Πάτρικ Κίνγκσλεϊ / The New York Times
Μία ημέρα αφότου ο Τζο Μπάιντεν άσκησε στην κυβέρνηση του Ισραήλ την αυστηρότερη κριτική που έχει διατυπώσει από τότε που άρχισε ο πόλεμος στη Γάζα, πολλοί σχολίασαν πως ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου ίσως επιδιώξει πολιτικό όφελος από την κλιμάκωση της κόντρας με τον Αμερικανό πρόεδρο.
Η διαφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και στον κοντινότερό του σύμμαχο σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι στη Λωρίδα της Γάζας μετά τη λήξη του πολέμου, θέτει σοβαρά προβλήματα στην κυβέρνηση Νετανιάχου, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το πότε και εάν οι ΗΠΑ θα «βάλουν στοπ» στην αμέριστη στήριξη που παράσχουν προσώρας.
«Ο Νετανιάχου αναμένεται να βρεθεί μπροστά σε μια δύσκολη εκλογική αναμέτρηση σε μερικούς μήνες», δηλώνει ο Ιταμάρ Ραμπίνοβιτς, πρώην πρέσβης του Ισραήλ στην Ουάσιγκτον. «Πλέον, θα μπορεί να ενισχύσει την καμπάνια του λέγοντας “είμαι ο ηγέτης που πάει κόντρα στον Μπάιντεν και αποτρέπει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους”».
Η πρόταση των ΗΠΑ
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει προτείνει μετά τη λήξη του πολέμου η Παλαιστινιακή Αρχή, το πολιτικό σώμα που ελέγχει μέρος της Δυτικής Οχθης, να αναλάβει και τη διοίκηση της Γάζας ως μέρος μιας διαδικασίας που τελικά θα οδηγήσει στην ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους. Ωστόσο, ο Νεατανιάχου απορρίπτει εμφατικά την πρόταση, λέγοντας πως δεν έχει καμία διάθεση η Γάζα να μετατραπεί σε «φαταχιστάν» (εκ της Φατάχ, της πολιτικής ομάδας που ασκεί έλεγχο στη Δυτική Οχθη). «Ναι, υπάρχει διαφωνία για το πώς θα είναι η “επόμενη ημέρα χωρίς τη Χαμάς”», είχε δηλώσει ο Ισραηλινός νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
Είναι γεγονός πως αυτή η ένταση μπορεί να ενθαρρύνει την αμερικανική κυβέρνηση να μετριάσει τη βοήθεια κόστους δισ. δολαρίων που αποστέλλει στο Ισραήλ. Ομως, αυτό φαίνεται να είναι δευτερεύουσας σημασίας για έναν Νετανιάχου που προσπαθεί με κάθε τρόπο να ξαναχτίσει τη δημοτικότητά του. Η αποτυχία του να προλάβει το χτύπημα της 7ης Οκτωβρίου, που κόστισε τη ζωή σε περίπου 1.200 ανθρώπους και οδήγησε στην ομηρία σχεδόν 240, ακόμη του στοίχισε την ιδιότητά του ως εγγυητή της ασφάλειας. Στα μάτια των επικριτών του, ο πρωθυπουργός έχει από καιρό βάλει τα προσωπικά του συμφέροντα πάνω από τα συμφέροντα της χώρας.
Σε δημοσκόπηση που παρουσίασε τη Δευτέρα το Channel 13, ένα από τα κύρια τηλεοπτικά κανάλια της χώρας, εάν γίνονταν τώρα εκλογές, o ηγέτης της αντιπολίτευσης Μπένι Γκραντζ θα κέρδιζε 37 έδρες, ενώ το κυβερνών κόμμα μόλις 18.
Ακροδεξιά ρητορική
Οι αναλυτές υποστηρίζουν πως ο Νετανιάχου, βλέποντας αυτά τα ποσοστά, προσπαθεί να προσελκύσει παλιούς «παραδοσιακούς» ψηφοφόρους του κόμματος, επαναφέροντας ακροδεξιές ρητορικές συμπεριλαμβανομένων της αντίθεσης στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους και της απόρριψης της συνθήκης του Οσλο.
«Δεν θα επιτρέψω το Ισραήλ να επαναλάβει το λάθος του Οσλο», τόνισε τη Δευτέρα αναφερόμενος στην ειρηνευτική συνθήκη που υπογράφηκε το 1993 μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων και η οποία αναμενόταν να οδηγήσει σταδιακά στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. «Η Γάζα δεν θα γίνει ούτε Χαμασιστάν ούτε Φαταχιστάν».
Οπως έγραψε σε στήλη της κεντρώας εφημερίδας «Γεντιότ Αχρονότ» ο έμπειρος σχολιαστής Ναχούμ Μπαρνεά, «ο Νετανιάχου απέτυχε τόσο ως ο “Μίστερ Ασφάλεια” όσο και ως ο “Μίστερ Αμερική”. Τελευταία του ευκαιρία είναι να πετύχει ως ο “Μίστερ Ποτέ Παλαιστινιακό Κράτος».
Παρά τις διαφωνίες τους σε σειρά από ζητήματα, ο Μπάιντεν έχει στηρίξει με σθένος τους αρχικούς σκοπούς του Νετανιάχου: να καταστραφεί η Χαμάς και να απελευθερωθούν οι όμηροι της Γάζας. Και παρά τις επικρίσεις την Τρίτη, ο Μπάιντεν ανανέωσε την υπόσχεση να βοηθήσει το Ισραήλ να «τελειώσει τη δουλειά».
Υπό τις σοβαρές πιέσεις όμως που αντιμετωπίζει πλέον στο εσωτερικό της χώρας, η αμερικανική κυβέρνηση ζητάει να δοθεί μεγάλη προσοχή στις απώλειες αμάχων.
Ο Νετανιάχου έχει ιστορικό αλλαγής των πολιτικών του θέσεων κατόπιν πίεσης των Αμερικανών. «Η αρχή που κατευθύνει τις πράξεις του είναι η πολιτική του επιβίωση», σχολιάζει ο Ραμπίνοβιτς. «Εάν συμπεράνει πως για να κρατηθεί στην εξουσία χρειάζεται να αλλάξει ρότα ακόμη και σε αυτά τα ζητήματα, θα το κάνει».
