Kathimerini.gr
Ειρήνη Κοσμά
Ο φόβος πως το Ισραήλ θα μπορούσε να ανοίξει δεύτερο μέτωπο ευρείας κλίμακας, εκτός από το υπάρχον εναντίον της Χαμάς στη Γάζα και κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, αυξάνεται μετά την πρωτοφανή επίθεση – σαμποτάζ κατά της υποστηριζόμενης από το Ιράν οργάνωσης.
Το υπολογισμένο και ευρύ χτύπημα, που σύμφωνα με αναλυτές «αποκαθιστά» εν μέρει το τραυματισμενο κύρος της Μοσάντ από την 7η Οκτωβρίου, συνιστά αναμφίβολα μεγάλο πλήγμα – το σφοδρότερο των τελευταίων δεκαετιών – για τη Χεζμπολάχ.
Η επίθεση στόχευσε σε πολλά επίπεδα «σε ηθικό, αλλά και σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού», όπως υπογραμμίζει ο Πολ Ανταμς σε ανάλυσή του στο BBC. Τη χαρακτηρίζει δε «τρομακτική» και ως προς το εύρος της.
BREAKING! Hundreds of civilians have been injured due to the detonation of numerous communication devices (pagers) carried by Hezbullah members in #Lebanon, possibly caused by an Israeli malware attack. pic.twitter.com/dobExgwdoT
— DOAM (@doamuslims) September 17, 2024
Μέλη της Χεζμπολάχ ανατινάχτηκαν σε σούπερ μάρκετ, στον δρόμο, στα αυτοκίνητά τους, στα σπίτια τους, δίπλα στα παιδιά τους, σε μία γεωγραφική περιοχή που κάλυψε ολόκληρο τον Λίβανο, ακόμα και τη γειτονική Συρία.
Μεταξύ των σχεδόν 3.000 τραυματιών ήταν και ο πρεσβευτής του Ιράν στον Λίβανο, ο οποίος φέρεται να έχασε το μάτι του, ενώ 11 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Χαρακτηριστική ήταν η εικόνα νεαρού άνδρα, ο οποίος φαινόταν να έχει καταρρεύσει σε καρέκλα κουρέα με το πρόσωπό του γεμάτο αίματα.
Στόχευση της Χεζμπολάχ
Δύο ημέρες πριν από το χτύπημα, το Ιραήλ είχε προειδοποιήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες για το ότι ήταν έτοιμο να αναλάβει στρατιωτική δράση κατά της Χεζμπολάχ, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times, ενώ μόλις λίγες ώρες πριν από τις εκρήξεις, χθες το πρωί, το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, είχε ανακοινώσει διεύρυνση του πολεμικού στόχου της χώρας.
Σύμφωνα με το «νέο δόγμα» του πολέμου, το Ισραήλ στοχεύει πλέον – εκτός από την εξόντωση της Χαμάς, την πλήρη έξωσή της από τη Γάζα και την απελευθέρωση και διάσωση των ομήρων – και στην αντιμετώπιση της Χεζμπολάχ για την ασφαλή επιστροφή των χιλιάδων κατοίκων των βόρειων περιοχών της χώρας στα σύνορα με τον Λίβανο, οι οποίοι έχουν εκτοπιστεί λόγω των συνεχών εντάσεων μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα.
Το είδος της φερόμενης «στρατιωτικής δράσης» κατά της Χεζμπολάχ δεν διευκρινίστηκε από το Ισραήλ, όπως επεσήμαινε το δημοσίευμα των ΝΥΤ της Δευτέρας, ενώ ούτε την Τρίτη έγινε σαφές, με την ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου, το πώς εννοούσε το Ισραήλ την «αντιμετώπιση» της οργάνωσης του Λιβάνου.
Σήμερα Τετάρτη, την επομένη του χτυπήματος ωστόσο, στον ισραηλινό Τύπο γίνεται λόγος για «μεγάλη επιτυχία» της Μοσάντ, για «επίθεση υψηλού προφίλ», ενώ πλήθος δημοσιευμάτων στα διεθνή Μέσα αναφέρονται σε «κλασική περίπτωση σαμποτάζ», εκφράζοντας ταυτόχρονα ανησυχία για το ενδεχόμενο και άμεσης στρατιωτικής δράσης κατά της Χεζμπολάχ.
Για έναρξη «ψυχολογικού πολέμου» και για σφοδρό πλήγμα στη σιιτική οργάνωση, που υπογραμμίζει το «τεχνολογικό χάσμα» μεταξύ του Ισραήλ και των εχθρών του στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, εξαιτίας του οποίου καθίστανται πιο ευάλωτοι, έκανε λόγο σε ανάλυσή του το Al Arabiya.
Οι εξελίξεις αυξάνουν τον κίνδυνο, έπειτα από την επέκταση των μετώπων του Ισραήλ εκτός Γάζας, και κλιμάκωσής τους σε ολοκληρωτικό πόλεμο εναντίον υποστηρικτών της Χαμάς στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Εκτροχιασμός των διπλωματικών προσπαθειών
Η επίθεση, για την οποία η Χεζμπολάχ κατηγορεί το Ισραήλ, απειλεί συγκεκριμένα να εκτροχιάσει τις προσπάθειες της Δύσης να εμποδίσει αυτή την κλιμάκωση, αυξάνοντας τον κίνδυνο περιφερειακής σύγκρουσης (για ακόμη μια φορά).
Το Ιράν, το οποίο υποστηρίζει τη λιβανέζικη σιιτική οργάνωση, είχε ανακοινώσει ότι σκόπευε να εκδικηθεί το Ισραήλ από τον Ιούλιο, μετά την επίθεση στην Τεχεράνη που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια.
Η νέα επίθεση κατά της Χεζμπολάχ, που μεταξύ άλλων, στόχευσε και τον πρεσβευτή του στη Βηρυτό, πιθανόν θα αυξήσει τις πιθανότητες κλιμάκωσης κατά του Ισραήλ, παρά τις μαραθώνιες διπλωματικές προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών και συμμάχων τους να αποτρέψουν μία τέτοια εξέλιξη.
Ως προς τον συνεχιζόμενο πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς στη Γάζα και τις ελπίδες για συμφωνία εκεχειρίας, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Μάθιου Μίλερ, δήλωσε ότι είναι «πολύ νωρίς για να πούμε» πώς θα επηρεάσει τις σχετικές συνομιλίες. Τόνισε πάντως σε ενημέρωση, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν εμπλέκονται στην επίθεση με τους βομβητές, διευκρινίζοντας πως δεν γνώριζε ποιος ήταν υπεύθυνος.
Η Χαμάς περιέγραψε την επίθεση ως «κλιμάκωση» που θα οδηγήσει σε ήττα του Ισραήλ.
Πώς θα απαντήσουν Ιράν – Χεζμπολάχ
Οι εκρήξεις των βομβητών ταπείνωσαν τη Χεζμπολάχ, αλλά δεν θα οδηγήσουν το Ισραήλ στη νίκη σε κανέναν πόλεμο, αναφέρει από την πλευρά του ο Αμος Χάρελ σε ανάλυσή του στην ισραηλινή Haaretz.
«Η αδυναμία της Χεζμπολάχ αποκαλύφθηκε από την ταυτόχρονη επίθεση σε χιλιάδες βομβητές και οι ηγέτες της ταπεινώθηκαν», αναφέρει ο ίδιος, ωστόσο, όπως προσθέτει, «τέτοια πράγματα συνήθως δεν μένουν αναπάντητα στη Μέση Ανατολή».
Μέχρι στιγμής ήταν σαφές ότι το Ιράν και η Χεζμπολάχ επιδίωκαν με χτυπήματα στις βόρειες περιοχές του Ισραήλ να βοηθήσουν τη Χαμάς στον πόλεμο στη Γάζα, αλλά χωρίς να εισέλθουν οι ίδιοι σε άμεσο και ολοκληρωτικό πόλεμο.
«Η ισχύς της χθεσινής επίθεσης και οι αναφορές για τον τραυματισμό του Ιρανού πρεσβευτή θα μπορούσαν κάλλιστα να επηρεάσουν τις σκέψεις τους αυτή τη φορά, πιθανώς σε βαθμό που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αλλαγή πολιτικής», όπως τονίζει ο Χάρελ, ενώ προσθέτει:
«Η επιχειρησιακή επιτυχία που αποδίδεται στο Ισραήλ είναι πολύ εντυπωσιακή. Αλλά σε μία εποχή που ο Νετανιάχου υποσχόταν στο ισραηλινό κοινό μέχρι πριν από λίγο καιρό ότι βρισκόμαστε μόλις ένα μικρό βήμα από την ολοκληρωτική νίκη επί της Χαμάς, τώρα φαίνεται ότι είμαστε πιο κοντά από ποτέ σε πόλεμο μεγάλης κλίμακας και με τη Χεζμπολάχ. Η νίκη, σε όλα τα μέτωπα, δεν φαίνεται ακόμα πουθενά στον ορίζοντα».
Από το αν και το πώς το Ιράν και η Χεζμπολάχ θα απαντήσουν, θα εξαρτηθεί το αν η κλιμάκωση θα μετατραπεί σε ολοκληρωτική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Εξέλιξη η οποία, παρόλο που καμία πλευρά λέει ότι δεν επιθυμεί, μοιάζει πλέον πιο πιθανή.
Σημειώνεται ότι ο αρχηγός της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα πρόκειται να απευθυνθεί δημόσια με ομιλία – διάγγελμα αύριο Πέμπτη στις 5 μ.μ., όπως ανακοίνωσε η πολιτοφυλακή του Λιβάνου.
Την ίδια στιγμή, πολλοί στο Ισραήλ προετοιμάζονται για σκλήρυνση της πολιτικής Νετανιάχου μετά τη διεύρυνση των πολεμικών του στόχων, αλλά και τις αναφορές για αντικατάσταση του υπουργού Αμυνας Γιόαβ Γκάλαντ από τον πιο «σκληροπυρηνικό» Γκίντεον Σάαρ, η οποία πάντως «πάγωσε» μετά τις εκρήξεις.
Τι γνωρίζουμε για τις εκρήξεις
Σύμφωνα με αξιωματούχους των ΗΠΑ και άλλων χωρών που επικαλούνται διεθνή Μέσα, οι μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ κατάφεραν να παγιδεύσουν με μικρές ποσότητες εκρηκτικής ύλης τους βομβητές που χρησιμοποιούν μέλη της Χεζμπολάχ για εσωτερική επικοινωνία πριν οι συσκευές φτάσουν στον Λίβανο.
To CNN μεταδίδει, επικαλούμενο δικές του πηγές, ότι η επιχείρηση σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε από κοινού από τη Μοσάντ και τον ισραηλινό στρατό.
Τουλάχιστον 11 άνθρωποι σκοτώθηκαν από τις εκρήξεις των βομβητών, ενώ σχεδόν 3.000 είναι οι τραυματίες. Ο υπουργός Υγείας του Λιβάνου, Φιράς Αμπιάντ, ανέφερε ακόμη ότι νεαρό κορίτσι είναι μεταξύ των νεκρών, καθώς και πως περισσότεροι από 200 άνθρωποι έχουν βαριά τραύματα.
Η Χεζμπολάχ και η κυβέρνηση του Λιβάνου έχουν ήδη επιρρίψει στο Ισραήλ την ευθύνη για τις εκρήξεις. Από την ισραηλινή πλευρά, ως είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις, τηρείται σιγή ιχθύος.
Οι μικρές συσκευές που έφεραν την επωνυμία της ταϊβανέζικης Gold Apollo φέρεται να είχαν παγιδευτεί από τις ισραηλινές υπηρεσίες προτού φθάσουν στον Λίβανο.
Η Gold Apollo, από την πλευρά της, υποστηρίζει ότι οι συσκευές δεν κατασκευάστηκαν στην Ταϊβάν αλλά από εταιρεία στην Ευρώπη και συγκεκριμένα από την BAC με έδρα τη Βουδαπέστη, στην Ουγγαρία.
Οπως ισχυρίστηκε ο CEO της Gold Apollo, Χσου Τσινγκ Κουάνγκ, «το προϊόν δεν ήταν δικό μας». «Είχε μόνο την επωνυμία μας. Eίμαι σοκαρισμένος από αυτό που συνέβη, και η εταιρεία μας είναι και η ίδια θύμα των όσων έγιναν», πρόσθεσε.
Είπε ακόμη η Gold Apollo είχε υπογράψει συμφωνία με την BAC πριν από τρία χρόνια, ώστε να κατασκευάσει τους βομβητές χρησιμοποιώντας την επωνυμία της εταιρείας του.
«Δεν έχουμε καμία εμπλοκή στον σχεδιασμό και στην κατασκευή τους», συμπλήρωσε. Σύμφωνα με το BBC, σε εξέλιξη βρίσκονται έρευνες της ταϊβανέζικης αστυνομίας στα γραφεία της εταιρείας, όπου ανακρίνονται υπάλληλοι και εξετάζονται έγγραφα.
Οπως αναφέρουν οι ΝΥΤ επικαλούμενοι ειδικούς, μερικά γραμμάρια εκρηκτικής ύλης – μέχρι και 57 γραμμάρια – μαζί με πυροκροτητές, είχαν τοποθετήθηκαν δίπλα στην μπαταρία των βομβητών.
Στις 15.30 της Τρίτης στον Λίβανο μήνυμα που έμοιαζε να εστάλη από την ηγεσία της Χεζμπολάχ έφθασε στις συσκευές, κάνοντάς τες να ηχήσουν για αρκετά δευτερόλεπτα και κατόπιν πυροδοτήθηκαν τα εκρηκτικά.
Πάνω από 3.000 δείγματα, κυρίως του μοντέλου AP924, είχαν παραγγελθεί από τη λιβανέζικη οργάνωση στην εταιρεία Gold Apollo.
