Γιώργος Σκαφιδάς
Όσοι είχαν ποντάρει σε έναν εκλογικό περίπατο Ερντογάν σήμερα, διαψεύδονται. Όπως είχαν όμως διαψευστεί και όσοι περίμεναν μια επικράτηση Κιλιτσντάρογλου στον πρώτο εκλογικό γύρο της 14ης Μαΐου.
Εκλογές για… καρδιακό, οι προεδρικές του 2023 – οι πρώτες στα τουρκικά χρονικά που περνούν στον β΄ γύρο αφού κανείς από τους υποψηφίους δεν εξασφάλισε πάνω από 50% την πρώτη Κυριακή – έμελλε να απέχουν πολύ (ποσοστιαία, και όχι μόνο) από όσα είχαμε δει στο πρόσφατο παρελθόν.
Υπενθυμίζεται ότι στις προηγούμενες προεδρικές εκλογικές αναμετρήσεις του 2018 και του 2014, ο Ερντογάν είχε επικρατήσει με 52,6% και με 51,8% αντίστοιχα, πλην όμως στον α΄ γύρο, όχι στον β΄.
Πλέον, με καταμετρημένο περίπου το 98% των ψήφων (αν και προφανώς θα πρέπει να αναμένουμε κάποιες ενστάσεις), ο 69χρονος Τούρκος ηγέτης παρουσιάζεται να εξασφαλίζει την επανεκλογή του στην προεδρία για την επόμενη πενταετία με ποσοστό 52,1% και περίπου 27 εκατομμύρια ψήφους. Ο 74χρονος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, από την άλλη, παρουσιάζεται να ακολουθεί με 47,9% (βελτιώνοντας το 44,9% του πρώτου γύρου) και περίπου 25 εκατομμύρια ψήφους.
Όπως στις 14 Μαΐου έτσι και σήμερα, τα πολιτικώς «αντίπαλα» τουρκικά ειδησεογραφικά πρακτορεία Anadolu και ANKA (κρατικό και καταγγελλόμενο ως «ερντογανικό» το πρώτο, προσκείμενο στην τουρκική αντιπολίτευση το δεύτερο) ξεκίνησαν από διαφορετικές αφετηρίες ποσοστών στη ροή των αποτελεσμάτων… προτού αρχίσουν στην πορεία να συγκλίνουν.
Πολιτικά εφτάψυχος, ο Ερντογάν επικράτησε τελικώς αλλά με μάλλον μικρή διαφορά για τα δεδομένα του, ανανεώνοντας την ήδη 20ετή παραμονή του στην εξουσία (2003 – 2023) για ακόμη πέντε έτη.
Δεδομένη η φθορά
Η φθορά, ωστόσο, είναι πια δεδομένη για εκείνον και την παράταξή του. Το ερντογανικό ισλαμοσυντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) αναπολεί τις ημέρες που είχε την αυτοδυναμία στην τουρκική εθνοσυνέλευση μόνο του, χωρίς να χρειάζεται τη στήριξη άλλων παρατάξεων. Εκείνες οι μέρες έχουν, ωστόσο, παρέλθει ανεπιστρεπτί. Κι αυτό, εδώ και χρόνια.
Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, προ δύο εβδομάδων, το AKP εξέλεξε 268 βουλευτές σε σύνολο 600, βλέποντας το ποσοστό του να υποχωρεί από το 42,5% στο 35,6%. Για την ιστορία, αυτό το 35,6% είναι το δεύτερο χειρότερο ποσοστό που έχει λάβει το AKP σε βουλευτικές κάλπες στην Τουρκία, μετά από εκείνο το 34,3% τον Νοέμβριο του 2002.
Όσο για τον ίδιο τον Ερντογάν, εκείνος οδηγήθηκε φέτος για πρώτη φορά σε έναν β΄ γύρο προεδρικών εκλογών ενώ όλες τις προηγούμενες φορές είχε επικρατήσει μάλλον άνετα από την πρώτη Κυριακή. Ο 69χρονος Τούρκος ηγέτης επικράτησε μεν και πάλι, πλην όμως όχι ακριβώς με το ποσοστό (το πάνω από 55%) που θα επιθυμούσε.
Πλέον, με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη πενταετία, εκείνος μπορεί να ποντάρει όχι στη δική του νικηφόρα επίδοση αλλά στην ήττα της αντιπολίτευσης και στις ενδεχομένως διαλυτικές τάσεις που αυτή η ήττα μπορεί να προκαλέσει το προσεχές διάστημα εντός της αντιπολιτευόμενης «Εθνικής Συμμαχίας» των «έξι».
Έχασε την ευκαιρία ο Κιλιτσντάρογλου
Ο 74χρονος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, παρά τις καλές του επιδόσεις (τα 44,9% και περίπου 48% που έλαβε στον α΄ και στον β΄ γύρο των προεδρικών εκλογών αντίστοιχα, αποτελούν ιστορικό υψηλό για την τουρκική αντιπολίτευση), όλα δείχνουν πια ότι έχασε τη (μοναδική;) ευκαιρία που είχε να ανατρέψει τον Ερντογάν.
Το κρίσιμο μετεκλογικό στοίχημα, για την τουρκική αντιπολίτευση, δεν θα είναι πια να καταφέρει να διασώσει πολιτικά τον ίδιο τον Κιλιτσντάρογλου ως υποψήφιο ηγέτη αλλά να καταφέρει πρωτίστως να διασώσει τη συνοχή της, αντλώντας ώθηση από τις τελευταίες καλές (πλην όμως όχι αρκετές για τη νίκη) επιδόσεις και ποντάροντας σε νέες ηγετικές μορφές όπως είναι για παράδειγμα εκείνες των Εκρέμ Ιμάμογλου (κυρίως) και Μανσούρ Γιαβάς (δευτερευόντως) ή ακόμη και της Τζανάν Καφταντζίογλου.
Το επόμενο εκλογικό ντέρμπι στην Τουρκία θα είναι οι αυτοδιοικητικές εκλογές του 2024, οπότε αναμένεται να κριθούν και οι δημαρχίες σε Αγκυρα και Κωνσταντινούπολη τις οποίες σήμερα ελέγχει το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP).
Εως τότε βέβαια, είναι βέβαιο ότι θα έχουν γίνει πολλά, όχι μόνο στο μέτωπο της αντιπολίτευσης που μένει να φανεί εάν θα καταφέρει να μείνει ενωμένη αλλά και στο μέτωπο της κυβερνώσας «Λαϊκής Συμμαχίας» του Ερντογάν που θα κληθεί το προσεχές διάστημα να διαχειριστεί τις καυτές (σε βαθμό δυνητικά εκρηκτικό) πατάτες της οικονομίας και του προσφυγικού/μεταναστευτικού…
