Kathimerini.gr
Οι μεμονωμένες χώρες λίγα μπορούν να κάνουν από μόνες τους για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή, την απώλεια βιοποικιλότητας και τις πανδημίες. Οι επιπτώσεις αυτών των κρίσεων δεν σταματούν στα σύνορα των χωρών, οπότε η παγκόσμια κοινότητα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα από κοινού. Αυτό κοστίζει χρήματα κι εδώ έρχεται η Παγκόσμια Τράπεζα. Αλλωστε είναι ο μεγαλύτερος αναπτυξιακός χρηματοδοτικός οργανισμός του κόσμου κι επομένως ασκεί σημαντική επιρροή στην αποδέσμευση κεφαλαίων για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης και άλλων παγκόσμιων προκλήσεων. Ενώπιον αυτών η Παγκόσμια Τράπεζα οφείλει να προσαρμόσει το τρέχον επιχειρηματικό της μοντέλο. Πρέπει να στηρίξει τις χώρες στο να ακολουθήσουν πιο βιώσιμο τρόπο ζωής, παραγωγής και κατανάλωσης. Στόχος είναι, επίσης, να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για κλιματικούς κινδύνους, μελλοντικές πανδημίες και άλλες κρίσεις, διότι η με κάθε κόστος ανάπτυξη δεν αποτελεί επιλογή. Καθαρό περιβάλλον, σταθερό κλίμα, ειρήνη και παγκόσμια υγεία είναι παγκόσμια δημόσια αγαθά αναγκαία για να επιβιώσουμε όλες και όλοι. Η παροχή ή η προστασία παγκόσμιων δημόσιων αγαθών στον παγκόσμιο Νότο θα κοστίσει περίπου 2,4 τρισ. δολ. ετησίως έως το 2030. Αυτός ο αριθμός μπορεί να ακούγεται μάλλον ανησυχητικός.
Ομως, όπως σωστά επισημαίνει η Παγκόσμια Τράπεζα, πρόκειται για μικρό κόστος σε σύγκριση με τις δαπάνες που θα συνεπαγόταν η πλήρης απραξία μας, διότι όσο νωρίτερα η παγκόσμια κοινότητα αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις, τόσο μικρότερες θα είναι οι αρνητικές συνέπειες και το κόστος. Μελέτες καταδεικνύουν ότι κάθε δολάριο που επενδύεται στην πρόληψη και στη βιωσιμότητα εξοικονομεί τέσσερα δολάρια από την αντιμετώπιση κρίσεων μακροπρόθεσμα. Πώς όμως μπορεί η Παγκόσμια Τράπεζα να έχει πρόσβαση στα απαραίτητα κεφάλαια; Τροποποιώντας τις δομές και τους τρόπους λειτουργίας της, είναι η απάντηση, και δη με τη μόχλευση περισσότερων ιδιωτικών κεφαλαίων. Επίσης, θα βοηθούσε να αλλάξει τα κριτήρια χορήγησης δανείων και να προσφέρει, για παράδειγμα, ευνοϊκότερα δάνεια για την προστασία των δημόσιων αγαθών.
Τα πέντε ιδρύματα του ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας πρέπει να συνεργαστούν στενότερα. Μέχρι στιγμής αυτοί οι θεσμοί επικεντρώνονταν είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα, ενώ παρατηρείται έλλειψη συνεργασίας μεταξύ τους. Κι όμως, χρειαζόμαστε συντονισμένη προσέγγιση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Η επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αξίζει τον κόπο, επειδή γίνονται όλο και περισσότερο η φθηνότερη και, τουλάχιστον θεωρητικά, η καλύτερη οικονομική επιλογή. Η ιδέα του ενιαίου ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας / One World Bank Group, την οποία υποστηρίζω, σημαίνει πως όλα τα ιδρύματα παρέχουν στις δανειολήπτριες χώρες συντονισμένη στήριξη, βασισμένα σε κοινές ή συμπληρωματικές αναλύσεις. Για παράδειγμα, θα συμβουλεύονταν νέες αναλύσεις του ιδιωτικού τομέα και εκθέσεις χωρών που εστιάζουν στις κλιματικές και αναπτυξιακές προκλήσεις. Επίσης, θα πρέπει να ενεργοποιούν τα αντίστοιχα εργαλεία τους για να αλληλοσυμπληρώνονται όπου υπάρχουν κενά. Μια τέτοια προσέγγιση, τέλος, θα βοηθούσε την Παγκόσμια Τράπεζα να εντοπίσει καλύτερα τα εμπόδια στις ιδιωτικές επενδύσεις και να τα αντιμετωπίσει αποτελεσματικά.
* Η κ. Σβέντζα Σούλτσε είναι υπουργός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης της Γερμανίας. Το άρθρο δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Φρίντριχ Εμπερτ (https://www.ips-journal.eu/).
