Σταθεροποίηση σε ψηλές τιμές προβλέπονται σε αρκετά αγαθά και υπηρεσίες το επόμενο διάστημα, ενώ επίκεινται αυξήσεις σε είδη τροφίμων εν όψει Πάσχα. Αυτά είναι τα συμπεράσματα που προκύπτουν μέσα από καταγραφή δεδομένων του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τους πρώτους δύο μήνες του 2023, αλλά και από αναφορές επαγγελματιών της αγοράς στην «Κ».
Έρχονται νέες αυξήσεις τιμών ενόψει Πάσχα σε αρνίσιο και μοσχαρίσιο κρέας. Ανοικτό και το θέμα επάρκειας σύμφωνα με τον κ. Λειβαδιώτη.
Δεν αποκλείεται, για παράδειγμα, το ίδιο πιάτο στο μενού ενός εστιατορίου να κοστίζει ακριβότερα μέχρι το τέλος του μήνα, ενώ ακριβότερα αναμένεται να κοστίσει και το πασχαλινό τραπέζι, ένεκα των αυξήσεων που αναμένονται στα είδη κρεατικών. Εργαλείο στα χέρια του καταναλωτή, θα αποτελέσει η εφαρμογή την οποία προωθεί η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, ωστόσο δεν αναμένεται να εφαρμοστεί πριν από τον ερχόμενο Οκτώβριο.
Οι αυξήσεις τριετίας
Πιο ενδεικτική εικόνα της αύξησης του κόστους ζωής την τελευταία τριετία, δίνουν τα στοιχεία του Δείκτη Τιμών. Προκύπτει λοιπόν ότι το ψωμί, για παράδειγμα, είναι ακριβότερο κατά 22.4% φέτος σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2020 και 12.8% σε σύγκριση με το 2022. Κατά 15% η αύξηση στο ρύζι και 25% στα ζυμαρικά. Στα κρεατικά, η τιμή σε βοδινό κρέας και μοσχάρι έχει αυξηθεί κατά 28.6% από το 2020, και 25% σε σύγκριση με πέρσι. Λιγότερη μεν, αλλά αισθητή η αύξηση στο χοιρινό, με 14% σε σχέση με το 2020 και 18% συγκριτικά με πέρσι την αντίστοιχη περίοδο, ενώ 24% ήταν η αύξηση για το αρνίσιο κρέας και 26% σε σχέση με το 2020. Στο 12,3% η αύξηση για τα θαλασσινά μέσα σε μία τριετία (που όμως μειώθηκαν περίπου 6% σε σχέση με πέρσι) και 23% για τα φρέσκα ψάρια (13% σε σύγκριση με πέρσι). Γύρω στο 20% ακριβότερο είναι το γάλα και γύρω στο 13% σε σύγκριση με τον περσινό Φεβρουάριο. Κατά 32% πιο πάνω κοστίζουν τα αυγά μέσα σε μία τριετία και 13,5% σε σχέση με πέρσι, 16% πιο πάνω το ελαιόλαδο, κατά 21% ο καφές και περίπου 16% οι παιδικές τροφές. Πιο ήπια η εικόνα στα φρούτα και τα λαχανικά, που καταγράφουν μείωση σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 – 2% αύξηση στα φρέσκα φρούτα, μείωση 9% καταγράφεται στην τιμή των φρέσκων λαχανικών και -6% στις πατάτες. Κατά 17% ακρίβυνε το κόστος για μεταλλικό νερό και νερό πηγής, 14% οι χυμοί και 13,7% τα αναψυκτικά. Στα ίδια επίπεδα παρέμεινε η τιμή της μπύρας, ενώ αμελητέα είναι η διαφορά τιμής στο κρασί.
Έρχονται αυξήσεις
Οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται δήλωσε στην «Κ» ο πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Κρεοπωλών, Κώστας Λειβαδιώτης, μεταφέροντας τα μηνύματα που φτάνουν από τους προμηθευτές. Εφόσον δεν διορθώνονται οι παράγοντες που ανεβάζουν τις τιμές, ανέφερε, η τάση είναι ανοδική σε χοιρινό, αρνίσιο και μοσχαρίσιο κρέας, ενώ, όπως συνέχισε, ενόψει Πάσχα δεν αποκλείεται να τεθεί θέμα επάρκειας στην αγορά λόγω διαφόρων ζητημάτων που αντιμετωπίζει η παραγωγή. Επιφυλάχθηκε να δώσει πιο συγκεκριμένα στοιχεία τις επόμενες μέρες.
Σταθερά κοτόπουλα και αυγά
Σταθερές από την άλλη αναμένεται να παραμείνουν οι τιμές στα κοτόπουλα. Μιλώντας στην «Κ», ο πρόεδρος συνδέσμου Πτηνοτρόφων Πέτρος Μιντίκκης, ανέφερε ότι κατά πάσα πιθανότητα οι καταναλωτές δεν θα δουν περαιτέρω αυξήσεις στις τιμές των πουλερικών, εφόσον παρατηρείται αυτό το διάστημα μια σταθεροποίηση στα κόστη παραγωγής και μεταφοράς των πρώτων υλών (διατροφή των πτηνών που αποτελεί το 60-70% του κόστους). Εξυπακούεται ότι δεν θα υπάρχουν ούτε και μειώσεις.
Στην περίπτωση των αυγών, οι τιμές αυξήθηκαν πολύ περισσότερο ως επακόλουθο και της γρίπης των πτηνών στην Ευρώπη και του κόστους του νεοσσού, το οποίο εισάγεται και εκτρέφεται στην Κύπρο για παραγωγή αυγού. Συγκεκριμένα το κόστος ανέβηκε στο +32%. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση φτάσαμε στην οροφή, όπως εκτιμά ο κος Μιντίκκης, και αναφέρει ότι δεν αναμένεται νέα αύξηση, αλλά μάλλον σταθεροποίηση των τιμών για τους προσεχείς μήνες, ενώ το ενδεχόμενο μείωσης τιμών αποτελεί ένα πιο μακροπρόθεσμο σενάριο με πολλές προϋποθέσεις.
Φαγητό, fast food και ποτό
Από τα πιο πάνω, αλλά και από συγκεκριμένα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, στον χορό των αυξήσεων συμμετέχουν και εστιατόρια, καφετέριες και μπαρ. Ακριβότερα λοιπόν κοστίζει πλέον μια έξοδος είτε για φαγητό, είτε για ποτό, ενώ και η επιλογή του να παραγγείλεις φαγητό delivery έχει αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με την προ πανδημίας και πολέμου εποχή. Εστιατόρια, καφετέριες και καφενεία έχουν τιμολογήσει τις επιλογές στα μενού τους κατά +13%, ενώ αυξήσεις καταγράφονται και στα νυχτερινά κέντρα. Η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στα fast food και τις υπηρεσίες take away φαγητού, που υπολογίζεται στο +17,6%. Δεν αποκλείεται, ανέφερε ο Φάνος Λεβέντης πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Κέντρων Αναψυχής, να υπάρξει νέα αναθεώρηση των τιμών προς τα πάνω, εξηγώντας ωστόσο ότι δεν πρόκειται για συντονισμένες αποφάσεις του κλάδου, αλλά για απόφαση της κάθε επιχείρησης ξεχωριστά. Είναι γεγονός ότι οι επιχειρήσεις του κλάδου, μετά από το οικονομικό πλήγμα της πανδημίας, προσπάθησαν να αυξήσουν πληρότητες, συγκρατώντας το κόστος, ώστε αυτό να μην μετακυλήσει αυτούσιο στον καταναλωτή. Αυτό το στοιχείο παραμένει στην εξίσωση ανέφερε ο κος Λεβέντης. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι επί του παρόντος, μειώσεις δεν είναι βιώσιμες για τις επιχειρήσεις, ενώ αν δεν υπάρξει δραστική μείωση του κόστους ενέργειας, ενδεχομένως κάποιες τιμές κατά καιρούς να αναθεωρούνται προς τα πάνω. Σε σχέση με το κόστος ενέργειας, ο Σύνδεσμος πρόκειται να ζητήσει συνάντηση με τον υπουργό Ενέργειας με αντικείμενο συζήτησης τη χρήση ΑΠΕ από τα κέντρα αναψυχής, εφόσον εντοπίζονται πολλές δυσκολίες στην αξιοποίηση αυτών των σχεδίων από τις επιχειρήσεις.
Διακοπές
Ακριβότερη και η διαμονή σε ξενοδοχεία περίπου κατά 9% σε σύγκριση με το 2020. Κάτι που έχουν αναφέρει επανειλημμένα η πλευρά των ξενοδόχων είναι ότι έριξαν τις τιμές τους την περίοδο της πανδημίας, κάτι το οποίο καταγράφεται και στον δείκτη τιμών. Συγκεκριμένα, το 2021 η μείωση ήταν γύρω στο 5,6% (η σύγκριση αφορά την πρώτη διμηνία του έτους) και στο 5% το 2022. Αν συγκρίνουμε βάσει των στοιχείων, τον φετινό με τον περσινό Φεβρουάριο καταγράφεται μια αύξηση 11,5%. Αναμένεται επίσης ότι οι τιμές θα παρουσιάσουν άνοδο κατά την καλοκαιρινή περίοδο.
Φθινόπωρο το application
Έχει ήδη γίνει λόγος για την πρωτοβουλία της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή, για δημιουργία εφαρμογής η οποία θα παρέχει στον καταναλωτή καλύτερη εικόνα των τιμών για τα προϊόντα σε σουπερμάρκετ και αρτοποιεία. Όπως πληροφορείται η «Κ», το θέμα βρίσκεται ενώπιον της νομικής υπηρεσίας για νομοτεχνικό έλεγχο. Σε σχετικές δηλώσεις του ο επικεφαλής της Υπηρεσίας, Κωνσταντίνος Καραγιώργης, ανέφερε ότι μέχρι την άλλη εβδομάδα αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί ο νομοτεχνικός έλεγχος, και ακολούθως θα περάσει από το Υπουργικό. «Προτιθέμεθα πριν το Πάσχα να κατατεθεί στη Βουλή, όπως ήταν η αρχική δέσμευση του υπουργού». Εφόσον πάρει το πράσινο φως από την Ολομέλεια, τότε το υπουργείο θα προχωρήσει σε προσφορές για τη δημιουργία της εφαρμογής. Ο στόχος είναι -σε κάθε περίπτωση- μετά τον Απρίλιο να εφαρμοστεί εντός έξι μηνών, δηλαδή μέχρι το Φθινόπωρο (Οκτώβρη-Νοέμβρη) του 2023. Σίγουρα δεν αναμένεται ότι το εργαλείο θα λύσει το πρόβλημα της ακρίβειας, αλλά θα βοηθήσει ως προς την διαφάνεια των τιμών και τη δυνατότητα καλύτερης ενημέρωσης του καταναλωτή για τις τιμές στην αγορά σε συνολικό επίπεδο, έτσι ώστε να μπορέσει να κάνει τις επιλογές που θα κρίνει ο ίδιος ως πιο συμφέρουσες.
Οδηγείται προς σταθεροποίηση η συντήρηση αυτοκινήτων
Αυξήθηκε γύρω στο 18% το κόστος για εξαρτήματα και ανταλλακτικά, μέχρι 25% πιο πάνω το κόστος ανεφοδιασμού
Οριακές αυξήσεις οι οποίες δεν αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά το σημερινό κόστος των ανταλλακτικών αυτοκινήτων και κατ’ επέκταση το κόστος συντήρησής τους, το επόμενο διάστημα. Μιλώντας στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Καποδίστριας, Ceo της Chr. Kapodistrias & Sons, εξήγησε ότι τον Απρίλιο οι προμηθευτές ετοιμάζονται να ανακοινώσουν νέες αυξήσεις, αν και αναμένεται ότι θα είναι οριακές και θα φτάσουν στον καταναλωτή γύρω στο 2-3%, ενώ εξέφρασε την εκτίμηση ότι τους επόμενους μήνες οι τιμές οδηγούνται προς σταθεροποίηση.
Πάντως το κόστος συντήρησης αυτοκινήτων είχε καταγράψει αύξηση σε σχέση με πέρσι, γύρω στο 11,6%. Σε επίπεδο τριετίας, καταγράφεται μια αύξηση γύρω στο 18% για την κατηγορία εξαρτήματα και ανταλλακτικά και συγκεκριμένα, +18,7% τα ελαστικά και +17% τα ανταλλακτικά αυτοκινήτου. Την ίδια ώρα βεβαίως ακριβαίνουν και τα καύσιμα κίνησης -αυξημένο κατά 24,8% είναι το κόστος του πετρελαίου σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2020, και κατά 16% η τιμή της βενζίνης. Επίσης, οι σημερινοί αγοραστές αυτοκινήτων θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η τιμή έχει αυξηθεί κατά 21,7% τον Φλεβάρη του 2023 σε σύγκριση με τον Φλεβάρη του 2020, με την πορεία τιμών να είναι ανοδική τόσο στα καινούργια όσο και τα μεταχειρισμένα οχήματα. Για τα καινούργια αυτοκίνητα, η αύξηση ήταν στο 21,2% μέσα σε μία τριετία. Τον Φεβρουάριο 2021 αυξήθηκε κατά 4% σε σύγκριση τον αντίστοιχο μήνα του 2020. Κατά 10,7% ήταν η αύξηση τον Φεβρουάριο του 2022, ενώ μέσα σε ένα χρόνο το κόστος αυξήθηκε κατά 10%. Κατά 22,5% είναι η αντίστοιχη αύξηση για τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, με τις τιμές αυτής της κατηγορίας να παραμένουν περίπου στα ίδια επίπεδα το 2020 και το 2021. Περί τις αρχές του 2022, η αύξηση ήταν στο 7,7%, ενώ από το 2022 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2023 το κόστος αγοράς μεταχειρισμένου αυτοκινήτου αυξήθηκε κατά 13,7%.
