Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Τρεις οι προτάσεις που θα συζητηθούν την Πέμπτη στην τελευταία Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων πριν από τις θερινές διακοπές, τρία όμως και τα σενάρια για την έκβαση που θα έχει το πλαίσιο των εκποιήσεων.
Στην Ολομέλεια θα προχωρήσουν, το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για δημιουργία ειδικής δικαιοδοσίας δικαστηρίου που θα εκδικάζει υποθέσεις εκποιήσεων για πρώτες κατοικίες αξίας έως 350 χιλιάδων ευρώ, η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ που δίνει το δικαίωμα στον οφειλέτη και άλλα ενδιαφερόμενα πρόσωπα να προσφεύγουν σε δικαστήριο για την αναστολή διαδικασιών εκποίησης ακινήτου όταν υπάρχει αμφισβήτηση του ύψους του οφειλόμενου ποσού, και τέλος, η πρόταση νόμου της ΕΔΕΚ που σχετίζεται με την αξία του ενυπόθηκου ακινήτου και την τιμή εκποίησής του. Η πρώτη πρόταση, η «κυβερνητική» η λεγόμενη για τη δημιουργία δικαστηρίου ειδικής δικαιοδοσίας πιθανόν να βρει τις συγκλίσεις από τους βουλευτές για να ψηφιστεί, ενώ η τύχη της τρίτης πρότασης δεν είναι ξεκάθαρο αν τυγχάνει ευρείας αποδοχής. Η δεύτερη πρόταση, η «επίμαχη» του ΑΚΕΛ, είναι η πρόταση που έχει δημιουργήσει όλο το «πρόβλημα», με τους τραπεζίτες, την κυβέρνηση, την κεντρική τράπεζα της Κύπρου και τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων να έχουν αναφέρει πολλάκις πως, αν ψηφιστεί θα έχει αρνητικές συνέπειες για την οικονομία. Με την πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ που σημειωτέο, συνυπογράφουν και οι βουλευτές του ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ και Οικολόγων, καλύπτονται όλοι οι δανειολήπτες και όχι μόνο αυτοί που έχουν πρώτη κατοικία μέχρι 350 χιλιάδων ευρώ. Έτσι, θα δίνεται η δυνατότητα σε κάθε δανειολήπτη να προσφεύγει στη δικαιοσύνη, θα σταματά η διαδικασία της εκποίησης και το δικαστήριο θα πρέπει να εξετάσει το αίτημα του δανειολήπτη για να συνεχίσει η διαδικασία. Η απόφαση των δικαστηρίων θα είναι δεσμευτική και έτσι η διαδικασία θα προχωρά βάσει του υπολοίπου που θα αποφασίζει το δικαστήριο.
Η πρόταση της ΕΔΕΚ τελικά, εάν και δεν φαίνεται να περνά εκ πρώτης όψεως, δεν αποκλείεται να είναι αυτή που θα περάσει και θα λειτουργήσει ως «προϊόν ανταλλαγής».
Τα σενάρια για την «επίμαχη» πρόταση του ΑΚΕΛ, η οποία ενδεχομένως και να ψηφιστεί την προσεχή Πέμπτη, είναι τρία. Είτε θα ψηφιστεί και αυτομάτως θα φέρει νέα δεδομένα για το πλαίσιο των εκποιήσεων στην Κύπρο γενικότερα, είτε θα ψηφιστεί και θα την αναπέμψει ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, είτε δεν θα ψηφιστεί και η συζήτηση για τις εκποιήσεις θα προχωρήσει μετά το άνοιγμα της Βουλής των Αντιπροσώπων από τις θερινές διακοπές. Υπενθυμίζεται πως, οι τράπεζες και οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων έχουν προχωρήσει σε αναστολή των εκποιήσεων μέχρι και τον Οκτώβριο του 2023, αλλά μόνο για περιπτώσεις πρώτης κατοικίας και αξίας ακινήτου έως 350 χιλιάδων ευρώ. Η αιχμή του δόρατος είναι η πρόταση του ΑΚΕΛ που συνυπογράφουν και άλλα κόμματα, και από ότι φαίνεται από τις συζητήσεις που είχαν τις τελευταίες ημέρες με την Κυβέρνηση οι βουλευτές, δύσκολα δεν θα την ψηφίσουν. Κανένας δεν γνωρίζει τι θα γίνει στην Ολομέλεια της Πέμπτης και οι ζυμώσεις θα συνεχίσουν μέχρι την τελευταία στιγμή.
Υπάρχει και ένας αστερίσκος. Η πρόταση της ΕΔΕΚ τελικά, εάν και δεν φαίνεται να περνά εκ πρώτης όψεως, δεν αποκλείεται να είναι αυτή που θα περάσει και θα λειτουργήσει ως «προϊόν ανταλλαγής» για να μην περάσει η πρόταση του ΑΚΕΛ. Με την πρόταση του κ. Μαρίνου Σιζόπουλου θα παρέχεται το δικαίωμα στον ενυπόθηκο οφειλέτη να ζητά τη διενέργεια εκτίμησης ενυπόθηκου ακινήτου με βάση την προβλεπόμενη στον εν λόγω νόμο διαδικασία, εάν έχει εύλογο λόγο να πιστεύει ότι σε περίπτωση διενέργειας της νέας εκτίμησης η αξία του ενυπόθηκου ακινήτου θα είναι υψηλότερη από την αξία που έκανε αποδεκτή κατά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης.
Σημείωμα από Οίκους;
Εν μέσω «αναστάτωσης» στο κυπριακό σύστημα με προεκτάσεις για την κυπριακή οικονομία που συζητείται πλέον αρκετές εβδομάδες, δεν αποκλείεται να δούμε στις επόμενες ημέρες σημείωμα από τους Οίκους Αξιολόγησης που θα κρίνουν τις προθέσεις της Βουλής για αλλαγή του πλαισίου των εκποιήσεων για ακόμα μία φορά. Δεν είναι η πρώτη φορά που θα το κάνουν εξάλλου, αφού έχουν αναφέρει σε αρκετά ριπόρτ τους πως, ο ψηλός δείκτης ΜΕΔ ίσως και να είναι η μεγαλύτερη ευπάθεια της οικονομίας της Κύπρου.
Αντιθέτως, ένας καλός χειρισμός του όλου ζητήματος και η πραγματική ενδυνάμωση του πλαισίου των εκποιήσεων με την άνεση χρόνου που έχει δοθεί μέχρι και τον Οκτώβριο του 2023, θα ανοίξει πιθανώς νέο ορίζοντα για την οικονομία. Εάν δουν πως το πλαίσιο εκποιήσεων έχει αναβαθμιστεί, αντί απλώς να αλλάξει, ενδεχομένως οι αξιολογήσεις που ακολουθούν να είναι προς όφελος της χώρας και της οικονομίας εν γένει.
Τα του Ειδικού Δικαστηρίου
Όπως και να έχει, η δημιουργία ενός ειδικού δικαστηρίου είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την κυπριακή οικονομία και τους δανειολήπτες. Τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο; Σκοπός του νομοσχεδίου είναι η ρύθμιση της εκδίκασης των διαφορών που προκύπτουν μεταξύ δανειολήπτη/ εγγυητή/ παρόχου εξασφάλισης, με πιστωτή, αναφορικά με πιστωτική διευκόλυνση που εξασφαλίζεται με κύρια κατοικία αξίας μέχρι 350 χιλ. ευρώ. Με οδηγίες του Ανώτατου Δικαστηρίου, πρόεδρος Επαρχιακού Δικαστηρίου μπορεί να ορίσει με την έγκριση του Ανώτατου Δικαστηρίου, αριθμό δικαστών οι οποίοι να εκδικάζουν υποθέσεις σχετικά με τα κάτωθι δύο. Πρώτον, διαφορές που προκύπτουν μεταξύ δανειολήπτη/ εγγυητή/ παρόχου εξασφάλισης με πιστωτή αναφορικά με το χρεωστικό υπόλοιπο της πιστωτικής διευκόλυνσης που εξασφαλίζεται με κύρια κατοικία εκτιμημένης αξίας μέχρι 350 χιλ. ευρώ, η οποία παρουσιάζει καθυστέρηση ή υπέρβαση και η οποία έχει τερματισθεί, καθώς και οποιαδήποτε άλλη διαφορά μεταξύ των πιο πάνω προσώπων που αφορά την εν λόγω πιστωτική διευκόλυνση, τις συναφείς εγγυήσεις ή/και εξασφαλίσεις. Δηλαδή, περιλαμβάνονται οι διαφορές που αφορούν πιστωτική διευκόλυνση η οποία εξασφαλίζεται με κύρια κατοικία εκτιμημένης αξίας μέχρι 350 χιλιάδων ευρώ σε σχέση με υπερχρεώσεις ή/και καταχρηστικές ρήτρες.
Δεύτερον, πώληση ενυπόθηκου ακινήτου, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου του περί μεταβιβάσεως και υποθηκεύσεως.
Απώτερος σκοπός της ρύθμισης εκδίκασης των συγκεκριμένων υποθέσεων, στο πλαίσιο επαρχιακών δικαστηρίων, είναι η συμβολή στην επίτευξη περαιτέρω μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τα δικαιώματα των δανειοληπτών, με σημαντικά οφέλη για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και οικονομία.
