακό δικαστήριο ζητώντας πάγωμα της διαδικασίας ρευστοποίησης των εγγυητικών. Στην ουσία η πρώτη δικαστική μάχη μεταξύ Δημοκρατίας και ΙΝΤΡΑΚΑΤ θα δοθεί στις 25 Νοεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία οι δυο πλευρές θα παρουσιασθούν ενώπιον του δικαστηρίου για τις εγγυητικές.
Τα χαρτιά
Τη στάση που θα κρατήσει η εταιρεία ενώπιον της Δικαιοσύνης τόσο για τις εγγυητικές όσο και για την απαίτηση των €35 εκατ. περιέγραψε ο CEO της εταιρείας αμέσως μετά την καταγγελία της σύμβασης. Η ΙΝΤΡΑΚΑΤ στην ουσία συνεχίζει να επιμένει στο πλαίσιο απαιτήσεων που απέρριψε η ΚΕΑΑ που είναι κατά την ίδια ο τεράστιος όγκος των υλικών από τις εκσκαφές, η ακαταλληλότητα των υλικών εκσκαφής και η αδυναμία εξεύρεσης χώρου απόθεσής τους, το ζήτημα των μεταλλείων για την παραγωγή προϊόντων εκσκαφής, η μη ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων και η μη έγκαιρη ανταπόκριση των υπηρεσιών του Τμήματος των Δημοσίων Έργων. Εδώ πρέπει να υπενθυμίσουμε πως με βάση το ποσοστό υλοποίησης του Συμβολαίου, το οποίο ανέρχεται σε περίπου στο 21%, έχει πιστοποιηθεί προς πληρωμή στον εργολάβο ποσό ύψους €16.315.874,19 μέχρι τον Ιούλιο του 2024.
Η πλευρά της Δημοκρατίας
Στη δικαστική διαμάχη η πλευρά της Δημοκρατίας θα επικεντρωθεί στη μη τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων της ΙΝΤΡΑΚΑΤ για ένα έργο που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2022 με ημερομηνία αποπεράτωσής του στις 26 Νοεμβρίου 2024. Επίσης θα επικαλεσθεί το ποσοστό έργου που έχει ολοκληρωθεί (21%) σε σχέση με το χρόνο που απαιτήθηκε. Για τις εγγυητικές η πλευρά του Υπουργείου Μεταφορών δεν φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα μιας και η αντίδραση της εταιρείας ήταν αναμενόμενη. Στο ερώτημα πότε μπορεί να ολοκληρωθεί το έργο, η εκτίμηση του Υπουργείου Μεταφορών είναι πως η Α’ φάση θα ολοκληρωθεί σε 3 χρόνια ενώ η Β’ φάση αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 3,5 με 4 χρόνια.
Στη Βουλή
Πέρα από τις δικαστικές περιπέτειες το Υπουργείο Μεταφορών θα πρέπει να αντιμετωπίσει και τα κόμματα, τα οποία σε πρώτη φάση έχουν ζητήσει ήδη εξηγήσεις για το ναυάγιο. Αύριο Πέμπτη ο υπουργός Μεταφορών Αλέξης Βαφεάδης και άλλοι κρατικοί αξιωματούχοι έχουν κληθεί να παρουσιαστούν ενώπιον της Επιτροπής Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων. Την Επιτροπή θα απασχολήσει, πρώτον τα αίτια του ναυαγίου, δεύτερον το κόστος που ενδεχομένως να προκύψει και τρίτον η νέα ημερομηνία ολοκλήρωσης του δρόμου Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι το σύνολο των κομμάτων έχουν κοινή θέση, που είναι η κατασκευή του δρόμου.
Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία
Ο δρόμος Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς είναι ίσως ο πλέον απηρχαιωμένος κεντρικός άξονας του οδικού δικτύου της Κύπρου. Το αίτημα της επαρχίας Πάφου για ένα εκσυγχρονισμένο δίκτυο χρονολογείται τουλάχιστον από τα μέσα της δεκαετίας του 90. Ωστόσο, τα πρώτα σημάδια ευόδωσης των προσπαθειών εμφανίσθηκαν σχεδόν 20 χρόνια αργότερα και εφόσον ο φόρος αίματος στην άσφαλτο ήταν βαρύς για κατοίκους και επισκέπτες της περιοχής. Το 2018 ξεκίνησαν κάποια βελτιωτικά έργα του υφιστάμενου δρόμου, τα οποία όπως προβλεπόταν θα οδηγούσαν στη ριζική ανακατασκευή του συνόλου του οδικού άξονα Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς. Το συγκεκριμένο έργο το διαχειρίστηκαν τρεις υπουργοί Μεταφορών της κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη. Ο Μάριος Δημητριάδης επί υπουργίας του οποίου ξεκίνησαν τα βελτιωτικά έργα, η Βασιλική Αναστασιάδη και ο Γιάννης Καρούσος επί υπουργίας των οποίων ολοκληρώθηκε η υποβολή προσφορών και η κατακύρωση της Α’ φάσης των κατασκευαστικών έργων. Η Β’ φάση του έργου προκηρύχθηκε επί υπουργίας του Αλέξη Βαφεάδη και η αξιολόγηση των προσφορών δεν έχει ολοκληρωθεί.
Η Α’ ΦΑΣΗ
Η προκήρυξη της πρώτης φάσης του έργου έγινε στις 23/05/2019 και η υποβολή προσφορών ολοκληρώθηκε στις 22/11/2019. Με βάση τα έγραφα του διαγωνισμού (αρ: PS/DB/16) το έργο περιλαμβάνει το κομμάτι του δρόμου από την «Αγία Μαρινούδα μέχρι το Στρουμπί μήκους 15,5 km περίπου, με δύο λωρίδες κυκλοφορίας και με προοπτική κατασκευής των άλλων δύο λωρίδων σε μελλοντική φάση. Το έργο περιλαμβάνει έναν (1) ανισόπεδο κόμβο στην αρχή του έργου, στο σημείο σύνδεσης με τον αυτοκινητόδρομο Λεμεσού-Πάφου παρά την Αγ. Μαρινούδα, έναν (1) ισόπεδο κόμβο στη Χ.Θ 9+500 περίπου, όπου προβλέπεται σύμφωνα με την Προμελέτη ο μελλοντικός ανισόπεδος κόμβος Τσάδας και έναν (1) τερματικό κυκλικό κόμβο στη Χ.Θ 15+200 περίπου, μετά το χωριό Στρουμπί, όπου προβλέπεται σύμφωνα με την Προμελέτη ο μελλοντικός ανισόπεδος κόμβος Στρουμπιού/Κάθηκα. Όλες οι προβλεπόμενες στην Προμελέτη κατασκευές (κοιλαδογέφυρες, σήραγγες, υπόγειες και υπέργειες διαβάσεις, οχετοί ομβρίων) θα συμπεριληφθούν στη Φάση (Α) των δύο λωρίδων». Με βάση τα έγγραφα του διαγωνισμού η εκτιμώμενη αξία της Α’ φάσης ήταν στα €70.000.000 + ΦΠΑ. Για την Α’ φάση υποβλήθηκαν τέσσερις προσφορές, όπως φαίνεται στον πίνακα Α, η μικρότερη ήταν της ΙΝΤΡΑΚΑΤ και η μεγαλύτερη της ICM SpA. Το έργο κατακυρώθηκε στη μικρότερη προσφορά και 3 χρόνια αργότερα στην Αθήνα (Δευτέρα 04/07/2022) πραγματοποιήθηκε με κάθε επισημότητα, με προσκεκλημένους από Κύπρο και Ελλάδα, η έναρξη της κατασκευής της Α’ φάσης του δρόμου Πάφου-Πόλης Χρυσοχούς. Στην τελετή εκείνη τα υψηλόβαθμα στελέχη της εταιρείας διαβεβαίωναν πως «οι άνθρωποι της Intrakat, με την υψηλή επιστημονική και τεχνική κατάρτιση, με την εξαιρετική εταιρική κουλτούρα και τη δημιουργικότητα που τους διακρίνει, αποτελούν την εγγύηση για την άρτια και εμπρόθεσμη κατασκευή ενός σύγχρονου αυτοκινητόδρομου». Διαβεβαιώσεις που όπως αποδείχθηκε δυο χρόνια αργότερα έμειναν μόνο στα λόγια.
Β’ ΦΑΣΗ
Πολύ πριν σημειωθεί το οριστικό ναυάγιο και σε μια περίοδο όπου Υπουργείο Μεταφορών και ΙΝΤΡΑΚΑΤ προσπαθούσαν να βρουν λύσεις στις απαιτήσεις της ελλαδικής εταιρείας, προκηρύχθηκε η Β’ φάση. Η προκήρυξη του έργου έγινε στις 10/05/2024 και ολοκληρώθηκε στις 05/07/2024 με την αποσφράγιση των προσφορών. Για το έργο ενδιαφέρον επιδείχθηκε από τέσσερις εταιρείες (πίνακας Β) οι προσφορές των οποίων βρίσκονται στο στάδιο της αξιολόγησης. Η Β’ φάση έχει εκτιμώμενη αξία €3.150.000. Με βάση τα έγραφα προσφορών η Β’ Φάση αφορά τη βελτίωση τμημάτων στον υφιστάμενο δρόμο Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς (Β7). «Ο εν λόγω δρόμος ξεκινά από την Πάφο και διέρχεται από Μεσόγη, Τσάδα, Στρουμπί, Γιόλου, καταλήγοντας στην Πόλη Χρυσοχούς». Συγκεκριμένα ένα μέρος των έργων αφορά:
Τμήματα με πρόβλεψη Πρόσθετης Λωρίδας Κυκλοφορίας:
-Στο ανηφορικό τμήμα της οδού από τη Χ.Θ. 6+000 έως τη Χ.Θ. 7+800 (Μεσόγη - Τσάδα), στη λωρίδα κυκλοφορίας με κατεύθυνση προς Πόλη Χρυσοχούς.
-Στο ανηφορικό τμήμα της οδού από τη Χ.Θ. 17+500 έως τη Χ.Θ. 19+000 (Γιόλου - Στρουμπί), στη λωρίδα κυκλοφορίας με κατεύθυνση προς Πάφο.
Τμήματα βελτίωσης χαρακτηριστικών οδού:
-Αποκατάσταση - Καθαρισμός υφιστάμενης τάφρου.
-Κατασκευή τοίχου αντιστήριξης - Βελτίωση διασταύρωσης προς «Olympus Village».
-Επέκταση υφιστάμενων τοίχων καθ΄ ύψος - Επεμβάσεις στο ορθογωνικό κανάλι ομβρίων.
-Βελτίωση υφιστάμενων καναλιών ομβρίων.
-Προτάσεις ρυθμίσεων Οδικής Ασφάλειας.
-Κατασκευή τριγωνικής τάφρου
-Διαμόρφωση πεζοδρομίου και δικτύου ομβρίων.