Kathimerini.gr
Η 77χρονη Ροζέαν Ρενούφ έχει κουραστεί με τον συνεχή εμβολιασμό για τον κορωνοϊό. Η ίδια, που ποτέ δεν ήταν υπέρ των πολλών εμβολιασμών, αποφάσισε να αποφύγει τον τελευταίο γύρο αναμνηστικών δόσεων, καθώς είδε εμβολιασμένους φίλους της να μολύνονται από Covid-19, μολονότι οι δόσεις προσφέρουν ένα κρίσιμο επιπλέον επίπεδο προστασίας.
«Είναι απλώς μία ακόμα αναμνηστική δόση», είπε η κ. Ρενούφ, συνταξιούχος νοσοκόμα αναισθησιολόγος από το Φορτ Γουόρθ, για να προσθέσει: «Δεν έχουν κάτι διαφορετικό για να καλύψουν νέες παραλλαγές».
Αυτή η ανησυχία της για τα εμβόλια μπορεί σύντομα να απαντηθεί.
Οι αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές δεσμεύτηκαν την περασμένη εβδομάδα να ενημερώσουν τις -από το 2020- συνταγές εμβολίων για την ενισχυτική εκστρατεία του φετινού φθινοπώρου, με νέες φόρμουλες που προορίζονται να αντιμετωπίσουν τις υπερμεταδοτικές υποπαραλλαγές της Όμικρον, προσφέροντας στην κ. Ρενούφ και σε άλλους έναν λόγο να αλλάξουν γνώμη.
Οι επικαιροποιήσεις των εμβολίων γίνονται όλο και πιο επείγουσες μέρα με τη μέρα, υποστηρίζουν πολλοί επιστήμονες.
Οι νέες υποπαραλλαγές της Όμικρον, γνωστές ως BA.4 και BA.5, φαίνεται να οδηγούν σε ένα νέο κύμα με έξαρση κρουσμάτων σε μεγάλο μέρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ίδιες υποπαραλλαγές έχουν αυξήσει τις εισαγωγές σε νοσοκομεία σε Βρετανία, Γαλλία, Πορτογαλία, Βέλγιο και Ισραήλ.
Οι θάνατοι από Covid στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίοι κινούνταν επί μήνες κοντά στα χαμηλότερα επίπεδα της πανδημίας, αυξάνονται και πάλι. Στη χειρότερη περίπτωση, οι επιδημιολόγοι έχουν προβλέψει περίπου 200.000 θανάτους από Covid στις ΗΠΑ εντός του επόμενου έτους.
«Ελπίζουμε ότι μπορούμε να πείσουμε τους ανθρώπους να κάνουν την αναμνηστική δόση», είπε ο Δρ Πίτερ Μαρκς, ο οποίος επιβλέπει το γραφείο εμβολίων στην Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων, «και να βοηθήσουμε στην ωρίμανση της ανοσολογικής τους απόκρισης, να αποτρέψουμε ένα άλλο κύμα».
Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι οι επικαιροποιημένες δόσεις θα είναι κρίσιμες για τη διαφοροποίηση της ανοσοποιητικής άμυνας των ανθρώπων, καθώς οι υποπαραλλαγές καταστρέφουν την προστασία που προσφέρουν τα εμβόλια. Το να προλάβουμε έναν ιό που μεταλλάσσεται τόσο γρήγορα μπορεί να είναι αδύνατο, αλλά είναι πολύ καλύτερο να μείνουμε μόνο μερικούς μήνες, παρά μερικά χρόνια, πίσω από το παθογόνο, προσθέτουν.
«Η Όμικρον είναι τόσο διαφορετική που μου φαίνεται αρκετά ξεκάθαρο ότι αρχίζουμε να εξαντλούμε το έδαφος όσον αφορά στο πόσο καλά αυτά τα εμβόλια προστατεύουν από τις συμπτωματικές λοιμώξεις», δήλωσε η ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, Ντίιπτα Βπαταχαρία. Και πρόσθεσε: «Είναι πολύ σημαντικό να επικαιροποιήσουμε τις δόσεις».
Τώρα, το ερώτημα είναι εάν αυτές οι επικαιροποιημένες ενισχυτικές δόσεις θα φτάσουν εγκαίρως.
Σε μια προσπάθεια να ταιριάζει με τις τελευταίες μορφές του ιού, η F.D.A. ζήτησε από τους κατασκευαστές εμβολίων να προσαρμόσουν τα νέα τους εμβόλια στις υποπαραλλαγές BA.4 και BA.5, αντί στην αρχική έκδοση της Όμικρον.
Οι ιολόγοι είπαν ότι ένα εμβόλιο για τις υποπαραλλαγές θα προκαλέσει όχι μόνο την ισχυρότερη ανοσολογική άμυνα ενάντια στις τρέχουσες εκδοχές του ιού, αλλά και τον τύπο της ευρείας απόκρισης αντισωμάτων που θα βοηθήσει στην προστασία από οποιαδήποτε μορφή του ιού εμφανιστεί τους επόμενους μήνες.
Αλλά η φθινοπωρινή εκστρατεία ενίσχυσης των εμβολίων ενδέχεται να έχει κόστος. Η Pfizer και η Moderna είπαν ότι θα μπορούσαν να παραδώσουν δόσεις για τις υποπαραλλαγές όχι νωρίτερα από τον Οκτώβριο. Σύμβουλοι της F.D.A. προειδοποίησαν την περασμένη εβδομάδα ότι το χρονοδιάγραμμα θα μπορούσε να επιβραδυνθεί ακόμη περισσότερο λόγω πιθανών καθυστερήσεων.
Την ίδια ώρα, ένα εμβόλιο που στοχεύει στην αρχική έκδοση της Όμικρον είναι πιο κοντά: η Moderna και η Pfizer έχουν ήδη αρχίσει να παράγουν δόσεις προσαρμοσμένες στην αρχική μορφή της Όμικρον. Η Moderna είπε ότι θα μπορούσε να ξεκινήσει τη διανομή από αυτό το καλοκαίρι.
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το αν τα οφέλη ενός νεότερου εμβολίου για τις υποπαραλλαγές υπερτερούν των μειονεκτημάτων του (να περιμένει δηλαδή κανείς περισσότερο), εξαρτάται από το πότε ακριβώς θα είναι διαθέσιμο και από το μέγεθος του ολέθρου που θα έχει ήδη προκαλέσει ο ιός.
Η ύπαρξη επικαιροποιημένου εμβολίου μέχρι το φθινόπωρο είναι ζωτικής σημασίας, προσθέτουν.
«Θα έκλινα στο να πιστεύω ότι το BA.4, το BA.5 είναι μια καλή επιλογή εκτός και αν επεκτείνει δραματικά το χρονοδιάγραμμα», είπε ο Τζέσι Μπλουμ, ιολόγος στο Κέντρο Καρκίνου Φρεντ Χάτσινσον στο Σιάτλ, εκφράζοντας την υποστήριξή του για το εμβόλιο που θα στοχεύει στις υποπαραλλαγές. «Εάν η στόχευση στο BA.4 και το BA.5 επεκτείνει ελαφρώς μόνο το χρονοδιάγραμμα, νομίζω ότι είναι μια καλή επιλογή», πρόσθεσε.
Τα επικαιροποιημένα εμβόλια θα δοκιμάσουν τις διαθέσεις του κοινού απέναντι σε ένα επιταχυνόμενο πρόγραμμα εμβολίων που θυμίζει τον τρόπο που διαμορφώνονται τα ετήσια εμβόλια κατά της γρίπης, αλλά πλέον είναι κάτι εντελώς νέο όσον αφορά στον κορωνοϊό.
Τα αρχικά εμβόλια για την Covid έπρεπε να αντέξουν σε αργές και επίπονες δοκιμές: Οι εθελοντές έκαναν τα εμβόλια και μετά συνέχισαν τη ζωή τους ενώ οι ερευνητές παρακολουθούσαν ποιοι αρρώστησαν.
Πλέον υπάρχουν άφθονα στοιχεία ότι οι δόσεις είναι ασφαλείς. Και τυχόν τροποποιήσεις στη δομή τους θα μπορούσαν να χαθούν, αν οι επιστήμονες περνούσαν το μεγαλύτερο μέρος του έτους δοκιμάζοντας τις.
Αντίθετα, οι κατασκευαστές εμβολίων έχουν μελετήσει δείγματα αίματος εθελοντών στο εργαστήριο για να μετρήσουν τις ανοσολογικές αποκρίσεις τους σε έναν ενισχυτή που είναι προσαρμοσμένος στην πρώτη έκδοση της Όμικρον.
Οι ενισχυτικές δόσεις για τις υποπαραλλαγές έχουν μέχρι στιγμής περάσει από ελαφρύτερες δοκιμές: η Pfizer μελέτησε μόνο πώς επηρέασαν τις αποκρίσεις αντισωμάτων σε ποντίκια.
Η F.D.A. είπε ότι δεν θα απαιτούσε δεδομένα κλινικών δοκιμών για τις ενισχυτικές δόσεις για τις υποπαραλλαγές πριν από την έγκριση και θα βασιστεί αντ’ αυτού σε μελέτες που στοχεύουν στην αρχική έκδοση της Όμικρον.
Ορισμένοι επιστήμονες τόνισαν ότι η έγκριση τροποποιημένων εμβολίων χωρίς χρονοβόρες μελέτες σε ανθρώπους ήταν απαραίτητη για να συνεχίσουμε.
«Απλώς φαίνεται επικίνδυνο να γραφειοκρατικοποιηθεί υπερβολικά η κυκλοφορία ενός επικαιροποιημένου εμβολίου», δήλωσε ο Τζέρεμι Καμίλ, ιολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Υγείας της Λουϊζιάνας.
Το να πάμε πολύ αργά, είπε, θα ενείχε τον κίνδυνο ηλικιωμένοι και ευάλωτοι άνθρωποι να μείνουν εκτεθειμένοι σε ένα παθογόνο που φαίνεται διαφορετικό από αυτό για το οποίο τους είχαν προετοιμάσει τα αρχικά εμβόλια.
Κυβερνητικοί σύμβουλοι είπαν ότι οι ρυθμιστικές αρχές δεν είχαν ακόμη αποδείξει ότι τα επικαιροποιημένα εμβόλια προστατεύουν σημαντικά καλύτερα από τα υπάρχοντα έναντι μίας σοβαρής νόσησης από Covid.
«Μάλλον βοηθάει λίγο το αναμνηστικό, αλλά όχι στο βαθμό να μπω στον κόπο να το αποκτήσω», είπε η Τσέρι Αλένα από τη Βόρεια Καλιφόρνια, μια 70χρονη συνταξιούχος γραμματέας ιατρικής, της οποίας το τελευταίο εμβόλιο κατά της Covid ήταν πριν από 16 μήνες. «Δεν είναι ειδικά διαμορφωμένο», πρόσθεσε.
Μια τροποποιημένη δόση θα της άρεσε, είπε, επειδή «δίνει συγκεκριμένη ανοσία ενάντια σε ένα συγκεκριμένο πράγμα».
Τα κενά στην ενισχυτική κάλυψη έχουν αφήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες πιο εκτεθειμένες σε θανάτους κατά τη διάρκεια των κυμάτων της Όμικρον. Περισσότεροι από τους μισούς εμβολιασμένους Αμερικανούς δεν έχουν κάνει αναμνηστική δόση. Τα τρία τέταρτα όσων δικαιούνται τη δεύτερη αναμνηστική δόση δεν την έχουν κάνει.
Εφέτος την άνοιξη, άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω, που είχαν κάνει μόνο μία αναμνηστική δόση πέθαναν από Covid σε τετραπλάσιο ποσοστό από εκείνους με δύο αναμνηστικές δόσεις, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Δεν υπάρχουν βεβαιότητες όσον αφορά στην πρόβλεψη της εξέλιξης του παθογόνου. Τον χειμώνα, ο ιός θα μπορούσε να πάρει μια απροσδόκητη στροφή μακριά από το κλαδί της Όμικρον στο εξελικτικό δέντρο του ιού.
Και ενώ οι ιοί της γρίπης συνήθως ανατρέπονται με την πάροδο των ετών, νέες παραλλαγές του κορωνοϊού μπορούν να εμφανιστούν και στη συνέχεια να αρχίσουν να εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο μέσα σε μήνες.
Ωστόσο, οι επιστήμονες δήλωσαν ότι ήταν καθησυχαστικό ότι τα επικαιροποιημένα αναμνηστικά εμβόλια- τα οποία θα περιείχαν επίσης ένα συστατικό της αρχικής σύνθεσης – φαινόταν να δημιουργούν ισχυρές ανοσολογικές αποκρίσεις σε πολλές διαφορετικές εκδοχές του ιού. Και προς το παρόν, τα σημάδια δείχνουν ότι ο ιός του φετινού χειμώνα είναι απόγονος της Όμικρον.
«Όσο περισσότερος χρόνος περνά, τόσο πιο πιθανό είναι να προκύψει οτιδήποτε νέο από την Όμικρον», δήλωσε ο Τρέβορ Μπέντφορντ, εξελικτικός βιολόγος στο Κέντρο Καρκίνου Fred Hutchinson.
Παρόλο που ο κορωνοϊός εξελίσσεται ταχύτερα από τη γρίπη, είπε ο Δρ Μπέντφορντ, η τεχνολογία mRNA επιτρέπει να τροποποιούνται πιο γρήγορα οι δόσεις για την Covid.
Οι αποφάσεις για τη σύνθεση ενός φθινοπωρινού εμβολίου γρίπης λαμβάνονται συνήθως τον Φεβρουάριο, σημείωσε.
Τα εμβόλια του εφετινού φθινοπώρου για τον κορωνοϊό δεν είχαν αποφασιστεί μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού.
Και οι επιστήμονες έχουν μία ευρύτερη εικόνα για το ποια στελέχη του κορωνοϊού εξαπλώνονται και πόσο γρήγορα.
«Με τον SARS-CoV-2, έχουμε 12 εκατομμύρια γονιδιώματα», είπε ο Δρ Μπέντφορντ. «Για τη γρίπη, έχουμε συγκεντρώσει 250.000 εδώ και δεκαετίες», πρόσθεσε.
Η απόφαση της F.D.A. να ανάψει το «πράσινο φως» σε επικαιροποιημένα εμβόλια μπορεί να έχει σταδιακά αποτελέσματα σε όλο τον κόσμο, βάζοντας τη Moderna και την Pfizer στο μονοπάτι της παρασκευής αυτών των εμβόλων. Ωστόσο, ορισμένες χώρες ενδέχεται να επιλέξουν αναμνηστικές δόσεις που στοχεύουν την προηγούμενη εκδοχή της Όμικρον, επειδή θα είναι έτοιμες νωρίτερα.
Κάποιοι σύμβουλοι της F.D.A. είπαν επίσης ότι ένα εμβόλιο που κατασκευάστηκε για το αρχικό στέλεχος από μια τρίτη εταιρεία, τη Novavax, εμφανίζεται ως πολλά υποσχόμενο ενισχυτικό με στόχευση στην Όμικρον. Αυτό το σκεύασμα δεν έχει πάρει ακόμα έγκριση για χρήση.
Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι υπάρχει ανάγκη για μια σαφέστερη εικόνα αναφορικά με το πώς θα επιλέγονται τα επικαιροποιημένα εμβόλια στο μέλλον και πόσο γρήγορα θα μπορούσαν να παρασκευαστούν.
Ορισμένοι πίεσαν για στενότερη συνεργασία μεταξύ των αμερικανικών ρυθμιστικών αρχών και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος υποστηρίζει την επικαιροποίηση των εμβολίων αλλά για την αρχική έκδοση της Όμικρον, όχι τις τελευταίες υποπαραλλαγές, ως τρόπο διεύρυνσης των ανοσολογικών αποκρίσεων.
Ο απώτερος στόχος, είπαν πολλοί επιστήμονες, ήταν η συμπίεση του χρόνου μεταξύ της εμφάνισης της επόμενης παραλλαγής και του χρόνου που οι άνθρωποι μπορούν να εμβολιαστούν εναντίον της.
«Έχουμε περάσει επτά μήνες από την πρώτη στιγμή που εντοπίσαμε την Όμικρον», δήλωσε ο Δρ Μάικλ Ζ. Λιν, καθηγητής νευροβιολογίας στο Στάνφορντ. «Χρειαζόμαστε έναν γρήγορο τρόπο για την επιλογή του στελέχους και πρέπει να είναι πιο γρήγορος από αυτό που έχουμε κάνει μέχρι τώρα».
Μεταξύ εκείνων που είναι πιθανό να σταθούν υπέρ της παρασκευής ενός τροποποιημένου εμβολίου είναι η Ράντι Πλέβι, 57 ετών, από τη Νέα Υόρκη. Έχοντας εμβολιαστεί και στη συνέχεια μολυνθεί δύο φορές, απέφυγε να κάνει αναμνηστική δόση.
«Γιατί να κάνω μία ενισχυτική δόση αν δεν πρόκειται να με προστατεύσει από αυτό που υπάρχει εκεί έξω;», είπε και πρόσθεσε: «Αν μπορούν να αποδείξουν ότι προπορεύεσαι του κύματος και ότι “αυτό είναι το πιο πρόσφατο και το καλύτερο που θα σε προστατεύσει από το επόμενο στέλεχος”, νομίζω ότι αυτό θα ήταν πραγματικά ελκυστικό για πολλούς ανθρώπους».
