Του Γιάννη Ιωάννου
Σε πιο επιθετικές μειώσεις των επιτοκίων θα κληθεί να προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα –σε μια τάση που δεν αναμένεται να αλλάξει– λόγω των συνεχιζόμενων πιέσεων που δέχεται το ευρώ έναντι του δολαρίου. Η εκλογή Τραμπ και η αναμονή για τη μετάβαση, τον προσεχή Ιανουάριο, στην εξουσία προετοιμάζει την ευρωπαϊκή οικονομία σε νέες προσαρμογές – γνωρίζοντας την πολιτική του νέου Αμερικανού προέδρου για δασμούς, φοροελαφρύνσεις και αύξηση δαπανών (σ.σ. που σηματοδοτούν αναπόφευκτα και υψηλότερο πληθωρισμό και κατά συνέπεια περιορισμένες δυνατότητες μείωσης επιτοκίων από τη Federal Reserve).
Mείωση λόγω δασμών
Το ευρώ από την ημέρα της εκλογής Τραμπ στις ΗΠΑ παραμένει σε πορεία υποτίμησης, έως και 3%, έναντι του δολαρίου, τάση που αναμένεται σύμφωνα με έμπειρους αναλυτές όχι μόνο να συνεχιστεί αλλά να οδηγήσει, τελικά, σε απόλυτη ισοτιμία των δύο νομισμάτων, 1:1. Οι αναλυτές υποθέτουν πως η επιβολή δασμών 10% σε όλες τις εισαγωγές αγαθών το δεύτερο τρίμηνο του 2025 θα επιδράσει καταλυτικά στις αγορές συναλλάγματος με αποτέλεσμα την άνοδο του δολαρίου. Επιπλέον, πιθανή μείωση επιτοκίων από την ΕΚΤ θα πιέσει ακόμη περαιτέρω το ευρώ προς τα κάτω. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπει ότι το ευρώ θα υποχωρήσει στην απόλυτη ισοτιμία έναντι του δολαρίου μέχρι το τέλος του 2025, το οποίο θα είναι το χαμηλότερο επίπεδό του από τα τέλη του 2022.
Ο αντίλογος
Από την άλλη, οι αναλυτές της Capital Economics εκτιμούν ότι το ευρώ θα υποτιμηθεί ελάχιστα, ή ακόμη και θα ενισχυθεί, έναντι των νομισμάτων των άλλων εμπορικών του εταίρων. Η Κίνα είναι η κορυφαία πηγή εισαγωγών της Ευρωζώνης και ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγικούς προορισμούς της. Το ευρώ δεν αποκλείεται να ανατιμηθεί έναντι του γουάν, καθώς το τελευταίο θα δεχτεί σφυροκόπημα, εάν οι ΗΠΑ όντως επιβάλουν δασμούς 60% στις εισαγωγές αγαθών από την Κίνα. Ελαφρά ανατίμηση ενδέχεται να παρουσιάσει και έναντι των νομισμάτων των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, ενώ θα έχει οριακές μεταβολές έναντι της στερλίνας.
Με βάση τα παραπάνω η ονομαστική σταθμισμένη συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ θα παραμείνει γενικά αμετάβλητη το επόμενο έτος. Και καθώς ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα είναι σε παρόμοια επίπεδα με αυτόν των βασικών εμπορικών εταίρων της, ούτε η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ θα μεταβληθεί ιδιαίτερα. Συνεπώς, οι κινήσεις στις αγορές συναλλάγματος θα έχουν αμελητέο αντίκτυπο στην οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης. «Τούτου λεχθέντος, υπάρχει σαφώς ο κίνδυνος το ευρώ να αποδυναμωθεί περισσότερο από ό,τι προβλέπουμε», προειδοποιεί η Capital Economics. Αυτό θα μπορούσε να δώσει ώθηση στις εξαγωγές, αν και δεδομένων των διαρθρωτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η βιομηχανία της Ευρωζώνης, πιθανότατα θα χρειαζόταν μια μεγάλη κίνηση συναλλάγματος για να έχει διαρκή αντίκτυπο. Ένα ασθενέστερο ευρώ θα ωθούσε επίσης τον πληθωρισμό. O εμπειρικός κανόνας είναι ότι μια υποτίμηση 10% του σταθμισμένου δείκτη ωθεί τον πληθωρισμό κατά περίπου 0,5% μετά από ένα χρόνο.
Βολεύει την Ευρώπη;
Οι υπεύθυνοι χάραξης της εφαρμογής της ευρωπαϊκής πολιτικής στην ΕΚΤ δεν ανησυχούν ιδιαίτερα σήμερα με τις εκτιμήσεις της CE και ίσως να καλωσόριζαν και την υποτίμηση του ευρώ για σειρά λόγων. Η μείωση της αξίας του ευρώ έναντι του δολαρίου θα βοηθούσε τον ευρωπαϊκό στόχο να καταστεί, τελικά, το νόμισμα παγκόσμια αποθετικό και η ταυτόχρονη μείωση του πληθωρισμού θα αποτελούσε μια χρυσή ευκαιρία να μετατοπιστεί το ενδιαφέρον, ιδίως στην ΕΕ, στην αδύναμη ανάπτυξη – και πως αυτό προφανώς θα άλλαζε. H Capital Economics πιστεύει ότι ο πληθωρισμός θα ξεπεράσει τον στόχο το επόμενο έτος και η αύξηση του ΑΕΠ θα παραμείνει συγκρατημένη. Ένα ασθενέστερο ευρώ θα θεωρηθεί ως μέρος της λύσης σε μια τέτοια περίπτωση. Βέβαια υπάρχουν και κίνδυνοι. Η ΕΕ εισάγει ακριβή ενέργεια και βασικές πρώτες ύλες σε τιμές που αποτιμώνται σε δολάρια στη διεθνή αγορά. Μια τέτοια εξέλιξη θα δημιουργούσε μακροοικονομικές προκλήσεις στην ΕΕ στην τετραετία Τραμπ και θα ενίσχυε την ακρίβεια στην ήδη... ακριβή ΕΕ.
