Τον παρομοίωσαν με το σχέδιο Μάρσαλ, που εφαρμόστηκε στην Ευρώπη πάνω στα ερείπια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς έχει δεσμεύσει πάνω από 1,3 τρισ. δολ. για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής, από γέφυρες, λιμένες και αυτοκινητοδρόμους μέχρι ψηφιακές υποδομές. Οι περισσότεροι τον θεωρούν ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής πολιτικής του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ καθώς έχει ενισχύσει σημαντικά την επιρροή της Κίνας σε μεγάλο μέρος του πλανήτη, προκαλώντας δυσφορία σε Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το αποτέλεσμά του είναι να συγκεντρώνει η Κίνα, για την ακρίβεια να προσπαθεί να συγκεντρώσει, τις αποπληρωμές του μεγαλύτερου χρέους στον κόσμο. Και τελικά, να επιβάλλει σκληρούς όρους σε όποιον δυσκολεύεται να το πληρώσει.
Ο λόγος, βέβαια, για τον νέο Δρόμο του Μεταξιού, το μνημειακό έργο που στη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας ανέπτυξε 21.000 έργα υποδομής ανά τον κόσμο, κυρίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Τώρα όμως έρθει η ώρα να πληρωθεί ο λογαριασμός, και μάλιστα σε μια συγκυρία αρκετά αρνητική για όσες χώρες έχουν λάβει δάνεια από τις κινεζικές τράπεζες για να χρηματοδοτήσουν τη συμμετοχή τους στα έργα. Σχετική μελέτη της εταιρείας AidData, που δημοσιεύτηκε εντός του Νοεμβρίου, διαπιστώνει πως πάνω από τα μισά δάνεια του Δρόμου του Μεταξιού έχουν φτάσει στον χρόνο αποπληρωμής τους. Η εν λόγω εταιρεία διαπίστωσε επίσης ότι το 80% των δανείων που έδωσε η Κίνα στο πλαίσιο του νέου Δρόμου του Μεταξιού το έχει δώσει σε χώρες με σοβαρά οικονομικά προβλήματα και κίνδυνο πτώχευσης. Παράλληλα, όμως, υπολογίζει πως το χρέος που εκκρεμεί, εξαιρουμένων των τόκων, ανέρχεται σε τουλάχιστον 1,1 τρισ. δολάρια.
Δεδομένου, πάντως, ότι πολλές από τις χώρες δανειολήπτριες δυσκολεύονται να αποπληρώσουν το χρέος τους, η Κίνα έχει αυξήσει δραματικά τα επιτόκια στις πληρωμές των δανείων, ενίοτε διπλασιάζοντάς τα. Εν είδει ποινής για τις καθυστερήσεις των πληρωμών, σε ορισμένες περιπτώσεις έχει υπερδιπλασιάσει τα επιτόκια, φτάνοντάς τα από το αρχικό 3% στο 8,7%. Η AidData διαπίστωσε επιπλέον πως όταν άρχισε η Κίνα να χορηγεί δάνεια σε αναπτυσσόμενες χώρες στο πλαίσιο του Δρόμου του Μεταξιού, λιγότερο από το 20% των σχεδίων προέβλεπε ενέχυρα έναντι μη αποπληρωμής των σχετικών δανείων. Σήμερα, το αντίστοιχο ποσοστό έχει υπερβεί τα 2/3. Στην προσπάθειά της να οχυρωθεί έναντι ενός ενδεχόμενου κύματος μη εξυπηρετούμενων δανείων, η Κίνα υιοθετεί διάφορες μεθόδους απομείωσης του κινδύνου. Οπως διαπίστωσε η AidData, ανάμεσα σε αυτές συγκαταλέγεται ακόμη και η χορήγηση νέων δανείων διάσωσης. Αυτά θεωρητικά θα στηρίξουν οικονομικά όσες κυβερνήσεις ή ακόμη και κεντρικές τράπεζες έχει δανείσει.
Η AidData διαπίστωσε ακόμη πως η Κίνα δαπανά περίπου 80 δισ. δολ. ετησίως σε δάνεια προς χώρες χαμηλού ή και μεσαίου εισοδήματος. Τελευταία, οι ΗΠΑ προσπαθούν πλέον να την ανταγωνιστούν. Σύμφωνα με την αμερικανική Ενωση Διεθνούς Χρηματοδότησης Ανάπτυξης (DFC), η Ουάσιγκτον δαπανά περίπου 60 δισ. δολ. ετησίως σε χρηματοδότηση ανάλογων σχεδίων. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η πρόθεση των ΗΠΑ να χρηματοδοτήσουν την κατασκευή τερματικού σταθμού εμπορευματοκιβωτίων για πλοία βαθέος ύδατος στο λιμάνι Κολόμπο της Σρι Λάνκας, που αναμένεται να κοστίσει 500 εκατ. δολ. και ανακοινώθηκε μέσα στον Νοέμβριο. Η φτωχή αυτή νησιωτική χώρα του Ινδικού Ωκεανού προσπαθεί να ανασυντάξει τις δυνάμεις της μετά την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση που την έπληξε και τα δάνεια που πρέπει να αποπληρώσει στην Κίνα για τα έργα του Δρόμου του Μεταξιού κάθε άλλο παρά τη βοηθούν. Το Πεκίνο έχει χρηματοδοτήσει την κατασκευή του λιμανιού Χαμπαντότα στο νοτιοανατολικό τμήμα της Σρι Λάνκας, όπως και το αεροδρόμιο και την πόλη στην ίδια περιοχή. Τα έργα δεν είναι, ωστόσο, αρκετά κερδοφόρα ώστε να βοηθήσουν τη χώρα να αποπληρώσει το χρέος της στην Κίνα.
Πηγή: Deutsche Welle
