Money Review
8 Μαΐου 1886
Πωλείται για πρώτη φορά στο φαρμακείο Jacob’s της Ατλάντα, η Coca Cola. Το αναψυκτικό προωθείται σαν γιατρικό για τα πάντα και κοστίζει 5 σεντς το ποτήρι.
Όταν κάποια στιγμή ο Elon Musk αστειεύτηκε, γράφοντας στο Twitter ότι θα αγοράσει την Coca Cola και θα της ξαναβάλει κοκαΐνη, πολλοί αντέδρασαν. Στην πραγματικότητα, όμως, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου ήταν ιστορικά σωστός.
Next I’m buying Coca-Cola to put the cocaine back in
— Elon Musk (@elonmusk) April 28, 2022
Λίγοι γνωρίζουν ότι η πρώτη συνταγή της Coca Cola πράγματι περιείχε κοκαΐνη και ακόμα λιγότεροι ξέρουν την τραγική ιστορία του δημιουργού ενός προϊόντος που είναι ίσως το διασημότερο όλων των εποχών.
Ο John Pemberton (φωτ.: The Coca Cola Company)
Ο John Pemberton γεννήθηκε στην Τζόρτζια των ΗΠΑ το 1831. Η οικογένειά του δεν ήταν πλούσια, όμως μπόρεσε να έχει μια καλή μόρφωση, αποφοιτώντας από το Reform Medical College της Τζόρτζια το 1848. Δυο χρόνια αργότερα πήρε την άδεια του φαρμακοποιού.
Η ζωή του κυλούσε ομαλά, ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε την Annie Elise Clifford Lewis και έναν χρόνο αργότερα απέκτησαν έναν γιο, τον οποίο ονόμασαν Charles Ney Pemberton.
φωτ.: The Coca Cola Company
Όμως, το 1861, με το ξέσπασμα του Εμφυλίου Πολέμου, ο Pemberton στρατολογήθηκε από την εθνοφρουρά της Τζόρτζια και πολέμησε με τη Συνομοσπονδία, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί σοβαρά σε μία μάχη.
Αρχικά του χορηγήθηκε μορφίνη για τον πόνο, όμως όταν ο πόλεμος τελείωσε το 1865 και ο Pemberton επέστρεψε στην κανονική του ζωή, κάτι είχε αλλάξει: Είχε εθιστεί στη μορφίνη.
Γνωρίζοντας καλά ότι ο εθισμός του αυτός ήταν επικίνδυνος, ο φαρμακοποιός άρχισε να πειραματίζεται με σκευάσματα χωρίς οπιούχα, προσπαθώντας να καταπολεμήσει την εξάρτησή του. Και όταν ένας άλλος γιατρός του είπε ότι μπορούσε να γιατρέψει τον εθισμό στα οπιούχα με την κόκα (κοκαΐνη), ο Pemberton έφτιαξε τη δική του συνταγή με φύλλα κόκας, καρπούς του δέντρου κόλα (που περιέχουν καφεΐνη) και κρασί, το οποίο ονόμαζε «γαλλικό κρασί κόκα» (french wine coca).
Με την ποτοαπαγόρευση του 1886, ο Pemberton αναγκάστηκε να αφαιρέσει το αλκοόλ από τη συνταγή του. Πρόσθεσε ζάχαρη και έτσι, γεννήθηκε η Coca Cola.
Ο συνεταίρος και λογιστής του Pemberton, Frank Robinson, είναι ο δημιουργός του φημισμένου brand, καθώς εκείνος σκέφτηκε ότι τα δύο «C» του Coca Cola θα λειτουργούσαν καλύτερα από το Coca Kola (το φυτό κόλα γράφεται με «K» στα αγγλικά). Ο Robinson ήταν αυτός που σχεδίασε και το πρώτο λογότυπο του αναψυκτικού.
φωτ.: Shutterstock
Κάπως έτσι, ο Pemberton άρχισε να πουλά το σιρόπι του σε φαρμακεία, όπου στη συνέχεια αναμειγνυόταν με νερό για να γίνει ένα αναψυκτικό που διαφημιζόταν ως «πεντανόστιμο και δροσιστικό».
Τον πρώτο χρόνο, οι πωλήσεις ήταν χαμηλές, αφού κυμαίνονταν κατά μέσο όρο στα εννέα αναψυκτικά την ημέρα.
Έτσι, ο εθισμός του στη μορφίνη δεν επέτρεψε στον Pemberton να επωφεληθεί από τη μετέπειτα επιτυχία της δημιουργίας του. Καθώς η κατάσταση της υγείας του επιδεινωνόταν, άρχισε να πουλά κομμάτια της εταιρείας σε διάφορους συνεταίρους για να εξασφαλίσει χρήματα. Λίγο πριν τον θάνατό του, το 1888, πούλησε το ποσοστό που του είχε απομείνει στον επιχειρηματία της Ατλάντα, Asa Candler. Η σύζυγός του έζησε την υπόλοιπη ζωή της στην φτώχεια, ενώ ο γιος του πέθανε το 1894 από ναρκωτικά.
Όσο για την Coca Cola, περιείχε κοκαΐνη έως και τις αρχές του 1900. Η ουσία καταργήθηκε στη συνταγή του αναψυκτικού όταν εξαπλώθηκε στον αμερικανικό Νότο ο φόβος ότι μαύροι άνδρες χρησιμοποιούσαν την ουσία αυτή πριν να βιάσουν λευκές γυναίκες.
