Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Τη Μεγάλη Τετάρτη τα ρευστά διαθέσιμα θα αυξηθούν κατά 750 εκατομμύρια ευρώ. Συγκεκριμένα, η Κυπριακή Δημοκρατία θα δανειστεί τουλάχιστον 750 εκατομμύρια ευρώ από τις κυπριακές τράπεζες, ώστε η ρευστοτική της δύναμη να ενισχυθεί περαιτέρω και να είναι εφαρμόσιμες οι πολιτικές που έχει εξαγγείλει για μέχρι τη 12η Ιουνίου, αλλά και για τους επόμενους μήνες μέχρι και τα μέσα Οκτωβρίου.
Αρχικά είχε υπολογιστεί ότι η κυβέρνηση θα δανειζόταν 1,25 δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, τελικά η κυβέρνηση επέλεξε να μη φτάσει ο δανεισμός με εγχώριο ομόλογο σε αυτό το ποσό. Εκείνο που υπέδειξαν στο οικονομικό επιτελείο είναι να μη γίνει ξανά το λάθος μιας μεγάλης διασύνδεσης της οικονομίας με τις τράπεζες και ο δανεισμός να κρατηθεί όσο πιο μικρός γίνεται. Παρόλα αυτά, μέχρι και τη Δευτέρα το βράδυ, δεν είχε ξεκαθαρίσει από δύο τράπεζες της Κύπρου, αν θα συμμετείχαν στον δανεισμό αυτό που θα ανακοινωθεί την Τετάρτη, άρα και το ποσό που θα διαμορφωθεί να είναι σε λίγο μεγαλύτερα επίπεδα από τα 750 εκατ. ευρώ. Όχι όμως στο ύψος του 1,25 δισ.
Ενδεχομένως να είναι λίγο αυξημένο από τα 750 εκατ. ευρώ, τα οποία έχουν «κλειδώσει». Η είσπραξη του ποσού που θα διαμορφωθεί θα γίνει στις 24 Απριλίου, άρα, το τέλος του μήνα θα βρει την κυβέρνηση με ρευστά διαθέσιμα ύψους 3,5 - 4 δισ. ευρώ. Σημειώνεται πως στις αρχές του έτους τα ρευστά διαθέσιμα ήταν στα 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ, έπειτα προχώρησε στον δανεισμό από τις διεθνείς αγορές της τάξης των 1,75 δισ. ευρώ με το 7ετές και το 30ετές ομόλογο και στις 24 Απριλίου θα υπάρχουν στα κρατικά ταμεία τουλάχιστον άλλα 750 εκατ. ευρώ. Τα μέτρα του πρώτου μήνα με τη στήριξη της υγείας, των επιχειρήσεων και με την πληρωμή των μισθών και συντάξεων του μισού Μαρτίου και του μισού Απριλίου, θα μειώσει αυτά τα 4,2 δισ. ευρώ σε κάτι λιγότερο από 4 δισ. ευρώ. Ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης κατέστησε σαφές προχθές Δευτέρα πως οι δημοσιονομικές δυνατότητες του κράτους δεν είναι απεριόριστες. Και έτσι είναι. Για το τρίμηνο, μέχρι και τις 12 Ιούνη που θα τρέξουν τα προγράμματα επιδότησης μισθών για στήριξη των επιχειρήσεων, υπολογίζονται έξοδα 1,3 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 6,8% του ΑΕΠ της Κύπρου. Πώς προκύπτει όμως αυτό το νούμερο; Σύμφωνα με πηγές που δεν επιδέχονται αμφισβήτησης, σε κρίσιμη συνεδρία που συζητήθηκαν τα οικονομικά μεγέθη, ειπώθηκαν τα εξής: Πως για τη στήριξη εργαζομένων των επιχειρήσεων στον ιδιωτικό τομέα και αυτοτελώς εργαζομένων το κράτος θα δώσει μέχρι τις 12 Ιουνίου, περί τα 700 εκατ. ευρώ. Για την υγεία θα αποδεσμεύσει 100 εκατ. ευρώ, ενώ από την αναστολή ΦΠΑ (που λογίζεται ως αναβαλλόμενο έσοδο, άρα το χάνεις) περί τα 300 εκατ. ευρώ. Εν συνεχεία, 100 εκατ. ευρώ θα χαθούν από την αναστολή των εισφορών του ΓεΣΥ, 20 εκατ. ευρώ αντιστοιχούν στα επιδόματα των φοιτητών για να παραμείνουν στις χώρες που σπουδάζουν, ενώ για τη στήριξη του τουρισμού αντιστοιχούν 11 εκατ. ευρώ.
Αποκλειστικά για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων τα χρήματα φτάνουν τα 10 εκατ. ευρώ, ενώ το κονδύλι που αντιστοιχεί σε εγγυήσεις προς τους ξενοδόχους για προκρατήσεις, αλλά για τα αεροδρόμια της Hermes, φτάνουν συνδυαστικά τα 90 εκατομμύρια ευρώ. Στο ίδιο τραπέζι έγιναν αναφορές για χρηματοδοτικές ανάγκες του κράτους μέχρι και το τέλος του έτους στα 5 δισεκατομμύρια ευρώ, άρα αν αφαιρέσουμε τα 4,2 δισ. που έχει το κράτος έχει (παρόλο που χρησιμοποίησε μερικά) ήδη το έλλειμμα φτάνει στα 800 εκατ. ευρώ.
Μπορεί ξανά δανεισμός
Στο δελτίο που συνόδευε την έξοδο της Κύπρου στις διεθνείς αγορές με τα δύο ομόλογα της προηγούμενης Τρίτης, οι χρηματοδοτικές ανάγκες του κράτους για φέτος είχαν υπολογιστεί στα 5,5 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται πως, η Κυπριακή Δημοκρατία αποφάσισε να αναθεωρήσει το ετήσιο σχέδιο χρηματοδότησής της που καταρτίστηκε τον Δεκέμβριο του 2019 και αναφερόταν σε μέγιστες χρηματοδοτικές ανάγκες για το 2020 ύψους 2,25 δισ. ευρώ. Γι’ αυτό εξάλλου, δεν αποκλείεται σε μεταγενέστερο στάδιο οι τράπεζες να δανείσουν ξανά το κράτος με ίσως τη διαφορά που θα προκύψει από τα χρήματα που θα λάβουν μέχρι τον αρχικό σχεδιασμό για 1,25 δισ. ευρώ. Αυτό θα εξαρτηθεί βεβαίως από τη διάρκεια που θα κρατήσει το «lockdown» της χώρας και από τα μέτρα τα οποία θα λάβουν επιχειρήσεις μετά την 12η Ιουνίου, παρά το άνοιγμά τους, για να επανέλθει το «business as usual». Την Τετάρτη θα συμφωνήσει με τις τράπεζες και το επιτόκιο. Πληροφορίες της «Κ» θέλουν να επιτευχθεί συμφωνία με επιτόκιο κοντά στο 0,5%, δίχως όμως να έχει διαρρεύσει οτιδήποτε για τη διάρκεια αποπληρωμής. Το επιτόκιο αυτό εν αντιθέσει με τα επιτόκια που κατάφερε την προηγούμενη εβδομάδα το κράτος, (που από αρκετούς χαρακτηρίστηκαν αλμυρά) πηγές αναφέρουν πως είναι «δίκαιο». Και το κράτος θα επωφεληθεί με ρευστότητα, αλλά και οι τράπεζες θα καταφέρουν να «διώξουν» ρευστότητα από τους ισολογισμούς τους που την πληρώνουν ακριβά. Διότι, δεν είναι ότι θα έχουν κέρδος 0,5% σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα μέσω του εγχώριου ομολόγου οι τράπεζες, αλλά θα έχουν κέρδος 1%. Υπενθυμίζεται πως πληρώνουν ήδη 0,5% για να «φυλάει» αυτή τη ρευστότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Δανεισμός και από Ε.Ε.
Πέρα από τα εργαλεία του δανεισμού από τις διεθνείς αγορές και πέρα από το εργαλείο του εσωτερικού δανεισμού από τις τράπεζες που η κυβέρνηση δεν το προτιμά διότι δεν θέλει να συνδέεται πλέον πολύ η οικονομία της χώρας με τις τράπεζες, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε κατ’ αρχήν συμφωνία προκειμένου να διατεθεί παραπάνω από μισό τρισεκατομμύρια ευρώ ώστε να στηριχθούν οι ευρωπαϊκές οικονομίες, για οικονομική αντιμετώπιση της πανδημίας. Όπως εξήγησε στην «Κ» ο υπουργός Οικονομικών, η Κύπρος μπορεί να λάβει δάνειο 160 εκατομμυρίων ευρώ από τη λειτουργία ενός νέου εργαλείου - ταμείου για προσωρινή στήριξη των εργαζομένων που θα φέρει την επωνυμία SURE (Support to mitigate Unemployment Risks in an Emergency). Το ταμείο που θα αποσκοπεί στον περιορισμό των κινδύνων ανεργίας στην έκτακτη κατάσταση, ο υπουργός σημείωσε πως αφορά τη λειτουργία των προγραμμάτων του Υπουργείου Εργασίας για τη στήριξη των εργαζομένων. Το εν λόγω ταμείο θα είναι προσωρινό, σε ό,τι αφορά τη νομική του βάση, η οποία προβλέπει ευρωπαϊκή στήριξη μόνο σε περιπτώσεις κρίσης και θα είναι διαθέσιμο μόλις τα κράτη συνεισφέρουν εγγυήσεις, τουλάχιστον 25 δισεκατομμυρίων ευρώ. Δεύτερον, η Κύπρος θα μπορεί να λάβει περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για προγράμματα εγγυήσεων δανείων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Συμπλήρωσε πως είναι στην ίδια φιλοσοφία δανεισμού με αυτή που θέλει η κυβέρνηση να προωθήσει με τις κρατικές εγγυήσεις δανείων ύψους 2 δισεκατομμυρίων ευρώ και που η Βουλή δεν το ψηφίζει. Υπενθυμίζεται πως ακόμα δεν έχει βρεθεί –έστω επισήμως– πλειοψηφία για το Κυβερνητικό Νομοσχέδιο με τις κρατικές εγγυήσεις νέων δανείων σε επιχειρήσεις και αυτοεργοδοτούμενους στην Κύπρο. Τρίτον, η Κύπρος θα μπορέσει να λάβει δανειοδότηση μέχρι και 400 εκατομμυρίων ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), τα οποία όμως θα στοχεύουν μόνο για στήριξη της υγείας.
Έντυπη έκδοση
