Kathimerini.gr
BLOOMBERG
Οι τουρκικές τράπεζες χορηγούν δάνεια σε επιχειρήσεις της χώρας με επιτόκια χαμηλότερα από τα επιτόκια καταθέσεων για πρώτη φορά από το 2019 και ο λόγος δεν είναι άλλος από την ξέφρενη πορεία μείωσης των επιτοκίων που έχει αποφασίσει η Τράπεζα της Τουρκίας υπό τις εντολές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Κατά μέσον όρο το επιτόκιο των χορηγήσεων σε επιχειρήσεις βρίσκεται στο 14%, δηλαδή κατά μία εκατοστιαία μονάδα κάτω από το επιτόκιο καταθέσεων ενός μηνός. Η παράδοξη αυτή εξέλιξη καταγράφεται ως απόρροια των κινήσεων της Τράπεζας της Τουρκίας, η οποία μείωσε το κόστος του δανεισμού συνολικά κατά 500 μονάδες βάσης στη διάρκεια του έτους παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στη γειτονική χώρα έχει υπερβεί το 85%,
Παράλληλα με αυτήν την ανορθόδοξη νομισματική πολιτική, οι τουρκικές αρχές έχουν επιβάλει σειρά πρόσθετων υποχρεώσεων στις τράπεζες της χώρας, αναγκάζοντάς τες να προσφέρουν στις επιχειρήσεις εξαιρετικά φθηνές πιστώσεις για να τις ενισχύουν εν τω μέσω της προεκλογικής εκστρατείας. Το αποτέλεσμα αυτής της αδιανόητα χαλαρής νομισματικής πολιτικής είναι ότι έχουν φτάσει τα επιτόκια των δανείων σε επιχειρήσεις να υποχωρούν επί 13 συναπτές εβδομάδες και να βρίσκονται πλέον κάτω από τα επιτόκια καταθέσεων ενός μηνός. Πρόκειται για παράλογη αλλά και επιζήμια κατάσταση για τις τράπεζες, εφόσον τα επιτόκια που λαμβάνουν για τα δάνεια που χορηγούν δεν καλύπτουν τα επιτόκια που πρέπει να προσφέρουν στους καταθέτες πελάτες τους. Σημειωτέον ότι σε αντίθεση με τα επιτόκια χορηγήσεων, τα επιτόκια καταθέσεων έχουν αυξηθεί κάπως τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς οι τράπεζες προσπαθούν να προσελκύσουν καταθέσεις σε τουρκικές λίρες. Ενας μέσος όρος επιτοκίου καταθέσεων τρίμηνου προθεσμιακού λογαριασμού έχει φτάσει στο 22,5% καταγράφοντας το υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο του 2019.
Στόχος των τραπεζών είναι να είναι σύμφωνες με τους κανονισμούς που τους έχουν επιβάλει οι Αρχές στην προσπάθειά τους να στηρίξουν το νόμισμα της χώρας χωρίς να καταφύγουν στο ορθόδοξο μέσο πολιτικής, την αύξηση των επιτοκίων.
Συνολικά η ανορθόδοξη πολιτική που προωθεί ο Τούρκος πρόεδρος και έχει χαρακτηριστεί «οικονομικό μοντέλο του Ερντογάν» στοχεύει εν μέρει στο να στρέψει τις αποταμιεύσεις των πολιτών από το δολάριο στην τουρκική λίρα. Σύμφωνα με τον Κανγκντάς Ντογκάν, υπεύθυνο ερευνών στην Tera Yatirim στην Κωνσταντινούπολη, το μέσο επιτόκιο των δανείων σε επιχειρήσεις αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω στο 13,5%. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε πως τα πραγματικά επιτόκια θα είναι σε αρνητικό έδαφος, περισσότερο από -70%, όταν συνεκτιμηθεί ο πληθωρισμός τιμών καταναλωτή, που τον περασμένο μήνα ήταν 84,4%.
Στη σημερινή συνεδρίασή της, την τελευταία του έτους, η Τράπεζα της Τουρκίας δεν αναμένεται, πάντως, να προχωρήσει σε νέα κίνηση, αλλά εκτιμάται πως θα διατηρήσει το βασικό επιτόκιο αμετάβλητο στο 9%. Η εκτίμηση αυτή της αγοράς οφείλεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε η Τράπεζα της Τουρκίας μετά την τελευταία συνεδρίαση, στο πλαίσιο της οποίας υπογράμμιζε ρητώς ότι τερματίζει τον κύκλο των μειώσεων επιτοκίων μετά τέσσερις μειώσεις. Μοναδική εξαίρεση ανάμεσα στους παράγοντες της αγοράς, η Standard Charter Bank, που προβλέπει νέα μείωση επιτοκίων κατά ακόμη 100 μονάδες βάσης.
