Kathimerini.gr
Holger Schmieding*
Ο κίνδυνος από τη Ρωσία φθάνει άραγε στο αποκορύφωμά του; Η χώρα έχει συγκεντρώσει στρατό στα σύνορά της με την Ουκρανία και διενεργεί στρατιωτικές ασκήσεις στη Λευκορωσία προς Βορράν και ναυτικές ασκήσεις κατά μήκος του μεγαλύτερου τμήματος της Μαύρης Θάλασσας στην Ουκρανία, άρα περικυκλώνοντας ντε φάκτο την τελευταία από τρεις πλευρές.
Την Κυριακή ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, προειδοποίησε ότι «υπάρχει σοβαρή πιθανότητα επικείμενης μεγάλης στρατιωτικής δράσης». Ως οικονομολόγοι δεν μπορούμε να κρίνουμε τις προθέσεις του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και δεν θεωρούμε βάσιμη υπόθεση μια εισβολή στην Ουκρανία. Αλλά χρειάζεται να εξετάσουμε τον δυνητικό αντίκτυπό της. Ενας πόλεμος είναι μια ανθρώπινη τραγωδία, με απώλεια πολλών ζωών πιθανώς. Και ίσως να αποβεί σημαντικότερος από τη σύρραξη του 2014 και την προσάρτηση της Κριμαίας.
Πέραν τούτου, ίσως προσωρινά πλήξει την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών στη Γηραιά Ηπειρο. Οι τιμές της ενέργειας ίσως και να ενισχυθούν περαιτέρω, αναθερμαίνοντας και τον πληθωρισμό για ένα διάστημα. Στη χείριστη έκβαση των πραγμάτων, μια παρατεταμένη διακοπή στη ροή πετρελαίου και φυσικού αερίου θα δημιουργούσε πρόσκαιρες ελλείψεις καυσίμων σε ορισμένες περιοχές της Ευρώπης. Αλλά, όπως αναφέραμε στο σχόλιό μας στις 24 Ιανουαρίου, θα πρέπει τους κινδύνους εκ Ρωσίας να τους θέσουμε σε μια προοπτική. Ανω της μισής περιόδου χαμηλών θερμοκρασιών στη Γηραιά Ηπειρο πλέον έχει παρέλθει. Καταβάλλοντας υψηλότερο τίμημα για την εισαγωγή ενέργειας από άλλες περιοχές και επιδοτώντας τα τιμολόγια στα φτωχότερα νοικοκυριά, οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. μπορούν πιθανώς να ανακουφίσουν το άχθος μιας δυνητικής έλλειψης φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Μια παρατεταμένη και απόλυτη διακοπή προμηθειών στην Ευρώπη από τη Μόσχα δεν θα συμφέρει μάλλον την τελευταία. Μια περαιτέρω άνοδος στο ενεργειακό κόστος τους προσεχείς μήνες θα προκαλέσει σοκ το οποίο θα προβληματίσει την ΕΚΤ, αλλά δεν θα την κάνει να αυξήσει νωρίτερα τα επιτόκια, κατά τη γνώμη μας. Οταν η Ρωσία κινήθηκε κατά της Ουκρανίας το πρώτο εξάμηνο του 2014, το οικονομικό κλίμα στην Ευρωζώνη επηρεάστηκε ελάχιστα. Το ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους υποχώρησε από το 0,4% σε τριμηνιαία βάση το πρώτο τρίμηνο στο 0,2% το δεύτερο τρίμηνο του 2014, προτού το τρίτο τρίμηνο ανακάμψει στο 0,5% σε τριμηνιαία βάση. Φυσικά, αυτήν τη φορά ίσως η εφήμερη αναδίπλωση να αποδειχθεί προφανέστερη. Τέλος, η Ρωσία συνιστά μεγάλη χώρα και στρατιωτική δύναμη, αλλά όχι και σημαντική αγορά για την Ευρώπη. Λόγου χάριν, η Γερμανία πωλεί μόλις το 1,9% των εξαγωγών αγαθών της στη Ρωσία έναντι του 5,6% στην Πολωνία.
* Ο κ. Holger Schmieding είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.
