Παρελθόν αποτελεί η πρόταση για Καλάθι του Νοικοκυριού, η οποία είχε προωθηθεί από την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή τους προηγούμενους μήνες. Μιλώντας στην «Κ» ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή Κωνσταντίνος Καραγιώργης ανέφερε ότι επρόκειτο για ένα πρόσκαιρο εργαλείο με στόχο την αντιμετώπιση των πληθωριστικών τάσεων, το οποίο δεν αναμένεται τελικά να προχωρήσει. Στην θέση του, προωθείται πλέον ένα άλλο εργαλείο -μια ηλεκτρονική πλατφόρμα την οποία οι καταναλωτές θα μπορούν να εγκαταστήσουν στα κινητά τους τηλέφωνα, μέσω της οποίας θα ενημερώνονται σε καθημερινή βάση για τις λιανικές τιμές των προϊόντων.
Στόχος το νέο εργαλείο να είναι απλό και χρήσιμο για τον καταναλωτή και χωρίς να προσκρούει σε βασικές αρχές του ίσου ανταγωνισμού μεταξύ των εμπορευόμενων.
Πώς θα λειτουργεί
Το ζητούμενο είναι, μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα, ο καταναλωτής να επιλέγει τα προϊόντα που βρίσκονται στη λίστα του, ώστε αφενός να μπορεί να έχει μπροστά του την σύγκριση των τιμών για το κάθε προϊόν ανά σημείο λιανικής πώλησης και αφετέρου να γνωρίζει πόσα θα στοιχίσει συνολικά το καλάθι ανά σημείο λιανικής πώλησης, αφού η εφαρμογή θα κάνει αναπροσαρμογή των επιλογών με βάση το φθηνότερο σουπερμάρκετ, με βάση τα προϊόντα στο καλάθι. Με αυτό τον τρόπο ο καταναλωτής θα ξέρει και θα μπορεί να επιλέγει το φθηνότερο σουπερμάρκετ ανάλογα με τα προϊόντα που επιθυμεί να αγοράσει. Ο Κ. Καραγιώργης επισήμανε ότι με αυτό το εργαλείο προωθείται η διαφάνεια των τιμών των προϊόντων με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των καταναλωτών.
1200 προϊόντα
Στην εφαρμογή αναμένεται να περιληφθούν 1200-1300 προϊόντα, που έχουν μεγαλύτερη ζήτηση από τους καταναλωτές -αν και ο ακριβής αριθμός και τα όποια προϊόντα θα αποφασίζεται με διάταγμα από τον Υπουργό Εμπορίου. Στο προσχέδιο του νομοσχεδίου για τον περί καταγραφής και παρακολούθησης δεδομένων τιμών προϊόντων νόμου του 2023, αναφέρεται ότι τα προϊόντα που θα περιλαμβάνονται στην εφαρμογή είναι αυτά που έχουν την υψηλότερη κατανάλωση και σημασία για το νοικοκυριό, τα οποία είναι ικανά να αποτελέσουν αντικείμενο εμπορικής συναλλαγής και διατίθενται στις επιχειρήσεις τροφίμων και/ή άλλων προϊόντων.
Οι κωδικοί προϊόντων για τα οποία απαιτείται υποβολή δεδομένων τιμών, ορίζονται από τον Υπουργό με διάταγμα το οποίο δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και δύνανται να αναθεωρούνται περιοδικά με βάση τις πωλήσεις τους και τις εποχικές ανάγκες, κατόπιν σχετικής απόφασης του Διευθυντή της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή. Επισημαίνεται επίσης ότι για την δήλωση των προϊόντων θα απαιτείται ο κωδικός αριθμός του προϊόντος, το όνομα με το οποίο το προϊόν παρουσιάζεται στο καρτελάκι στο ράφι, η τιμή του προϊόντος, όπως αυτή παρουσιάζεται στο καρτελάκι στο ράφι, η μέση τιμή πώλησης του προϊόντος, συμπεριλαμβανομένων των εκπτώσεων και των προωθητικών ενεργειών προμηθευτών και η μοναδοποιημένη τιμή στη βασική μονάδα μέτρησης.
Supermarket και φούρνοι
Η νέα πλατφόρμα αναμένεται ότι θα περιλαμβάνει υπεραγορές, αλλά και αρτοποιεία, ανάλογα με τον κύκλο εργασιών της προηγούμενης οικονομικής περιόδου.
Συγκεκριμένα, στο προσχέδιο του νομοσχεδίου αναφέρεται ότι υπόχρεοι υποβολής δεδομένων τιμών είναι όλες ανεξαιρέτως, οι επιχειρήσεις υπεραγορών τροφίμων και/ή άλλων προϊόντων που ασκούν δραστηριότητες λιανικής πώλησης («supermarkets») με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 8 εκατομμυρίων (8.000.000) ευρώ, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης οικονομικής περιόδου, και όλες ανεξαιρέτως οι επιχειρήσεις προϊόντων αρτοποιίας με κύκλο εργασιών άνω του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) ευρώ, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης οικονομικής περιόδου. Οι υπόχρεοι υποβολής δεδομένων τιμών οφείλουν να ενημερώνουν την πλατφόρμα για τα πιο πάνω στοιχεία καθημερινά, το αργότερο μέχρι τις 10:00 π.μ. Στο προσχέδιο αναφέρεται επίσης ότι η μη υποβολή ή υποβολή ανακριβούς και/ή ελλιπούς δήλωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου, συνιστά παράβαση, η οποία επισύρει ποινή με τη μορφή του διοικητικού προστίμου ύψους από χίλια (1,000) έως πενήντα χιλιάδες (50,000) ευρώ, ανάλογα με τον κύκλο εργασιών του υπόχρεου υποβολής δεδομένων τιμών κατά το αμέσως προηγούμενο της παράβασης έτος κατά περίπτωση και αναλόγως της βαρύτητας της παράβασης.
Τα δεδομένα τιμών, είναι οι ημερήσιες τιμές ραφιού που ορίζονται ως η τιμή λιανικής πώλησης, χωρίς προωθητικές ενέργειες, συνολικά ανά επιχείρηση τροφίμων ή/και άλλων προϊόντων, και/ή τη μέση τιμή πώλησης η οποία ίσχυε κατά την προηγούμενη ημέρα (συνολικός τζίρος πωλήσεων προϊόντος διά αριθμό πωληθέντων τεμαχίων).
Σε αρχικό στάδιο
Η προσπάθεια βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο. Μέχρι στιγμής έχει ετοιμαστεί προσχέδιο νομοσχεδίου, το οποίο έχει τεθεί για διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς μέχρι τέλος Φεβρουαρίου. Ακολούθως, θα κατατεθεί ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας για νομοτεχνικό έλεγχο και εφόσον εγκριθεί, θα ακολουθήσει κατάθεσή του στο Υπουργικό Συμβούλιο και η συζήτησή του στην επιτροπή Εμπορίου της Βουλής. Παράλληλα, ετοιμάζονται οι τεχνικοί όροι της ώστε εφόσον εξασφαλιστεί η σύμφωνος γνώμη των εμπλεκομένων και της Βουλής, τότε να υπάρχει η ετοιμότητα να προχωρήσει άμεσα η διαδικασία των προσφορών για τη δημιουργία της εφαρμογής.
Τα ερωτήματα και οι προβληματισμοί
Στη διαδικασία διαβούλευσης, η οποία είναι σε εξέλιξη μέχρι τέλος Φεβρουαρίου, συμμετέχουν οι σύνδεσμοι καταναλωτών, υπεραγορών και λιανικού εμπορίου. Ενώπιον τους βρίσκεται το προσχέδιο του νομοσχεδίου και αναμένεται να στείλουν τα σχόλιά τους το επόμενο διάστημα στην Υπηρεσία. Σε επικοινωνία της «Κ» με εκπροσώπους των συνδέσμων, αναφέρθηκε ότι είναι απαραίτητες οι διευκρινήσεις επί συγκεκριμένων σημείων.
Από την πλευρά του ο Μάριος Αντωνίου, γ.γ. του Παγκύπριου Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου, ανέφερε ότι χρειάζονται αρκετά σημεία διευκρίνησης στο προσχέδιο. Για παράδειγμα ο αριθμός των προϊόντων που θα περιλαμβάνονται καθώς και το ποια προϊόντα θα περιλαμβάνονται, «Είναι πολύ σημαντικό να διευκρινιστεί κατά πόσο θα πρόκειται για επώνυμα προϊόντα, είτε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας». Πρόκειται για ένα σοβαρό ζήτημα που θα πρέπει να διευκρινιστεί, εφόσον υπάρχουν αλυσίδες με σημαντικό μερίδιο στην αγορά, που επικεντρώνονται στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, όπως για παράδειγμα η αλυσίδα υπεραγορών Lidl. Αναμένεται ότι θα τεθούν ερωτήματα και σε σχέση με το είδος των επιχειρήσεων που θα συμμετέχουν στο ηλεκτρονικό Παρατηρητήριο, εφόσον ήδη δημιουργεί προβληματισμό η αναφορά στο προσχέδιο περί επιχειρήσεων προϊόντων αρτοποιίας (φούρνων). Ζητούμενο της πλευράς των επιχειρήσεων είναι να διασφαλίζεται ο ίσος ανταγωνισμός, κάτι που εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνεται στα σχόλια του συνδέσμου Υπεραγορών. Ο εκτελεστικός γραμματέας του Συνδέσμου, Ανδρέας Χατζηαδάμου, εξέφρασε προβληματισμούς για το κατά πόσο θα είναι εφικτό η εφαρμογή αυτής της πρωτοβουλίας. «Θα πρέπει να δούμε τι ζητείται, γιατί στην πράξη φαντάζει τρομερά δύσκολο έως ακατόρθωτο να γίνεται μια σωστή σύγκριση. Αυτούς τους προβληματισμούς τους είχαμε καταθέσει και προηγουμένως με το Καλάθι του νοικοκυριού». Τόνισε ότι θα πρέπει να βρεθούν οι ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να μην δημιουργηθεί ένα εργαλείο το οποίο ουσιαστικά αντί να προσφέρει να δημιουργήσει αντίθετα αποτελέσματα λόγω δυσκολιών στην ενημέρωση και την πρακτική εφαρμογή. Σε κάθε περίπτωση, ανέφερε, πρώτο μέλημα των υπεραγορών είναι η ενημέρωση και η σωστή αντιμετώπιση των πελατών με πληροφόρηση για τις προσφορές και τις τιμές των προϊόντων σε ηλεκτρονικά ή έντυπα φυλλάδια. Οι απόψεις όλων των εμπλεκομένων θα τεθούν ενώπιον της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή μέχρι τέλος Φεβρουαρίου και ακολούθως θα οριστεί μεταξύ τους συνάντηση.
Έντυπη Έκδοση
