Kathimerini.gr
Μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση για την Ευρώπη που αγωνίζεται να βρει τρόπους προκειμένου να τονώσει και να ανανεώσει την οικονομία της, να γίνει ανταγωνιστική και να δημιουργήσει ευρωπαϊκούς επιχειρηματικούς κολοσσούς ώστε να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ στην παγκόσμια αγορά. Ο λόγος για τις σκανδιναβικές οικονομίες, που αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,3% του παγκόσμιου πληθυσμού και παράγουν περίπου το 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αλλά έχουν δημιουργήσει σημαντικούς επιχειρηματικούς κολοσσούς με διεθνή παρουσία. Ανάμεσά τους η μεγαλύτερη αλυσίδα επίπλων στον κόσμο, ΙΚΕΑ, η μεγαλύτερη βιομηχανία παιχνιδιών, Lego, και η ευρωπαϊκή εταιρεία με τη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αξία, Novo Nordisk.
Όπως επισημαίνει σχετικό ρεπορτάζ του βρετανικού περιοδικού Economist, η υπόλοιπη Ευρώπη θα μπορούσε πράγματι να διδαχθεί από τις χώρες της Σκανδιναβίας, καθώς προσφέρουν πραγματικά ένα υπόδειγμα που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν οι άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες. Σύμφωνα με σχετική ανάλυση των οικονομολόγων του Economist, όταν συγκριθούν με ανταγωνίστριές τους στους ίδιους τομείς, οι μεγάλες σκανδιναβικές επιχειρήσεις τείνουν να είναι πιο κερδοφόρες ενώ παρουσιάζουν τον ίδιο ρυθμό αύξησης των εσόδων τους. Εχουν, άλλωστε, χαμηλότερα επίπεδα χρέους και επενδύουν σαφώς περισσότερο στην έρευνα και στην ανάπτυξη. Μοιραία, στη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας προσέφεραν στους μετόχους τους μεγαλύτερες αποδόσεις από εκείνες των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στο σύνολό τους. Αναλύοντας τους παράγοντες πίσω από την επιτυχία τους, το βρετανικό περιοδικό επισημαίνει πρωτίστως ότι το πρώτο δίδαγμα για την υπόλοιπη Ευρώπη είναι το πόσο σημαντικό είναι να είναι ανοικτές οι επιχειρήσεις της.
Οι Σκανδιναβοί αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,3% του παγκόσμιου πληθυσμού και παράγουν το 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Οι σκανδιναβικές επιχειρήσεις έχουν καταγράψει επιτυχίες χάρη στη διεθνή παρουσία τους. Οι επικεφαλής επιχειρήσεις στη Δανία και στη Σουηδία περηφανεύονται για το γεγονός ότι το μερίδιο των πωλήσεών τους στην εγχώρια αγορά είναι ιδιαίτερα μικρό, ενώ συνολικά οι πωλήσεις τους είναι κυρίως στο εξωτερικό. Οι 10 σκανδιναβικές επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αξία εμφανίζουν τις πωλήσεις τους στην εγχώρια αγορά να μην υπερβαίνουν το 2% του συνόλου τους, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για τις μεγάλες επιχειρήσεις της Ευρώπης ανέρχεται στο 12% και στην Αμερική στο 46%. Αυτό σχετίζεται βέβαια με το γεγονός ότι οι εγχώριες αγορές των σκανδιναβικών χωρών είναι μικρές, αλλά οφείλεται και στο πόσο ανοικτές παραμένουν στο διεθνές εμπόριο. Εχουν, μάλιστα, την τάση να στρέφονται στις ξένες αγορές όταν είναι ακόμη καινούργιες εταιρείες και ο διεθνής ανταγωνισμός τις εξωθεί να προσαρμόζουν ευέλικτα το επιχειρηματικό τους μοντέλο και να βελτιστοποιούν τα προϊόντα τους. Ως εκ τούτου, ο Economist συνιστά στους Ευρωπαίους να επικυρώσουν το τάχιστο δυνατόν τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που συνήψαν τον Δεκέμβριο με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Η χρηματοδότηση
Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας τους, όμως, σχετίζεται με τη χρηματοδότηση των εταιρειών. Ενώ η Ε.Ε. αγωνίζεται εδώ και χρόνια να προωθήσει το σχέδιο της ενοποίησης των κεφαλαιαγορών της ώστε να έχουν οι επιχειρήσεις της ευρύτερες δυνατότητες χρηματοδότησης, οι χώρες της Σκανδιναβίας δείχνουν πως υπάρχει και άλλος δρόμος και ότι μπορούν ουσιαστικά οι χώρες της Ευρώπης να τα καταφέρουν μόνες τους. Χάρη στις έξυπνες μεταρρυθμίσεις που έχουν προωθήσει οι κυβερνήσεις των σκανδιναβικών χωρών, αξιοποιούνται στον μέγιστο βαθμό οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών και τα κεφάλαια των συνταξιοδοτικών ταμείων, αφού σε μεγάλο βαθμό επενδύονται σε μετοχές των εγχώριων επιχειρήσεων. Η μεγάλη δεξαμενή από μικροεπενδυτές της χώρας έχει μετασχηματίσει τη Σουηδία σε κέντρο αρχικών δημόσιων εγγραφών στο χρηματιστήριό της. Στη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας, εισήχθησαν στο χρηματιστήριο της Σουηδίας περισσότερες εταιρείες από όσες εισήχθησαν αθροιστικά στις αγορές Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας και Ολλανδίας.
Και, τέλος, είναι καθοριστική η τάση τους να υιοθετούν τάχιστα τις νέες τεχνολογίες. Οι σκανδιναβικές επιχειρήσεις καταλαμβάνουν πάντα τις πρώτες θέσεις στη σχετική κατάταξη των ευρωπαϊκών εταιρειών είτε ως προς τον βαθμό χρήσης λογισμικού της εταιρείας, είτε στην υπολογιστική νέφους, είτε στην τεχνητή νοημοσύνη. Συνεισφέρουν, άλλωστε, σημαντικά οι δημόσιες επενδύσεις σε βασικές υποδομές όπως τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών πέμπτης γενιάς, καθώς και τα προσεγμένα μαθήματα ψηφιακής τεχνολογίας που γίνονται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στις χώρες της Σκανδιναβίας είναι, επίσης, σε μεγάλο βαθμό ψηφιοποιημένος ο δημόσιος τομέας, που, έτσι, έχει κατορθώσει να μειώσει δραστικά τη γραφειοκρατία για τις επιχειρήσεις. Ετσι η Δανία επί πολλά χρόνια καταλάμβανε την πρώτη θέση στον σχετικό δείκτη των Ηνωμένων Εθνών. Ολα αυτά δεν έχουν αποτρέψει, πάντως, ορισμένες αποτυχίες όπως η πρόσφατη πτώχευση της Northvolt και η αποτυχία της Nokia, που υπήρξε βασιλιάς των κινητών τηλεφώνων αλλά εκτοπίστηκε πλήρως από τα iPhones.
