Kathimerini.gr
Βασίλης Κωστούλας
«Μισεί το Ισραήλ. Δεν θα συναντούσε καν τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου όταν πήγε στο Κογκρέσο για να κάνει μια σημαντική ομιλία. Αρνήθηκε να είναι εκεί επειδή βρισκόταν σε ένα πάρτι αδελφότητας». Με τον δικό του, ξεχωριστό τρόπο ο Ντόναλντ Τραμπ άσκησε κατά τη διάρκεια του προεδρικού ντιμπέιτ κριτική στην Κάμαλα Χάρις για τη στάση της απέναντι στην ισραηλινή κυβέρνηση.
Οι Δημοκρατικοί, η Κάμαλα Χάρις αλλά και ο Τζο Μπάιντεν δυσφορούν με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό. Θεωρούν ότι με την άτεγκτη στάση του, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την παλαιστινιακή πλευρά, διατηρεί έναν πόλεμο ο οποίος συνιστά απειλή για τη σταθερότητα στο διεθνές σύστημα και πλήγμα στο γόητρο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, δύο μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές.
Η αδυναμία της κυβέρνησης Μπάιντεν να πείσει τον Νετανιάχου για μια πιο ευέλικτη στρατηγική στη Γάζα χρεώνεται ως διπλωματική αποτυχία ακόμη και στο εσωτερικό των Δημοκρατικών.
Εξάλλου, όσο δεν προκύπτει μια συμφωνία που θα οδηγήσει στην απελευθέρωση των ομήρων, τόσο παραμένει εκτεθειμένη και η αμερικανική κυβέρνηση, καθώς στα χέρια της Χαμάς βρίσκονται και Αμερικανοί πολίτες.
Για τον ένα ή τον άλλο λόγο πληθαίνουν οι παρατηρητές των εξελίξεων που διερωτώνται γιατί η Ουάσιγκτον δεν γυρνάει την πλάτη στον πρωθυπουργό του Ισραήλ, εξαντλώντας τους μοχλούς πίεσης που διαθέτει απέναντι στην ισραηλινή κυβέρνηση, όπως είναι η οικονομική και η στρατιωτική βοήθεια.
Τέσσερις λόγοι
Υπάρχουν όμως τουλάχιστον τέσσερις βασικοί λόγοι για τους οποίους οι ΗΠΑ είναι «δεμένες» στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου:
• Μέχρι στιγμής ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν έχει πολιτικό αντίπαλο στο εσωτερικό, ικανό να «ρίξει» τον κυβερνητικό συνασπισμό ή να κερδίσει τις επόμενες εκλογές· το επιβεβαιώνουν και οι δημοσκοπήσεις σχεδόν έναν χρόνο μετά την έναρξη της επιχείρησης στη Γάζα, ως απάντηση στις φρικαλεότητες που διέπραξε η Χαμάς την 7η Οκτωβρίου στο Ισραήλ.
• Οσο δεν επιθυμεί ο Νετανιάχου μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, τόσο δεν τη θέλει και ο σκληροπυρηνικός νέος επικεφαλής της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, ο οποίος επενδύει στις πιέσεις που δέχεται ο Ισραηλινός πρωθυπουργός εντός και εκτός συνόρων· ποντάρει σε γεγονότα όπως η πρόσφατη μαζική διαδήλωση στο Ισραήλ με αίτημα την απελευθέρωση των ομήρων. Αλλωστε, η παλαιστινιακή εξτρεμιστική οργάνωση δεν φαίνεται διατεθειμένη να δεχθεί τίποτα λιγότερο για τη Γάζα από την κατάσταση που προϋπήρχε της 7ης Οκτωβρίου, αξιώνοντας την πλήρη απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων ακόμη και από τον «Διάδρομο της Φιλαδέλφειας».
• Μια σοβαρή κρίση στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου θα έστελνε το λάθος μήνυμα στη Μέση Ανατολή, και δη στους εχθρούς του Ισραήλ, όπως το Ιράν και η Χεζμπολάχ, υπό την έννοια ότι θα φανέρωνε μια στιγμή αδυναμίας, η οποία δυνητικά θα μετουσιωνόταν σε ευκαιρία για επίθεση, απειλώντας την εθνική ασφάλεια της συμμαχικής χώρας. Η αμερικανική κυβέρνηση θα δεχόταν μάλιστα την κατηγορία ότι με τη στάση της και εκ του αποτελέσματος θα υποστήριζε τους σκοπούς των φονταμενταλιστών.
• Η απαγόρευση της πώλησης στρατιωτικών εξοπλισμών στο Ισραήλ θα ήταν μια επιλογή με πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση Μπάιντεν και οικονομικό κόστος για την αμερικανική αμυντική βιομηχανία.
Οι σχέσεις της διοίκησης Μπάιντεν με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό είναι αυτές τις ώρες πιο ψυχρές από ποτέ, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επανειλημμένως «φωτογραφίσει» έναν στόχο τον οποίο αδυνατεί να «παραδώσει». Το πολιτικό κεφάλαιο που αφιερώνουν για μια συμφωνία στη Μέση Ανατολή καταλήγει για τους Δημοκρατικούς σε πολιτικό κόστος. Σημειωτέον, ανάμεσα στους 6 ομήρους που δολοφόνησε πρόσφατα η Χαμάς βρισκόταν και Αμερικανός πολίτης, εξέλιξη που έρχεται να προστεθεί στην ατζέντα των διαδηλωτών στις ΗΠΑ – εν δυνάμει ψηφοφόρων της Κάμαλα Χάρις, οι οποίοι ζητούν μια διαφορετική στάση απέναντι στο Ισραήλ για τον άμεσο τερματισμό του πολέμου.
Καταλύτης
Κατά μία έννοια, ο Νετανιάχου λειτουργεί ως καταλύτης πολιτικής τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση των Δημοκρατικών έχει εκ των πραγμάτων μικρά περιθώρια ελιγμών στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με το Ισραήλ και αυτό δημιουργεί πολιτικά δεδομένα, με ό,τι μπορεί να σημαίνουν ενόψει των προεδρικών εκλογών.
Οσο για τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών, εφόσον επανεκλεγεί, θεωρείται ότι θα είναι πιο «ζεστός» με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Αν και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει ποια θα ήταν η δική του στάση εάν επέλεγε να πετύχει πάση θυσία μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Μέση Ανατολή, υπηρετώντας το προσωπικό του αφήγημα για έναν ηγέτη «doer», ο οποίος τερματίζει τις κρίσεις χωρίς να αφιερώνει πολύ χρόνο για να τις επεξεργαστεί.
