Του Γιάννη Ιωάννου
Σε καθοριστική χρονιά για το κεφάλαιο «φυσικό αέριο και Κύπρος» αναδεικνύεται το 2025 καθώς με την νέα χρονιά αναμένονται εξελίξεις σε όλα τα μέτωπα με νέες προγραμματισμένες γεωτρήσεις, αποφάσεις για την εμπορική ανάπτυξη του κοιτάσματος «Κρόνος» (στο τεμάχιο «6» της κυπριακής ΑΟΖ) και εξελίξεις στην χρονίζουσα διαπραγμάτευση μεταξύ της Chevron και της Κυπριακής Δημοκρατίας για την τύχη της ανάπτυξης του κοιτάσματος «Αφροδίτη» (στο τεμάχιο «12» της κυπριακής ΑΟΖ).
Επάνοδος της Exxon
H κοινοπραξία της Exxon Mobil-Qatar Petroleum επανέρχεται επί της κυπριακής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης στο πρώτο εξάμηνο του 2025 για να διενεργήσει δύο νέες ερευνητικές γεωτρήσεις. Το πλωτό γεωτρύπανο 5ης γενιάς Valaris DS-9 αναμένεται με τον νέο χρόνο να αφιχθεί στις ακτές της Κύπρου πραγματοποιώντας δύο γεωτρήσεις: Επί του στόχου «Ηλέκτρα» στο τεμάχιο «5», για πρώτη φορά, και μια νέα γεώτρηση στο ήδη υπό διερεύνηση τεμάχιο «10» -όπου την περίοδο 2019-2022 επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη φυσικού αερίου, εμπορικά αξιοποιήσιμου, στον στόχο «Γλαύκος». Η έλευση της κοινοπραξίας ενισχύεται από την προσπάθεια της Exxon να σχηματίσει πλήρη εικόνα για το τεμάχιο «10» αλλά και να διερευνηθεί περαιτέρω, επί του τεμαχίου «5», η προοπτική ύπαρξης υδρογονανθράκων στο δυτικό άκρο της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και οι δύο γεωτρήσεις αναμένεται να δώσουν αποτελέσματα έως τις αρχές του δευτέρου εξαμήνου του 2025 χαρτογραφώντας περαιτέρω τον υποθαλάσσιο πλούτο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν πως δεν αναμένεται παρενόχληση των γεωτρήσεων από την τουρκική πλευρά για σειρά λόγων. Υπενθυμίζεται πως στο τεμάχιο «Γλαύκος» οι εκτιμήσεις ειδικών αρχικά έδειχναν προς την κατεύθυνση κοιτάσματος ποσότητας μεταξύ 5-8 τρις κυβικών ποδιών φυσικού αερίου με μεταγενέστερες εκτιμήσεις να δείχνουν μικρότερη -αλλά ακόμη εμπορικά αξιοποιήσιμη- ποσότητα φυσικού αερίου από την αρχική εκτίμηση (σ.σ. σίγουρα πάνω από 4 tcf).
Αποφάσεις για «Κρόνο»
Εντός του 2025 αναμένονται και καθοριστικές αποφάσεις για το κοίτασμα «Κρόνος» (τεμάχιο «6» επί της κυπριακής ΑΟΖ) που διαχειρίζεται η ιταλογαλλική κοινοπραξία της Total/ENI. Στα δύο πηγάδια «Κρόνος 1» και «Κρόνος 2» ανακαλύφθηκαν 2.5 περίπου tcf φυσικού αερίου με το κοίτασμα να μπορεί να παράξει 150 MMSCFD (εκατομμύρια τυπικά κυβικά πόδια ημερησίως) και να καταστεί άμεσα αξιοποιήσιμο. Μάλιστα έμπειροι παρατηρητές των εξελίξεων αναφέρουν στην «Κ» πως ο «Κρόνος» μπορεί να καταστεί το πρώτο κοίτασμα που θα παράξει και θα εξάγει φυσικό αέριο για τη Κύπρο μια δεκαετία και πλέον μετά την ανακάλυψη υδρογονανθράκων στο υφαλοπρανές της Κυπριακής Δημοκρατίας το 2011. Το τεμάχιο «6» επί της κυπριακής ΑΟΖ εκτός του «Κρόνου» είχε ανακαλύψεις και επί των στόχων «Καλυψώ» και «Ζευς» ενώ τον περσινό Φεβρουάριο στον «Κρόνο 2» άναψε και φλόγα από την ΕΝΙ επιβεβαιώνοντας την καλή προοπτική του τεμαχίου.
Ως προς την αξιοποίηση του «6» η Total με την ΕΝΙ βρίσκονται σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις με διαφωνία ωστόσο ως προς τον τρόπο ανάπτυξης του κοιτάσματος:
- H ENI λόγω και των προβλημάτων στο κοίτασμα Zohr της Αιγύπτου θέλει να κατευθύνει την παραγωγή του «6» προς τα τερματικά της Αιγύπτου (Ίντκου) και ουσιαστικά να εντάξει τις ποσότητες του φυσικού αερίου από τη Κύπρο στο περιφερειακό πλέγμα ανάπτυξης του φυσικού αερίου στην αγορά της ανατολικής Μεσογείου
- Η Τotal προτάσσει την επιλογή του FLNG (Floating Liquified Natural Gas) με την παραγωγή και διάθεση του φυσικού αερίου του «6» επί του κοιτάσματος και ακολούθως την μεταφορά του με πλωτά μέσα
Τον Γενάρη τα σπουδαία
Στις 4 Ιανουαρίου αναμένεται, σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, και η απάντηση της Κυπριακής Δημοκρατίας στην τελευταία πρόταση ανάπτυξης, εκ μέρους της Chevron, του κοιτάσματος «Αφροδίτη» (τεμάχιο «12» επί της ΑΟΖ) -εξέλιξη που από τον περασμένο Σεπτέμβριο εγκαινίασε μια περίοδο 4 μηνών διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο μερών όταν τον περασμένο Αύγουστο η ΚΔ επέδωσε, ουσιαστικά, τελεσίγραφο με το οποίο πρέπει να υπάρξει συνέχεια στο ζήτημα για να μην ανακληθεί η άδεια του κοιτάσματος προς την αμερικανική εταιρεία. Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με το επικαιροποιημένο σχέδιο, όπως αναφέρθηκε σε ανακοίνωση της New Med Energy, «η παραγωγή και επεξεργασία του φυσικού αερίου από το κοίτασμα θα πραγματοποιηθεί μέσω της κατασκευής μιας ανεξάρτητης πλωτής μονάδας παραγωγής (FPU), η οποία θα τοποθετηθεί πάνω από το κοίτασμα «Αφροδίτη» με εκτιμώμενη μέγιστη παραγωγική ικανότητα περίπου 800 εκατομμύρια κυβικά πόδια, ανά ημέρα, αρχικά, μέσω τεσσάρων γεωτρήσεων παραγωγής (σ.σ. «πηγάδια»)». Στην ανακοίνωση προστίθεται πως το φυσικό αέριο θα εξαχθεί μέσω αγωγού στο αιγυπτιακό σύστημα μεταφοράς (σ.σ. Delta Deep Marine της Shell) και συμπεριλαμβανομένου του FEED ( προκαταρκτική ανάπτυξη του κοιτάσματος) το κόστος θα ανέλθει σε 4 δις δολάρια.
Από την τελευταία φορά που το μέλλον της «Αφροδίτης» αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ ΚΔ και Chevron μεσολάβησαν σημαντικές πολιτικές επαφές μεταξύ Λευκωσίας και Ουάσιγκτον σε διμερές επίπεδο καθώς και η επίσκεψη του Προέδρου Χριστοδουλίδη στον Λευκό Οίκο, πτυχή που αναπόφευκτα θα επηρεάσει σημαντικά την όποια απόφαση της ΚΔ δεδομένου του γεωπολιτικού αποτυπώματος της εταιρείας Chevron. Ωστόσο καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως ο Γενάρης μπορεί να κρύβει και δυσάρεστες εκπλήξεις δεδομένων των αντικειμενικών πτυχών της ανάπτυξης του «Αφροδίτη» που συνδέονται με το κόστος, την παράδοση του FEED και φυσικά την τελική επενδυτική απόφαση (FID) εκ μέρους της Chevron.
