Του Απόστολου Τομαρά
Από αναβολή σε αναβολή πάει η πολυσυζητημένη απάντηση της Ρυθμιστικής Αρχής Κύπρου (ΡΑΕΚ) τόσο στην αρμόδια Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Κομισιόν όσο και στον ΑΔΜΗΕ για αλλαγή της απόφασής της αναφορικά με τον χρόνο ανάκτησης εξόδων του ηλεκτρικού καλωδίου Κύπρου-Κρήτης. Παρά τις διαβεβαιώσεις της ΡΑΕΚ ότι το όλο θέμα θα έκλεινε από αρχές Αυγούστου, ούτε στην τελευταία τηλεδιάσκεψη την περασμένη Δευτέρα η ΡΑΕΚ ήταν σε θέση να δώσει μια οριστική απόφαση. Εξέλιξη που σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ» έχει αναγκάσει την Κομισιόν και τα δύο υπουργεία Ενέργειας Κύπρου και Ελλάδας να αναζητούν, παρασκηνιακά, άλλες φόρμουλες προκειμένου να ξεπερασθεί το εμπόδιο με την απόφαση της ΡΑΕΚ να απορρίψει την έναρξη ανάκτησης εξόδων του έργου από 1η Ιανουαρίου 2025. Όπως προκύπτει από πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, η ΡΑΕΚ συνεχίζει να είναι αρνητική στο ενδεχόμενο να διαφοροποιήσει την απόφασή της, στάση που δείχνει πως δεν ικανοποιήθηκε από την πρόσφατη παρέμβαση της Κομισιόν με την οποία προσπαθούσε να καθησυχάσει τις ανησυχίες της ΡΑΕΚ αναφορικά με το γεωπολιτικό ρίσκο του έργου. Την ίδια ώρα πληθαίνουν οι παρεμβάσεις της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής η οποία συνέρχεται και πάλι την Τετάρτη, 28 Αυγούστου, με θέμα στην ατζέντα και το ηλεκτρικό καλώδιο.
Στο παρασκήνιο
Όλες οι πλευρές δείχνουν να αναμένουν την τελική απόφαση της ΡΑΕΚ, άγνωστο πότε θα ληφθεί. Η κατάσταση αυτή φαίνεται να προκαλεί ενόχληση σε Βρυξέλλες και Αθήνα, με την Κομισιόν, το Ελληνικό υπουργείο Ενέργειας, τον ΑΑΔΜΗΕ αλλά και το κυπριακό υπουργείο Ενέργειας να έχουν ξεκινήσει μια παρασκηνιακή διαδικασία προκειμένου να εξευρεθούν τα €100 εκατ. που δεν θα εισπραχθούν από την ανάκτηση των εξόδων. Σύμφωνα με πληροφορίες που υπάρχουν οι τέσσερις πλευρές πραγματοποιούν ήδη επαφές μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Στις επαφές που γίνονται εξετάζονται άλλες επιλογές που υπάρχουν προκειμένου να καλυφθεί η «τρύπα» των €100 εκατ. κατά τον ΑΔΜΗΕ. Όπως πληροφορείται η «Κ», οι πιέσεις της Κομισιόν αυξάνονται προκειμένου να τερματισθεί η αβεβαιότητα που υπάρχει σε ένα σημαντικό έργο και για την Ε.Ε. Σύμφωνα με απόψεις που εκφράζονται, μια διέξοδος στο πρόβλημα που έχει προκύψει θα μπορούσε να ήταν η καταβολή ενός μέρους του συνολικού ποσού από πλευράς της Κυπριακής Δημοκρατίας με αντάλλαγμα συμμετοχή στο μετοχικό σχήμα του έργου.
Η κυβέρνηση
Η κυβέρνηση μέχρι σήμερα εμφανίζεται να κρατά αποστάσεις από την τροπή που έχει πάρει το όλο θέμα, στάση για την οποία δέχεται ήδη επικρίσεις. Η κυβέρνηση αν και αντιλαμβάνεται την ενεργειακή και γεωπολιτική σημασία του ηλεκτρικού καλωδίου, εντούτοις δείχνει να λαμβάνει σοβαρά το πολιτικό κόστος από την επιβολή τέλους στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος για την ανάκτηση εξόδων του έργου. Ωστόσο, η Λευκωσία το επόμενο διάστημα θα αναγκασθεί εκ των πραγμάτων να λάβει και η ίδια αποφάσεις, κάτι που παραδέχθηκε και ο υπουργός Ενέργειας την Τρίτη, μιλώντας σε επιστημονικό συνέδριο που διοργάνωσε το ΤΕΠΑ. Αναφερόμενος στα ενεργειακά και τη διασύνδεση της Κύπρου με την Ευρώπη, ο Γιώργος Παπαναστασίου είπε πως «είναι κάτι που εργαζόμαστε τα τελευταία χρόνια και είναι καιρός να ληφθούν αποφάσεις τις επόμενες εβδομάδες». Η Κύπρος, υπέδειξε, είναι το τελευταίο κράτος-μέλος της Ε.Ε. που δεν είναι συνδεδεμένο με την κοινή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και υπάρχει απόφαση και οικονομική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που φτάνει περί το 30% του συνολικού κόστους του έργου.
Το καλώδιο
Με την τροπή που έχει πάρει το σύνολο των ενεργειακών έργων της Δημοκρατίας (τερματικό Βασιλικού, προβλήματα με το κοίτασμα «Αφροδίτη») η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με τα ευρωπαϊκά δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος αποτελεί μονόδρομο. Η Κύπρος είναι το τελευταίο κράτος-μέλος της Ε.Ε. που είναι σε ενεργειακή απομόνωση που, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες, διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος. Επίσης το ηλεκτρικό καλώδιο θα μπορούσε να απορροφήσει την ποσότητα της ηλιακής ενέργειας η οποία παραμένει αχρησιμοποίητη λόγω αδυναμίας του συστήματος μεταφοράς ενέργειας να απορροφήσει το σύνολο της παραγόμενης ηλιακής ενέργειας. Εδώ θα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως η σημερινή λιανική τιμή αγοράς του ηλεκτρικού ρεύματος στην Κύπρο είναι 33 σεντ την κιλοβατώρα/ ανά ώρα (kWh), την ώρα που ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 15 σεντ kWh. «Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό είναι ο δολοφόνος της βιομηχανίας, είναι ο δολοφόνος των νοικοκυριών αλλά και της οικονομίας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Παπαναστασίου.
Χτυπήματα κάτω από τη μέση
Με αφορμή την απόφαση της ΡΑΕΚ να αρνηθεί να συγκατατεθεί στη χρονική έναρξη ανάκτησης εξόδων του έργου, την εμφάνισή τους έχουν κάνει απόψεις οι οποίες είναι αντίθετες με την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Ευρώπη προτάσσοντας το δημόσιο συμφέρον και την επιβάρυνση του καταναλωτή ασχέτως αν το κόστος επιβάρυνσης είναι μερικά σεντ ανά κιλοβατώρα, ποσό δυσανάλογο με τα οφέλη του ενεργειακού έργου. Στο παιχνίδι που φαίνεται να παίζεται στο παρασκήνιο συμμετοχή φαίνεται να έχουν και πρόσωπα που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ενέργειας, οι οποίοι με το σημερινό στάτους επωφελούνται από τις ιδιαίτερα υψηλές τιμές πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας. Οι παρασκηνιακές αντιδράσεις που φαίνεται να εκδηλώνονται για το ηλεκτρικό καλώδιο προέρχονται κυρίως από τον χώρο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
