Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Οι συνολικές επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην Κύπρο υπολογίζονται στα 2,6 δισεκατομμύρια και αντιστοιχούν στο 24% των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων. Αυτά τα δισεκατομμύρια έχουν διοχετευθεί και παραμένουν στην πραγματική οικονομία καθώς έχουν επενδυθεί σε διάφορους τομείς όπως η ναυτιλία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η εκπαίδευση, η τεχνολογία και τα ακίνητα.
Στη συνέντευξή του στην «Κ», ο πρόεδρος του CIFA (Cyprus Investment Funds Association), Ανδρέας Γιασεμίδης, αναφέρει ότι πιστεύει στην ανθεκτικότητα και την δυναμική του τομέα ο οποίος παρά τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες όχι μόνο άντεξε αλλά και εδραιώθηκε. Συμπληρώνει δε, πως οι προκλήσεις είναι πολλές, όπως πολλές είναι όμως και οι προοπτικές.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που παρουσιάζει ο κ. Γιασεμίδης στη συνέντευξή του και που αφορούν στο β΄ τρίμηνο του 2022, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει υπό την εποπτεία της συνολικά 330 Εταιρείες Διαχείρισης Συλλογικών Επενδύσεων και Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων, από τις οποίες οι 237 έχουν δραστηριότητες.
Τέλος, ο κ. Γιασεμίδης σημειώνει πως, παρά το γεγονός ότι μιλάμε στην Κύπρο για κεφάλαια δισεκατομμυρίων, εντούτοις, για τα δεδομένα του τομέα, η Κύπρος είναι ακόμα ένας σχετικά μικρός προορισμός. Διεθνώς τα Επενδυτικά Ταμεία διαχειρίζονται πέραν των 60 τρισεκατομμυρίων.
- Πόσο έντονος είναι πλέον ο αντίκτυπος του τομέα των Επενδυτικών Ταμείων στην κυπριακή οικονομία;
- Παρατηρούμε με ικανοποίηση ότι ο τομέας των επενδυτικών ταμείων είναι ανθεκτικός και εξακολουθεί να αναπτύσσεται, παρά το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον. Τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία ανέρχονται στα €10,6 δισ., σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και αντιστοιχούν περίπου στο 45% του ΑΕΠ της χώρας. Χάριν σύγκρισης, να υπενθυμίσω ότι προ πανδημίας, στο τέλος του 2019, το ενεργητικό υπό διαχείριση των επενδυτικών ταμείων ανερχόταν στα €8,3 δισ. και οι αδειοδοτημένοι οργανισμοί σε 210. Εάν πάμε ακόμη πιο πίσω και συγκρίνουμε το μέγεθος του τομέα σήμερα με το 2016, για παράδειγμα, βλέπουμε ότι έχει σχεδόν τριπλασιαστεί. Αυτά τα στοιχεία θεωρούμε ότι επιβεβαιώνουν την καθιέρωση της Κύπρου, χρόνο με τον χρόνο, ως ένα προορισμό που βρίσκεται πλέον στις επιλογές των διαχειριστών κεφαλαίων διεθνώς. Εάν ληφθεί υπόψη ότι εκκρεμεί σημαντικός αριθμός αιτήσεων ενώπιον της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, είμαστε αισιόδοξοι ότι το οικοσύστημα των Επενδυτικών Ταμείων στην Κύπρο θα εξακολουθήσει να αναπτύσσεται και τα επόμενα χρόνια με σταθερούς ρυθμούς. Οι προσπάθειες του CIFA για περαιτέρω ενδυνάμωση και ενίσχυση του τομέα των επενδυτικών ταμείων είναι συνεχείς. Παρά το γεγονός ότι μιλάμε για κεφάλαια δισεκατομμυρίων, εντούτοις, για τα δεδομένα του τομέα, είμαστε ακόμα ένας σχετικά μικρός προορισμός αφού διεθνώς τα Επενδυτικά Ταμεία διαχειρίζονται πέραν των €60 τρισεκατομμυρίων. Στόχος μας δεν είναι να ανταγωνιστούμε το Λουξεμβούργο ή την Ιρλανδία που είναι τα μεγαλύτερα κέντρα για Επενδυτικά Ταμεία στην Ευρώπη. Κάτι τέτοιο πρακτικά δεν είναι εφικτό. Αλλά μπορούμε, και αυτό κάνουμε, να προσελκύσουμε μικρότερου μεγέθους Οργανισμούς για τους οποίους το κόστος εγκαθίδρυσης και λειτουργίας είναι σημαντικό. Και σ’ αυτό το ζήτημα έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού.
- Ποια η συνεισφορά του συγκεκριμένου κλάδου στο ΑΕΠ της χώρας μέσα από τις επαγγελματικές υπηρεσίες που προσφέρονται σε αυτά τα ταμεία.
- Η συνεισφορά του τομέα στο ΑΕΠ και στην οικονομία γενικότερα είναι πολυεπίπεδη. Κατ’ αρχάς, έρχονται νέες επενδύσεις στην κυπριακή οικονομία, γεγονός που συμβάλλει στην αύξηση των εσόδων του κράτους και στη δημιουργία νέων, καλά αμειβόμενων, θέσεων εργασίας σε μία περίοδο που ο τομέας της παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών βρίσκεται υπό πίεση. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι αυτές οι θέσεις εργασίας αφορούν τόσο ντόπιους όσο και ξένους. Η προσέλκυση υψηλόβαθμων στελεχών από το εξωτερικό, έχει ταυτόχρονα και πολλά παράπλευρα οφέλη, καθώς οι άνθρωποι αυτοί ζουν εδώ, καταναλώνουν εδώ, πληρώνουν φόρους εδώ κ.ο.κ. Να σημειώσουμε επίσης το γεγονός ότι αυτές οι επενδύσεις λειτουργούν και ως υποκατάστατο ή και συμπληρωματικά του τραπεζικού δανεισμού. Αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία στις μέρες μας καθώς, όπως γνωρίζετε πάρα πολύ καλά, τα επιτόκια έχουν ανέβει, αναμένονται νέες αυξήσεις και προβλέπεται ότι θα παραμείνουν σε ψηλά επίπεδα τα επόμενα χρόνια. Γενικά, ο τομέας των επενδυτικών ταμείων θεωρείται πάρα πολύ σημαντικός για την κυπριακή οικονομία, αφού συνδράμει τόσο άμεσα όσο και έμμεσα στην αύξηση του ΑΕΠ της χώρας μας.
Ένδειξη εμπιστοσύνης
- Σε ποιο βαθμό αυτά τα επενδυτικά ταμεία επενδύουν σε κυπριακές επιχειρήσεις και κλάδους;
- Παρά το γεγονός ότι ένα πολύ υψηλό ποσοστό οργανισμών που είναι αδειοδοτημένοι στην χώρα μας επενδύουν σε άλλους προορισμούς –κι αυτό αποτελεί ένδειξη εμπιστοσύνης στην Κύπρο ως προορισμό για διασυνοριακά επενδυτικά ταμεία-, βλέπουμε με ικανοποίηση, ότι σημαντικές επενδύσεις πραγματοποιούνται και εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας με μεγάλο αντίκτυπο στην οικονομία. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι αυτές οι επενδύσεις αυξάνονται όσο μεγαλώνει και ενισχύεται το οικοσύστημα των επενδυτικών ταμείων. Οι συνολικές επενδύσεις, που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην Κύπρο, υπολογίζονται στα €2,6 δισ. και αντιστοιχούν στο 24% των υπό διαχείριση περιουσιακών στοιχείων. Αυτά τα δισεκατομμύρια έχουν διοχετευθεί και παραμένουν στην πραγματική οικονομία καθώς έχουν επενδυθεί σε διάφορους τομείς όπως η ναυτιλία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η εκπαίδευση, η τεχνολογία και τα ακίνητα. Το 71,8% των επενδύσεων στην Κύπρο είναι επενδυμένο σε ιδιωτικά κεφάλαια και το 11,7% στον τομέα ανάπτυξης γης. Είναι πεποίθησή μου ότι όσο μεγαλώνει ο τομέας, τόσο θα αυξάνονται και οι επενδύσεις σε έργα και επιχειρήσεις στην κυπριακή οικονομία δεδομένου, βεβαίως, ότι οι διαχειριστές αυτών των οργανισμών κρίνουν ότι πρόκειται για επωφελείς και επικερδείς επενδύσεις.
Αβεβαιότητα
- Πώς έχει επηρεαστεί ο κλάδος των επενδυτικών ταμείων από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας από την ΕΕ η οποία προσφάτως έχει εγκρίνει το 9ο πακέτο μέτρων;
- Επιτρέψτε μου να σας πάω ακόμη πιο πίσω χρονικά καθώς οι αναταράξεις στο διεθνές περιβάλλον είχαν αρχίσει από το 2020. Από τη διετία του 2020-21 και την πανδημία φθάσαμε το 2022 στον πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτά τα δύο γεγονότα διαδραμάτισαν και συνεχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία και στην εξέλιξη ενός σπιράλ προκλήσεων. Αυτές οι προκλήσεις τροφοδοτούν την παγκόσμια οικονομία με αβεβαιότητα, η οποία κατέχει κεντρική θέση στο κάδρο των οικονομικών προβλέψεων. Το 2023 αναμένεται ως εκ τούτου ότι θα επιμηκύνει αυτή την περίοδο της αβεβαιότητας. Αναπόδραστα, οι προκλήσεις έχουν προσωρινή επίπτωση και στον τομέα των επενδυτικών ταμείων, διεθνώς, γεγονός το οποίο αποτυπώνεται στα στοιχεία που δημοσιεύει ανά τρίμηνο ο European Fund and Asset Management Association (EFAMA). Πάντως, τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για το τρίτο τρίμηνο του 2022, καταδεικνύουν πως οι καθαρές εκροές διεθνώς άρχισαν να περιορίζονται. Συγκεκριμένα, καταγράφηκε παγκόσμια μείωση του ενεργητικού των επενδυτικών ταμείων της τάξης του 6,1%. Ενδεικτικά, να αναφέρω ότι η μείωση στις μεγαλύτερες αγορές, των ΗΠΑ και της Ευρώπης ήταν 4,8% και 2,6%, αντίστοιχα. Αυτή η γενικότερη τάση, έχει επηρεάσει και τον τομέα των επενδυτικών ταμείων στην Κύπρο, εξ ου και παρατηρήθηκε ότι τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία των οργανισμών συλλογικών επενδύσεων κατέγραψαν μικρή μείωση κατά τα δύο πρώτα τρίμηνα του 2022. Ωστόσο, σε ετήσια βάση η αξία των περιουσιακών στοιχείων, την υπό αναφορά περίοδο, δεν παρουσίασε αυξομείωση. Πάντως, σε μακροπρόθεσμο ορίζονται, οι προοπτικές των Συλλογικών Επενδύσεων είναι ιδιαίτερα ευοίωνες και χαιρόμαστε που η Κύπρος είναι σε θέση να διεκδικήσει μέρος αυτού του πολλά υποσχόμενου τομέα.
Ως CIFA, πιστεύουμε στην ανθεκτικότητα και την δυναμική του τομέα ο οποίος παρά τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες όχι μόνο άντεξε αλλά και εδραιώθηκε. Οι προκλήσεις είναι πολλές, όπως πολλές είναι και οι προοπτικές. Θεωρούμε ότι οι γενικότερες προκλήσεις σε αρκετές περιπτώσεις ευνοούν περισσότερο από κάθε άλλη φορά τις συλλογικές επενδύσεις, και με δεδομένο ότι η χώρα μας έχει καταστεί σημαντικός κόμβος επενδυτικών ταμείων που επιθυμούν να αξιοποιήσουν τις επενδυτικές ευκαιρίες που προκύπτουν τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, υπάρχει μία σημαντική ευκαιρία περαιτέρω ανάπτυξης του τομέα.
Τα επενδυτικά ταμεία και η άσκηση εποπτείας
- Ποιος είναι ο αριθμός των εγγεγραμμένων ταμείων στην Κύπρο και ποια θεωρείτε πως είναι η μέγιστη δυνατότητα της Επιτροπής κεφαλαιαγοράς για άσκηση ορθής εποπτείας;
- Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, τα οποία αφορούν στο β΄ τρίμηνο του 2022, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει υπό την εποπτεία της συνολικά 330 Εταιρείες Διαχείρισης Συλλογικών Επενδύσεων και Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων, από τις οποίες οι 237 έχουν δραστηριότητες. Το 83% του υπό διαχείριση ενεργητικού, κατέχεται από 181 Κυπριακούς Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων. Από το σύνολο των 205 Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων με δραστηριότητες, οι 162 επενδύουν στην Κύπρο μερικώς ή ολικώς με το ποσό της επένδυσης αυτής να αντιστοιχεί στα €2,6 δισ., όπως ανέφερα προηγουμένως. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η αύξηση που καταγράφεται στον αριθμό των Εταιρειών Διαχείρισης Συλλογικών Επενδύσεων και των Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων, αν αναλογιστούμε ότι τέτοιου είδους οργανισμοί χρειάζονται κάποιο σημαντικό χρονικό διάστημα προτού αρχίσουν να αντλούν και να διαχειρίζονται κεφάλαια .
Εμείς ως CIFA έχουμε άριστες σχέσεις και συνεργασία με την αρμόδια εποπτική Αρχή, την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, κάτι το οποίο αντικατοπτρίζεται και στα αποτελέσματα, καθώς η Κύπρος είναι ελκυστικός προορισμός για Επενδυτικά Ταμεία και Διαχειριστές, ενώ παρέχει ταυτόχρονα τα υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας και προστασίας στους επενδυτές. Παρακολουθούμε διαρκώς τις εξελίξεις, που αφορούν τον τομέα των επενδυτικών ταμείων, και υποβάλλουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα προτάσεις και εισηγήσεις στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, με γνώμονα πάντοτε τη βελτίωση του ευρύτερου λειτουργικού πλαισίου, το οποίο αποτελεί καταλυτικό παράγοντα στην προσέλκυση νέων οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων από διάφορες χώρες. Επιβάλλεται, άλλωστε, να βρισκόμαστε στα ίδια και, ιδανικά, σε καλύτερα επίπεδα από τους ανταγωνιστές μας σε θέματα πλαισίου λειτουργίας, φορολογικών κινήτρων και εποπτείας. Άρα λοιπόν η επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα πρέπει να έχει διαρκώς την ευχέρεια αλλά και τους απαραίτητους πόρους για να διεξάγει αποτελεσματικά και γρήγορα τα καθήκοντά της.
Θα ήταν παράλειψή μου να μην αναφερθώ και στην προσπάθεια καθιέρωσης της Κύπρου ως προορισμού για μεγάλες διεθνείς εταιρείες, ώστε να μεταφέρουν ή να δημιουργήσουν την έδρα τους στην Κύπρο. Πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό σχεδιασμό, τον οποίο υλοποιεί η κυβέρνηση και προωθεί ο Invest Cyprus. Φέρνει αποτελέσματα και συνεισφέρει θετικά και στον δικό μας τομέα, των επενδυτικών ταμείων. Πιστεύω ότι η κυπριακή πρόταση για διεθνείς οργανισμούς είναι από τις καλύτερες στην ΕΕ και θα πρέπει να την αξιοποιήσουμε πλήρως για να δημιουργήσουμε συνθήκες ταχείας και βιώσιμης ανάπτυξης.
