Του Γιάννη Ιωάννου
Η στρατηγική της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία δείχνει να έχει αλλάξει από τις 24 Φεβρουαρίου. Όχι ως προς τις βασικές αρχές που, εξαρχής, η ίδια έθεσε για «αποναζιστικοποίηση» της χώρας, περικύκλωσης του Κιέβου και –εν γένει- κατάλυσης της κυβέρνησης στο Κίεβο σε μια αστραπιαία επιχείρηση λίγων 24ωρων. Αλλά ως προς την προσαρμογή. Και καθώς οι ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις προχωρούν, αργά και με απώλειες, σε όλο το εύρος των κύριων μετώπων προκειμένου η Μόσχα να πιέσει προς μια αποφασιστική μάχη στο Κίεβο ή στο Χάρκοβο ή στο νότιο μέτωπο ως προς την απόκοψη της Ουκρανίας από την πρόσβαση ανατολικά και δυτικά της χερσονήσου της Κριμαίας (σε Αζοφική και Μαύρη Θάλασσα), αυτό που καθίσταται σαφές είναι πως η προσαρμογή της ρωσικής επιχειρησιακής τακτικής έχει αλλάξει τα τελευταία 24ωρα.
Πόλεμος φθοράς
Η απουσία σημαντικής προόδου, εκτός του νοτίου μετώπου, της ρωσικής επίθεσης σε συνδυασμό με τις απώλειες και την σταθεροποίηση των επιθετικών ενεργειών εκτός του land-bridge της Κριμαίας (πλην Μαριούπολης) δείχνει να μετασχηματίζει την ρωσική τακτική εγγύτερα του πολέμου φθοράς (attrition warfare) –μιας post hoc ergo propter hoc προσέγγιση/προσαρμογή του Πούτιν δηλαδή για την εισβολή στην Ουκρανία, μετά τις αποτυχίες των πρώτων ημερών, η οποία:
- Εστιάζει πλέον στην συστηματική καταστροφή μεγάλου μέρους των ουκρανικών πόλεων συμπεριλαμβανομένων κρίσιμων δομών. Τάση που είδαμε στο Χάρκοβο και στο Κίεβο –με τα ρωσικά πλήγματα εγγύτερα στην καρδιά κτιρίων του αστικού ιστού
- Περιλαμβάνει την στοχοποίηση δομών με σημαντική οικονομική αξία για το ουκρανικό κράτος –της επόμενης ημέρας του πολέμου
- Επιδιώκει την απόσχιση –με τον τρόπο που συνέβη το 2014-2015 με το Λουγκάνσκ και το Ντονέτσκ- των περιοχών της Μελιτόπολης και της Χερσώνας προκειμένου να αυξήσει τον de facto έλεγχο της Ουκρανίας, να έχει διαπραγματευτικά χαρτιά για την ημέρα της έκβασης του πολέμου, και των συνομιλιών, και να «κατακερματίσει» την Ουκρανία κι από τις δύο πλευρές της χερσονήσου της Κριμαίας
Συνεπώς ακόμη κι αν η Ρωσία του Πούτιν δεν έχει απεμπολήσει τον στόχο της ολοκληρωτικής «κατάλυσης» της Ουκρανίας η σταδιακή προσαρμογή της σε ένα πόλεμο φθοράς με πολλαπλά οφέλη «εδαφικής και πολιτικής επέκτασης» επί του εδάφους α. ασκεί πίεση στη κυβέρνηση Ζελένσκι προκειμένου να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για πολιτική αλλαγή ή απομόνωσή του β. εργαλειοποιεί την καταστροφική χρήση του τακτικού βομβαρδισμού για να κάμψει το ηθικό και να προκαλέσει φθορά και κόστος στο κράτος της Ουκρανίας και τους πολίτες του και γ. σχεδιάζει τις παράλληλες δομές εξουσιαστικού ελέγχου που δοκιμάστηκαν –μάλλον επιτυχώς- την περίοδο 2013-2015 στις ανατολικές επαρχίες και την Κριμαία.
Υπό αυτό το βάρος ακόμη κι αν δεν κατορθώσει, επί του εδάφους, να κυκλώσει το Κίεβο ή να καταλάβει μεγάλες πόλεις όπως το Χάρκοβο, η ρωσική τακτική προσαρμόζεται και σε ενδιάμεσους στόχους –χωρίς αυτό βέβαια να σηματοδοτεί την εγκατάλειψη του «αρχικού πλάνου». Ως εκ τούτου τόσο ο έλεγχος της Χερσώνας (σημαντικό λιμάνι στη Μαύρη Θάλασσα με τεράστια σημασία για την ναυπηγική βιομηχανία της Ουκρανίας και της περιοχής) όσο και η Μελιτόπολη (σημαντικό βιομηχανικό/οικονομικό κέντρο της Ουκρανίας) από την Ρωσία έχουν συγκεκριμένο αποτύωμα –στρατηγικά, και θα μπορούσαν να αποτελέσουν εφαλτήριο για περαιτέρω ρωσική επιρροή στην Ουκρανία –ακόμη κι αν ο πόλεμος σταματήσει- για το εγγύς μέλλον. Είναι με λίγα λόγια, κέρδη.
Αν ο πόλεμος φθοράς είναι όντως το ενδιάμεσο σχέδιο του Πούτιν τότε τις επόμενες ημέρες θα πρέπει να αναμένουμε, στο Ουκρανικό, περισσότερες και πιο καταστροφικές προσβολές, με κάθε τρόπο, πόλεων με φόντο το Κίεβο, ίσως την Οδησσό, και μια ύστατη προσπάθεια για κατάληψη της Μαριούπολης πριν το αδιέξοδο οδηγήσει σε σοβαρές προοπτικές ακόμη ένα γύρο συνομιλιών.
