Ο φάκελος δάνεια είναι ένα ζήτημα που αναπόφευκτα απασχολεί πάρα πολλά νεαρά ζευγάρια. Η ανάγκη για στέγαση οδηγεί στον δανεισμό αφού οι τιμές έχουν εκτοξευτεί την στιγμή που οι μισθοί παραμένουν οι ίδιοι. Η πλειοψηφία των νεαρών ζευγαριών δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει χωρίς δάνειο ένα διαμέρισμα ή ένα σπίτι με την λύση του δανεισμού να θεωρείται σχεδόν επιβεβλημένη. Πόσα όμως μπορείτε να δανειστείτε; Πώς εξασφαλίζει η τράπεζα ότι θα αποπληρώσετε το δάνειο; Πώς υπολογίζονται οι δόσεις; Τι κοιτάζει η τράπεζα εκτός από το εισόδημα σας;
Η διαδικασία
Στο διαδικαστικό κομμάτι ο πελάτης τα οικονομικά του στοιχεία σε έντυπη φόρμα όπως το ποσό που αιτείται, τον καθαρό και ακάθαρτο μισθό του -αθροιστικά όταν πρόκειται για ζευγάρι- καθώς και τα έξοδα διαβίωσης. Σε αυτά προστίθενται επίσης έξοδα κοινωνικής ωφέλειας και φόρος ακίνητης ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με τις οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας και για σκοπούς υπολογισμού των καθαρών εσόδων υπολογίζεται πως ένα αντρόγυνο έχει μηνιαία έξοδα διαβίωσης γύρω στα 1120 ευρώ και ακολούθως προστίθεται ένα ποσό 220 ευρώ για κάθε παιδί μέχρι 15 ετών και 370 ευρώ για κάθε τέκνο ηλικίας 15-18 χρονών. Από το ποσό που καθορίζει η Κεντρική Τράπεζα ως «σημαδούρα» για τα έξοδα διαβίωσης, οι τράπεζες δύναται να προσθέσουν ένα ποσοστό 10-20%. Σημειώνεται επίσης πως αν το ποσό που δηλωθεί από τον υποψήφιο δανειολήπτη και αφορά τα έξοδα διαβίωσης ξεπερνά τα 1120 ευρώ, η τράπεζα αυτόματα λαμβάνει υπόψη το ποσό που δήλωσε ο πελάτης.
Yπολογίζεται πως ένα αντρόγυνο έχει μηνιαία έξοδα διαβίωσης γύρω στα 1120 ευρώ και ακολούθως προστίθεται ένα ποσό 220 ευρώ για κάθε παιδί μέχρι 15 ετών και 370 ευρώ για κάθε τέκνο ηλικίας 15-18 χρονών
Ελέγχονται οι υποψήφιοι
Την κατάθεση των οικονομικών στοιχείων ακολουθεί έρευνα από πλευράς του τραπεζικού ιδρύματος για τον υποψήφιο δανειολήπτη. Δηλαδή, τραπεζικός υπάλληλος ελέγχει -μέσω του συστήματος ΑΡΤΕΜΙΣ- τον κάθε πελάτη με τον αριθμό ταυτότητας του με σκοπό να εντοπίσει τις πιστωτικές διευκολύνσεις που -ενδέχεται να- έχει σε άλλες τράπεζες. Για τις ανάγκες του ελέγχου λαμβάνονται υπόψη δάνεια σε άλλες τράπεζες -και κατ’επέκταση τυχόν καθυστερημένες δόσεις- ή εάν ο υποψήφιος είναι εγγυητής σε άλλο δάνειο. Επίσης ελέγχονται πιστωτικές κάρτες καθώς και το παρατράβηγμα (overdraft).
Πώς υπολογίζεται η δόση
Οι μισθοί του ζεύγους λοιπόν προστίθενται (παραδείγματος χάριν 1000+1000 ευρώ) και από το συνολικό αφαιρούνται τα έξοδα διαβίωσης και οι πιστωτικές διευκολύνσεις όπως αναφέρθηκαν πιο πάνω. Από το ποσό που θα προκύψει από την αφαίρεση υπολογίζεται πως το 80% περίπου μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μηνιαία δόση. Δηλαδή σαν παράδειγμα, αν από τις 2.000€ αφαιρεθούν 1.120 (ως έξοδα διαβίωσης) και 280 ως πιστωτικές διευκολύνσεις μένει ένα ποσό κοντά στα 600 ευρώ. Από αυτά λοιπόν τα 480€ περίπου θεωρείται πως είναι η δόση στην οποία το ζευγάρι μπορεί να ανταπεξέλθει. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν στην «Κ» από τραπεζικούς κύκλους, τα ιδρύματα πραγματοποιούν και κάποια “stress scenarios” δηλαδή ενδεχόμενα που μπορούν να επιβαρύνουν την οικονομική κατάσταση του υποψηφίου. Σαν παραδείγματα παρατέθηκαν αύξηση της δόσης κατά 15%, ή μείωση των εισοδημάτων και μισθών κατά 20% αλλά και διάφορα άλλα με σκοπό να διασφαλιστεί η αποπληρωμή. Εάν το DSR (Depth Service Amount) δηλαδή η δόση διά τον αριθμό του πλεονάσματος ξεπερνά το 80% τότε ο υποψήφιος δανειολήπτης απορρίπτεται αυτόματα δια νόμου.
Μπορεί ένα ζευγάρι με 2.000 εισόδημα να κάνει δάνειο 200.000 ευρώ;
Ιδιαίτερα σημαντικό σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πως η τράπεζα λαμβάνει στα υπόψιν τόσο το επίπεδο μόρφωσης (αναλόγως πτυχίου, μεταπτυχιακού, αν μπορεί με αυτό να βρει άμεσα δουλειά σε περίπτωση που μείνει άνεργος, ευκαιρίες) καθώς και το ύφος ή αν προτιμάτε την σταθερότητα της δουλειάς. Πλεονέκτημα θεωρείται άτομο που εργάζεται στο δημόσιο τομέα (κυβερνητικοί) λόγω σταθερότητας, ενώ επίσης «ασφάλεια» παρέχουν στα τραπεζικά ιδρύματα δικηγόροι, λογιστές. Στον αντίποδα ως υψηλού ρίσκου αντιμετωπίζονται υποψήφιοι που το εισόδημα τους βασίζεται στην προμήθεια.
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, για ένα ζευγάρι που θέλει να αγοράσει σπίτι ή διαμέρισμα και με δάνειο ύψους 200.000€ η μηνιαία δόση ανέρχεται περίπου στα 700€ ενώ η μέγιστη περίοδος αποπληρωμής είναι τα 35 χρόνια. Αυτό νοούμενου ότι στην περίοδο των 35 ετών ο δανειολήπτης δεν ξεπερνά το 65ο έτος της ηλικίας του, αφού τα 65 είναι το μάξιμουμ που καλύπτει η ασφάλεια ζωής. Για ν’απαντήσουμε στο αρχικό σενάριο που ένα νεαρό ζευγάρι θέλει στεγαστικό δάνειο έχοντας 2.000€ εισόδημα, χωρίς παιδιά και άλλες δόσεις ή εκκρεμότητες μπορεί να λάβει δάνειο μέχρι 200.000€ ενώ ιδιαίτερα βοηθητικό είναι το γεγονός ότι στις πλείστες τράπεζες μπορείτε διαδικτυακά να υπολογίσετε την δόση αναλόγως του ποσού δανεισμού μέσω υπολογιστικής στους ιστότοπους. Καταληκτικά λέχθηκε πως η πλειοψηφία των δανείων αφορά δανεισμούς μεταξύ 150.000 και 200.000 ενώ ένα ποσοστό κοντά στο 80% των υποψηφίων εγκρίνονται.
