Του Απόστολου Τομαρά
Σε καθοριστική φάση θα εισέλθει τους επόμενους δυο μήνες η ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου με τα ευρωπαϊκά ηλεκτρικά δίκτυα μέσω Ελλάδας. Τα ζητήματα που προέκυψαν το προηγούμενο διάστημα και αφορούσαν το θεσμικό πλαίσιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, αλλά και της παρουσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μετοχικό σχήμα του καλωδίου φαίνεται να έχουν περάσει σε δεύτερη μοίρα. Η προσοχή Λευκωσίας και Αθήνας επικεντρώνεται στο πρακτικό μέρος της διασύνδεσης, που είναι οι προεργασίες οι οποίες πρέπει να ολοκληρωθούν προκειμένου να ξεκινήσει η πόντιση του καλωδίου από την Κύπρο έως την Κρήτη.
Οι προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας ανατολικά της Κρήτης με την παρουσία πολεμικών της μονάδων επιφανείας σε σημεία όπου θα πραγματοποιηθούν εργασίες από ερευνητικά πλοία, δημιουργούν προβληματισμό αλλά και μια αβεβαιότητα για ένα έργο με ευρωπαϊκό ενδιαφέρον. Η συμπεριφορά της Τουρκίας έρχεται να επιβεβαιώσει τις ανησυχίες που υπήρχαν στη Λευκωσία για το γεωπολιτικό ρίσκο του έργου και που το περασμένο καλοκαίρι προκάλεσαν ένταση στις δυο πρωτεύουσες. Όπως προκύπτει από τις κινήσεις που καταγράφονται στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, η Τουρκία δεν φαίνεται ότι θα εγκαταλείψει την τακτική των προκλήσεων, με αποτέλεσμα να μην είναι ξεκάθαρος ο χρόνος κατά τον οποίο θα ξεκινήσουν οι εργασίες που απαιτούνται για την πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου.
Τα πλοία
Με βάση πληροφορίες που υπάρχουν από την ελληνική πρωτεύουσα, η εταιρεία που έχει αναλάβει την κατασκευή και πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου, η γαλλική NEXANS, είναι έτοιμη να ξεκινήσει τις εργασίες βυθομέτρησης στα σημεία όπου θα ποντιστεί το καλώδιο. Προς τούτο έχει ναυλώσει δυο ειδικά πλοία με τον απαραίτητο εξοπλισμό, τα οποία παραμένουν αγκυροβολημένα στα κρητικά παράλια αναμένοντας το πράσινο φως προκειμένου να ξεκινήσουν τις εργασίες. Μια εξέλιξη που όπως εκτιμάται θα προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας, η οποία κατά την προσφιλή τακτική της θα στείλει πολεμικά της πλοία στην περιοχή. Κάτι που έγινε το προηγούμενο διάστημα, όπου τουρκική κορβέτα έφθασε στο σημείο να εισέλθει εντός ελληνικών χωρικών υδάτων παρακολουθώντας από μεγάλη απόσταση πλοίο που πραγματοποιούσε εργασίες στην περιοχή. Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει προβληματισμό για το τι θα πράξει η ελληνική κυβέρνηση όταν θα ξεκινήσουν οι εργασίες βυθομέτρησης προκειμένου τα δυο ερευνητικά σκάφη να συνεχίσουν απρόσκοπτα το έργο τους.
Διαβεβαιώσεις
Με ορατό το ενδεχόμενο το όλο ζήτημα να εισέλθει στην καθημερινή ατζέντα με πολιτικό κόστος, στην Αθήνα κυβερνητικές πηγές τις προηγούμενες μέρες διαβεβαίωναν πως οι ερευνητικές εργασίες πόντισης του ηλεκτρικού καλωδίου θα πραγματοποιηθούν κανονικά παρά τις τουρκικές προκλήσεις. Μάλιστα οι ίδιες πηγές τόνιζαν πως το έργο είναι ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και στο πνεύμα αυτό θα αντιμετωπιστεί η τουρκική συμπεριφορά. Στην Αθήνα σημειώνουν με νόημα πως, εκτός από την Ελλάδα και την Κύπρο, η Γαλλία έχει έννομο συμφέρον στην υλοποίηση του ενεργειακού έργου. Η εταιρεία κατασκευής και πόντισης του καλωδίου, η NEXANS, είναι γαλλική ενώ η γαλλική Meridiam, επενδυτικό ταμείο, φέρεται να συμφώνησε με τον ΑΔΜΗΕ να αγοράσει το 49,9% των μετοχών του GSI. Ωστόσο, πηγές στην ελληνική πρωτεύουσα δεν είναι σε θέση να προσδιορίσουν τον χρόνο εξόδου των ερευνητικών πλοίων στο πέλαγος, κάτι που θα πρέπει να γίνει τους επόμενους δυο μήνες.
Το καλώδιο
Οι εργασίες βυθομέτρησης μεταξύ Κύπρου και Κρήτης έχουν ξεκινήσει από το περασμένο καλοκαίρι, εντός των χωρικών υδάτων Κύπρου και Ελλάδας και αφορούν στον σχεδιασμό όδευσης των υποβρυχίων καλωδίων μήκους 1.280 χιλιομέτρων. Το μέγιστο βάθος πόντισης θα είναι 3.000 μέτρα. Σύμφωνα με επίσημες τοποθετήσεις της κατασκευάστριας εταιρείας, η πόντιση του καλωδίου θα ξεκινήσει το 2026. Με βάση επίσημη ενημέρωση της γαλλικής NEXANS θα ποντιστούν δυο καλώδια διαμέτρου 15 εκατοστών έκαστο. Το ηλεκτρικό καλώδιο που κατασκευάζεται σε δυο εργοστάσια της εταιρείας σε Νορβηγία και Ιαπωνία είναι ένα από τα τρία συμβόλαια που έχει αναλάβει η εταιρεία. Τα άλλα δυο αφορούν τις έρευνες βυθού όδευσης του καλωδίου, και της πόντισης.
