Kathimerini.gr
Μανώλης Κωστίδης
Στην Τουρκία το 30,1% επιθυμεί νίκη του Ντόναλντ Τραμπ έναντι 23% που αναφέρει ότι προτιμά την Κάμαλα Χάρις. Η δημοσκόπηση της Metropoll δίνει αυτά τα δεδομένα, όμως κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Τραμπ, οι ΗΠΑ πέντε φορές είτε απείλησαν είτε εφάρμοσαν κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας. Κανένας δεν μπορεί να ξεχάσει στην Τουρκία την επιστολή που είχε στείλει ο Τραμπ, στις 9 Οκτωβρίου του 2019, προς τον Ταγίπ Ερντογάν και του ζητούσε να σταματήσει τις επιθέσεις εναντίον των Κούρδων της βόρειας Συρίας. «Δεν θες να ευθύνεσαι για τη σφαγή χιλιάδων ανθρώπων, και δεν θέλω να ευθύνομαι για την καταστροφή της τουρκικής οικονομίας στην οποία θα προχωρήσω αν χρειαστεί. Η ιστορία θα σε κρίνει ευνοϊκά εάν ενεργήσεις με τρόπο δίκαιο και ανθρώπινο. Θα σε αντιμετωπίζει πάντα σαν τον διάβολο αν τα πράγματα πάνε άσχημα. Μην παριστάνεις τον σκληρό! Μην είσαι ανόητος!» έγραφε ο τέως πρόεδρος.
Είχαν προηγηθεί οι απειλές του Τραμπ, τον Ιούλιο του 2018, ο οποίος με μήνυμα στο Twitter έλεγε ότι θα καταστρέψει την τουρκική οικονομία αν δεν απελευθερωθεί ο πάστορας Μπράνσον, ο οποίος ήταν φυλακισμένος από τις 9 Δεκεμβρίου του 2016 με τις κατηγορίες σχέσεων με τους γκιουλενιστές. Τον Αύγουστο του 2018 η Ουάσιγκτον έβαλε στη λίστα των κυρώσεων τους τότε υπουργούς Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της Τουρκίας. Επίσης, τον Αύγουστο του ίδιου έτους διπλασιάστηκαν οι δασμοί στον χάλυβα και στο αλουμίνιο της Τουρκίας. Οι απειλές και οι κυρώσεις του Τραμπ έφεραν αποτελέσματα και ο πάστορας αποφυλακίστηκε (στις 12 Οκτωβρίου) έπειτα από λίγες εβδομάδες.
Ισως το μεγαλύτερο πλήγμα στην Τουρκία επέφεραν οι κυρώσεις CAATSA που επιβλήθηκαν το 2019 με αποτέλεσμα να αποκλειστεί για πάντα από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35. Η απόφαση αυτή ελήφθη μετά την απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει τους ρωσικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους S-400. Οι προσωπικές σχέσεις του Τραμπ με τον Ερντογάν, οι πυκνές επικοινωνίες αλλά και οι σχέσεις που είχαν αναπτύξει οι γαμπροί τους θεωρείται πως βοήθησαν στην ανάπτυξη οικονομικών σχέσεων και ίσως γι’ αυτό έχει δημιουργηθεί η αίσθηση ότι ο Τραμπ ήταν ιδιαίτερα φιλικός προς την Αγκυρα.
Πάντως, αναφορικά με τους Δημοκρατικούς, κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του διδύμου Τζο Μπάιντεν – Kάμαλα Χάρις και παρά τις πολλές προσπάθειες των Τούρκων, ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν υποδέχθηκε ποτέ τον Ερντογάν στον Λευκό Οίκο, ενώ πρόσφατα υποδέχθηκε τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη, γεγονός που δεν πέρασε απαρατήρητο στην τουρκική πρωτεύουσα. Παρά τις διακυμάνσεις των σχέσεων, το επιτελείο του Μπάιντεν συνεργάστηκε σε ορισμένους τομείς με την τουρκική κυβέρνηση. Η Αγκυρα έθεσε εμπόδια στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά τελικά έδωσε την έγκρισή της αφού εξασφάλισε την αγορά των F-16. Επίσης, στο επιτελείο του Μπάιντεν και στους Δημοκρατικούς δεν μπορούν να αγνοήσουν ότι μέσω της Τουρκίας και τον συντονισμό των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών έγινε η ανταλλαγή 26 ομήρων 7 χωρών. Βασικοί παράγοντες αυτής της ανταλλαγής τον περασμένο Ιούλιο ήταν οι ΗΠΑ και η Ρωσία. Αυτό που έχει ενοχλήσει ιδιαίτερα την Τουρκία σχετικά με το δίδυμο Μπάιντεν – Xάρις είναι ότι τα τελευταία χρόνια θεωρείται πως έχει «υποστηριχθεί» ιδιαίτερα η Αθήνα και η Λευκωσία όπως και το Ισραήλ.
Στην Άγκυρα, και στην περίπτωση του Τραμπ και στην περίπτωση της Χάρις, εκτιμούν πως θα μπορούν να βρεθούν τρόποι συνεργασίας, αρκεί οι ΗΠΑ να αλλάξουν κάποια δεδομένα σε σχέση και με την υποστήριξη που δίνουν στους Κούρδους της βόρειας Συρίας.
