Του Γιάννη Ιωάννου
Ο πόλεμος στην Ουκρανία κλείνει οσονούπω πέντε μήνες διεξαγωγής εχθροπραξιών με μεγάλο μέρος του διεθνούς ενδιαφέροντος αναφορικά με την επικαιρότητα της ειδησεογραφίας να έχει χαθεί. Όχι γιατί έπαψε να είναι ένα τόσο σημαντικό γεγονός σε διεθνές επίπεδο αλλά γιατί εστιάζει, επιχειρησιακά πλέον, στις ανατολικές επαρχίες θυμίζοντας -σε μεγαλύτερη έκταση- την σύγκρουση του 2014-2015. Οι κυρίαρχες τάσεις που αξίζει κανείς να παρακολουθεί αλλά και που έχουν αναδειχθεί μετά από 130 και πλέον ημέρες πολέμου εδράζονται σε τρεις άξονες:
- Στον πόλεμο φθοράς (attrition warfare) που διεξάγεται στις ανατολικές επαρχίες όπου η Ρωσία, παρά τις αποτυχίες των πρώτων ημερών, έχει δείξει ανθεκτικότητα και προχωράει -τμηματικά- με την προσθήκη εδαφών στην ευρύτερη επαρχία του Ντονμπάς. Αυτό το στυλ πολέμου, κυρίως διεξαγόμενο με πυρά πυροβολικού κι από τις δύο πλευρές, αυξάνει τις απώλειες τόσο για το Κίεβο όσο και για την Μόσχα, δημιουργώντας παράλληλα σειρά περαιτέρω καταστροφών στο κράτος της Ουκρανίας
- Στη διπλωματική διάσταση του πολέμου που στη παρούσα φάση φέρει έντονα τα αποτυπώματα της ενέργειας και της επισιτιστικής κρίσης τα οποία αγγίζουν έμμεσα κι άμεσα την Ευρώπη, το πλέγμα σχέσεων Δύσης-Ρωσίας και το πως ο πόλεμος στην Ουκρανία γίνεται ένα διπλωματικό πεδίο αντιπαράθεσης για τα κλεμμένα σιτηρά της χώρας και την εξαγωγή τους από την Μαύρη Θάλασσα
- Στη διάσταση της αντεπίθεσης της Ουκρανίας (Kiev’s counterattack) η οποία βασίζεται σε μια κινητοποίηση/προετοιμασία για ανάληψη πρωτοβουλιών με επίκεντρο το νότιο Μέτωπο και δη την Χερσώνα -στρατηγικής σημασίας λιμάνι στο άκρο της Μαύρης Θάλασσας και του Δνειπέρου ποταμού. Η διάσταση αυτή είναι ρεαλιστική κι αφορά στη χρήση προηγμένων δυτικών οπλικών συστημάτων όπως και στην εκπαίδευση -εκτός ουκρανικού εδάφους- ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων που θα ριχτούν στην μάχη τις επόμενες εβδομάδες. Βασικός άξονας της εν λόγω διάστασης σε επιχειρησιακό επίπεδο είναι τα καθοριστικά πλήγματα διοικητικών και λογιστικών βάσεων με έμφαση στην καταστροφή οπλικών συστημάτων και αποθηκών πυρομαχικών
To αμερικανικό σύστημα HIMARS (σύστημα ρουκετών πυροβολικού υψηλής κινητικότητας) της Lockheed Martin αποτελεί το νέο game-changing οπλικό σύστημα που η Ουκρανία έχει ρίξει στην μάχη με καλά αποτελέσματα. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σύστημα πολλαπλού εκτοξευτή (MLRS) που δρα ωστόσο αμιγώς δικτυοκεντρικά και με ευέλικτο τρόπο ως προς την μετακίνηση (ελαφρύ τροχοφόρο έναντι βαρέος οχήματος) και την χρήση (μόλις τρεις άνδρες) προσφέροντας μεγάλα βεληνεκή προσβολής στόχων από ασφαλείς αποστάσεις. Σε τακτικό επίπεδο στην Ουκρανία δείχνει μέχρι στιγμής να πλήττει με μεγάλη αποτελεσματικότητα αποθήκες ρωσικού οπλισμού στα μετόπισθεν.
Tι να αναμένουμε
Οι προοπτικές συνέχισης του πολέμου στην Ουκρανία αφορούν πλέον όχι μόνο το σύνολο της τρέχουσας χρονικής διάρκειας του 2022 αλλά, πιθανόν, και τις αρχές του 2023. Η εγγύτητα σε ένα αποτέλεσμα στρατηγικού αδιεξόδου επί του πεδίου θα σημάνει, αναπόφευκτα, και την απαρχή των συνομιλιών με προοπτικές επίτευξης μιας εκεχειρίας -σε πρώτη φάση- και μιας στρατηγικής συμφωνίας με δυναμική διατήρησης αλλά αμοιβαίες υποχωρήσεις -σε δεύτερη. Μέχρι τότε ο δρόμος είναι δύσβατος και περνάει μέσα από τις μεγάλες απώλειες -εκατέρωθεν, το δυσβάσταχτο οικονομικό κόστος για την Ρωσία και την Δύση αλλά και το ρίσκο μιας ευρύτερης γεωπολιτικής αβεβαιότητας -που κάθε πόλεμος δια αντιπροσώπων παραδοσιακά δημιουργεί.
Σε καμία περίπτωση ωστόσο η Ρωσία του Πούτιν δεν έχει κερδίσει τον πόλεμο και -δύσκολα- η Ουκρανία θα κατορθώσει θεαματικές ανακτήσεις εδαφών τους επόμενους μήνες στα ανατολικά. Ο διάβολος συνεπώς του κόστους επί του τακτικού πεδίου κρύβεται, ακόμη, στις λεπτομέρειες με το μεγάλο στοίχημα για το Κίεβο είναι να μην χάσει την υποστήριξη της Δύσης, για την Ρωσία να αναζητήσει διέξοδο συνομιλιών και για την Ευρώπη να… περάσει τον φετινό χειμώνα.
