Του Απόστολου Τομαρά
Ανεπανόρθωτα εκτεθειμένη κινδυνεύει να μείνει η Κυπριακή Δημοκρατία από την τροπή που έχει προσλάβει το σύνολο των ενεργειακών έργων του τόπου. Μετά την εγκατάλειψη των κατασκευαστικών εργασιών στο Βασιλικό από την κινέζικη κοινοπραξία και την αβεβαιότητα ως προς την εισαγωγή ΦΑ για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην κόψη του ξυραφιού κινείται και το άλλο σημαντικό ενεργειακό έργο αυτό του ηλεκτρικού καλωδίου που θα τερματίσει την ενεργειακή απομόνωση του τελευταίου κράτους μέλους της Ε.Ε που είναι η Κυπριακή Δημοκρατία. Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από την αναβλητικότητα της κυπριακής πλευράς να λάβει τελικές αποφάσεις έχει δημιουργήσει μια πιεστική κατάσταση σε βαθμό η Λευκωσία να δέχεται τελεσίγραφα από το σύνολο των εμπλεκομένων. Τελευταίο περιστατικό η επιστολή της κατασκευάστριας εταιρείας του ηλεκτρικού καλωδίου, η γαλλική Nexans, η οποία έδωσε διορία στον ΑΔΜΗΕ μέχρι την ερχόμενη Παρασκευή να κλείσουν όλες οι εκκρεμότητες που υπάρχουν γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα προχωρήσει σε πλήρη αναστολή των εργασιών κατασκευής του καλωδίου με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται με την τύχη της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Την ίδια ώρα στην επιφάνεια βγήκαν και διαφωνίες εντός της κυβέρνησης, όχι για επιμέρους ζητήματα, αλλά για το έργο και το κατά πόσο μπορεί να είναι βιώσιμο προκειμένου να έχει συμμετοχή η Κυπριακή Δημοκρατία. Οι δυο διαφορετικές απόψεις έχουν ως εκφραστές τον Υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό ο οποίος δημόσια δεν έκρυψε την αντίθεσή του και τον Υπουργό Ενέργειας Γιώργο Παπαναστασίου ο οποίος προτάσσει πρώτον το γεωπολιτικό στίγμα αλλά και το αποτύπωμα του καλωδίου στο ενεργειακό γίγνεσθαι της Κύπρου.
Γαλλικές πιέσεις
Εδώ και ένα μήνα η κυπριακή πλευρά πιέζεται σχεδόν από το σύνολο των υπόλοιπων εμπλεκόμενων πλευρών στο ηλεκτρικό καλώδιο. Ακόμα και αυτή η Κομισιόν η οποία χρηματοδοτεί το έργο με €600 και πλέον εκατομμύρια με επιστολή της παρενέβη προς τη Λευκωσία προκειμένου να καθησυχάσει τις κυπριακές ανησυχίες για το γεωπολιτικό ρίσκο του έργου, ενώ στο παρασκήνιο των Βρυξελλών διατυπώνεται ενοχλήσεις για την καθυστέρηση που παρατηρείται στη Λευκωσία να ξεκαθαρίσει το τοπίο και τη θέση της. Ανάλογο κλίμα καταγράφεται και στην ελληνική πρωτεύουσα όπου ανοιχτά πλέον διατυπώνονται επικρίσεις με αποκορύφωμα τις δημόσιες αναφορές του Έλληνα Υπουργού Ενέργειας πριν από δυο μήνες περίπου. Η κατάσταση έχει προσλάβει επικίνδυνη τροπή μετά και την παρέμβαση της εταιρείας που θα κατασκευάσει το ηλεκτρικό καλώδιο που θα ενώσει το ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου με τα ευρωπαϊκά μέσω Ελλάδας. Σύμφωνα με επιστολή του ΑΔΜΗΕ προς το ελληνικό Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τις ρυθμιστικές αρχές Κύπρου (ΡΑΕΚ) και Ελλάδας (ΡΑΑΕΥ) η γαλλική εταιρεία Nexans που έχει πάρει το συμβόλαιο κατασκευής του καλωδίου ενημέρωσε πως αν μέχρι την ερχόμενη Παρασκευή δεν έχει λάβει την τελική εντολή από τον ΑΔΜΗΕ πως έχουν κλείσει όλες οι εκκρεμότητες τότε την Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου προχωρά σε «πλήρη αναστολή εργασιών. Ο διεθνής όμιλος υποστηρίζει στην επιστολή του πως ακόμα και αν δεν έχει λάβει το Full Notice to Proceed θα συνεχίσει την παραγωγή του καλωδίου αν ενημερωθεί επισήμως πως έχουν επιλυθεί τα ρυθμιστικά προβλήματα».
Οι αντιδράσεις στη Λευκωσία
Στην κυπριακή πρωτεύουσα οι προειδοποιήσεις που διατυπώνονται για βαθύ αποτύπωμα στο ίδιο το έργο μεταφράζονται ως μια προσπάθεια πίεσης ενόψει των αποφάσεων που αναμένονται να ληφθούν το επόμενο διάστημα τόσο από την κυβέρνηση για συμμετοχή της Κύπρου στο μετοχικό σχήμα του καλωδίου όσο και διαφοροποίησης της ΡΑΕΚ απέναντι στο χρόνο έναρξη ανάκτησης των εξόδων. Ουσιαστικά αυτό το οποίο υποστηρίζεται είναι πως διεξάγεται ένα ανοιχτό play game για ένα έργο το κόστος του οποίου θα ξεπεράσει τα €1,2 δισ. Στην Αθήνα ο Φορέας Υλοποίησης του Έργου (ΑΔΜΗΕ) θεωρεί πως η ηλεκτρική διασύνδεσης βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού επιρρίπτοντας την ευθύνη στην κυπριακή πλευρά για τις εκκρεμότητες που υπάρχουν. Προσπάθεια γίνεται να πέσει στα μαλακά και το κομμάτι που αφορά τις διαφορετικές θεωρήσεις δυο μελών της κυβέρνησης. Για την ώρα οι ενστάσεις που προβάλλονται από τον Υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό φαίνεται να βρίσκουν έρεισμα στο Προεδρικό υπό το πρίσμα ότι η Κυπριακή Δημοκρατίας θα πρέπει να είναι βέβαιη πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας για τη βιωσιμότητα του έργου όταν θα αποφασίσει να συμμετάσχει στο μετοχικό σχήμα του καλωδίου με ένα ποσό που υπολογίζεται γύρω στα €50 εκατ.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Ένα ζήτημα που προκαλεί ήδη πολιτική μουρμούρα είναι η απουσία επίσημης τοποθέτησης του ιδίου του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη για ένα τόσο σοβαρό θέμα. Ερμηνεύοντας τη στάση του Προεδρικού, πηγές έλεγαν στην «Κ» πως η κυβέρνηση επιδιώκει να κρατήσει χαμηλά τις πολιτικές προεκτάσεις του όλου θέματος. Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν πως η κυβέρνηση προτάσσει τον ανεξάρτητο χαρακτήρα της ΡΑΕΚ προκειμένου να μην επωμιστεί το αρνητικό κλίμα που δημιουργείται και στις Βρυξέλλες ενώ ταυτόχρονα κυρίως δια του Υπουργού Ενέργειας δηλώνει την υποστήριξή της στο ηλεκτρικό καλώδιο. Χαρακτηριστική είναι η δημόσια τοποθέτηση του Γιώργου Παπαναστασίου την περασμένη Δευτέρα ότι θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις το επόμενο διάστημα.
