Kathimerini.gr
Γιώργος Σκαφιδάς
Μέσα σε μόλις τέσσερις -πολιτικά πυκνότατες- εβδομάδες, η Γαλλία βρέθηκε να μετακινείται απότομα πάνω στον άξονα Δεξιάς-Αριστεράς, περνώντας από το ένα «άκρο» στο άλλο και από την ανησυχία στην ανακούφιση, με φόντο όχι μία αλλά τρεις διαφορετικές μεταξύ τους εκλογικές αναμετρήσεις (ευρωεκλογές, α’ και β’ γύρος βουλευτικών).
Το αποτέλεσμα των χθεσινών βουλευτικών εκλογών έρχεται πια να αναδιαμορφώσει εκ νέου το τοπίο, κρατώντας την ακροδεξιά της Λεπέν σε απόσταση (ασφαλείας;), τον Μακρόν αποδυναμωμένο αλλά ζωντανό και την Αριστερά σε τροχιά ανόδου.
Τι θα γίνει στη Γαλλία το προσεχές διάστημα;
Λεπέν: Ενισχυμένη μεν αλλά μακριά από την κορυφή, με το βλέμμα στραμμένο στο 2027
Η άκρα δεξιά της Μαρίν Λεπέν μπορεί να μην ήρθε πρώτη, όπως προέβλεπαν οι δημοσκόποι, αλλά αύξησε σημαντικά τις έδρες της στην εθνοσυνέλευση, από 89 σε 143. Για τους λάτρεις της στατιστικής, αυτές είναι πιο πολλές έδρες που είχε ποτέ η άκρα δεξιά των Λεπέν στη Γαλλία, είτε μιλάμε για τον Εθνικό Συναγερμό (RN) είτε για το Εθνικό Μέτωπο (FN) του πατρός Λεπέν από το οποίο εκείνος προήλθε ως λειασμένη μετεξέλιξη το 2018.
Με άλλα λόγια, όσοι έσπευσαν το βράδυ της Κυριακής να μιλήσουν για «ήττα» ή ακόμη και για «συντριβή» της γαλλικής ακροδεξιάς, μάλλον «υπερέβαλαν» στην προσπάθειά τους να στείλουν ένα πολιτικό μήνυμα.
Η Μαρίν Λεπέν (REUTERS/Sarah Meyssonnier)
Ο Εθνικός Συναγερμός επί του πρακτέου, και πέρα από τις αντικρουόμενες προσδοκίες νίκης ή ήττας που μπορεί να είχαν δημιουργηθεί προεκλογικά ένθεν και ένθεν του πολιτικού φάσματος στη Γαλλία, ανέβασε τις έδρες του κατά 54, από 89 σε 143, και είναι κοινοβουλευτικά ισχυρότερος από ποτέ.
Το στοίχημα πια για την παράταξη των Λεπέν και Μπαρντελά θα είναι αφενός να κρατηθεί ενωμένη και αφετέρου να παραμείνει σε τροχιά ανόδου στον δρόμο προς τις προεδρικές του 2027.
Νέο Λαϊκό Μέτωπο: Μέγα ζητούμενο τώρα η ενότητα, με το βλέμμα στραμμένο στον σχηματισμό κυβέρνησης
Ο Ζαν Λιν Μελανσόν (REUTERS/Yara Nardi)
Το πολυκομματικό Νέο Λαϊκό Μέτωπο (Nouveau Front Populaire-NFP) ήταν, τελικώς, ο μεγάλος (πλην όμως όχι αυτοδύναμος) νικητής των βουλευτικών εκλογών που διεξήχθησαν πρόωρα στη Γαλλία, δύο χρόνια έπειτα από την προηγούμενη βουλευτική αναμέτρηση και μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Από τις 149 έδρες που είχε στην εθνοσυνέλευση ως NUPES (Νέα Λαϊκή Οικολογική και Κοινωνική Ενωση) πριν από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, πλέον έχει ανέβει στις 182. Οι 182 απέχουν, ωστόσο, πολύ από τις 289 που χρειάζονται για την απόλυτη πλειοψηφία.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο έχει πια κάθε λόγο να πανηγυρίζει, με το επιχείρημα ότι μπλόκαρε την άνοδο της ακροδεξιάς. Εάν σχηματίσει κυβέρνηση ωστόσο, αυτή θα είναι δυσβάσταχτα μειοψηφική.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο ανασύνταξης των πολιτικών δυνάμεων, το στοίχημα για το NFP θα είναι να κρατηθεί ενωμένο και σε τροχιά ανόδου, ως διακριτός πόλος πια μέσα σε ένα πολιτικό τοπίο το οποίο τελεί υπό διαμόρφωση.
Η ενότητα της γαλλικής Αριστεράς δεν μπορεί, ωστόσο, να θεωρηθεί σε καμία περίπτωση δεδομένη. Αντιθέτως, η μακροημέρευση αυτής της ενότητας πρόκειται να αποτελέσει ένα δύσκολα επιτεύξιμο στοίχημα, ειδικά σε συνθήκες μη-αυτοδυναμίας όπως είναι οι τρέχουσες.
Το πολυσυλλεκτικό Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP) συγκέντρωσε υπό την ομπρέλα του δυνάμεις που έχουν πολιτικά συγκρουστεί μεταξύ τους στο παρελθόν: τους Σοσιαλιστές του Ολιβιέ Φορ, την Ανυπότακτη Γαλλία (LFI) του Ζαν Λικ Μελανσόν, τους Κομμουνιστές του Φαμπιάν Ρουσέλ, τους Οικολόγους της Μαρίν Τοντελιέ, το Place Publique του Ραφαέλ Γκλυκσμάν και το Génération·s του Μπενουά Αμόν.
Στα μάτια των πολιτικών του αντιπάλων, είναι ένας «γάμος συμφέροντος» που δεν έχει όμως όσα χρειάζονται προκειμένου να εξελιχθεί σε «οικογένεια».
Στα μάτια των φίλων του από την άλλη πλευρά (ενδεικτικές ως προς αυτό οι σχετικές με το γαλλικό αποτέλεσμα δηλώσεις των κ.κ. Τσίπρα και Κασσελάκη), είναι η ζωντανή απόδειξη ότι οι δυνάμεις της κεντροαριστεράς μπορούν να επιτύχουν πολλά εάν ενωθούν.
Η απειλή της ακροδεξιάς που ανεβαίνει στη Γαλλία, αλλά και η εντεινόμενη κόντρα με τον Μακρόν, συνέβαλαν σε αυτήν την ένωση των δυνάμεων της Αριστεράς. Το NFP θα χρειαστεί, ωστόσο, να βρει, πέρα από κοινούς εχθρούς, και άλλα σημεία προγραμματικής σύγκλισης εάν θέλει να μείνει ενωμένο και σε τροχιά εξουσίας.
Η Μαρίν Τοντελιέ (REUTERS/Abdul Saboor)
Ποιος θα μπορούσε, άραγε, να προταθεί για τη θέση του πρωθυπουργού σε μια κυβέρνηση υπό το NFP; Ακόμη και αυτό προς το παρόν τελεί υπό διαπραγμάτευση και εάν δεχθούμε όσα ανέφερε σήμερα ο Ολιβιέ Φορ μπορεί να ακολουθήσουν σχετικές ανακοινώσεις μέσα στην εβδομάδα. Πάντως πολιτικοί όπως ο Μελανσόν και ο Φρανσουά Ολάντ δεν φαίνονται να έχουν πιθανότητες πρωθυπουργοποίησης, ενώ αντιθέτως κάποιοι ρίχνουν στο τραπέζι ως πιο πιθανό το όνομα της 37χρονης Μαρίν Τοντελιέ των Οικολόγων.
Μακρόν: Στόχος η πολιτική επιβίωση μέσα σε συνθήκες πολιτικού κατακερματισμού, μη-αυτοδυναμίας και απώλειας δυνάμεων
Το μπλοκ ENSEMBLE των κομμάτων που πρόσκεινται στον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν τελικώς δεν συνετρίβη όπως πολλοί ανέμεναν. Με τις 168 έδρες που διατηρεί στην εθνοσυνέλευση, είναι πια η δεύτερη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα, κάτω από το NFP αλλά πάνω από τη Λεπέν. Οι 168 έδρες του είναι, ωστόσο, πολύ λιγότερες από τις 249 που είχε προεκλογικά.
Ο Μακρόν είναι, αδιαμφισβήτητα, ο μεγάλος ηττημένος των τελευταίων εκλογικών αναμετρήσεων. Όλοι οι μεγάλοι πολιτικοί του αντίπαλοι κάτι κέρδισαν, σε αντίθεση με εκείνον που έχασε και μάλιστα πολλά.
Η θητεία του στην προεδρία, ωστόσο, δεν ολοκληρώνεται τώρα αλλά το 2027. Το στοίχημα για τον Μακρόν θα είναι να καταφέρει να κρατηθεί πολιτικά ζωντανός και, ενδεχομένως, να ανακάμψει ανακτώντας κάποια από τα χαμένα των τελευταίων εκλογικών αναμετρήσεων, αν και θα πρέπει να σημειωθεί ότι εκείνος δεν πρόκειται να διεκδικήσει εκ νέου την προεδρία το 2027 παρά τη σχετικά νεαρή του ηλικία καθώς θα έχει ήδη συμπληρώσει δύο διαδοχικές/συναπτές προεδρικές θητείες.
Ο Μακρόν ίσως επιχειρήσει τώρα να σχηματίσει έναν «πολύχρωμο» κυβερνητικό συνασπισμό στον οποίο θα συμμετάσχουν κεντρώοι και αριστεροί. Κάτι τέτοιο, θα απαιτούσε όμως διόλου ευκαταφρόνητους συμβιβασμούς εκ μέρους του προέδρου, ενώ μέλη του προεδρικού περιβάλλοντος έχουν αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας με την Ανυπότακτη Γαλλία του Μελανσόν η οποία ξεχωρίζει όμως το κοινοβουλευτικά ισχυρότερο από τα κόμματα του NFP με 74 έδρες.
Εναλλακτικά, ο Μακρόν θα μπορούσε να συνεχίσει να πορεύεται έχοντας δίπλα του μια υπηρεσιακή κυβέρνηση (ενδεικτική ως προς αυτό η περίπτωση του Γκαμπριέλ Ατάλ ο οποίος προς το παρόν παραμένει στον πρωθυπουργικό θώκο) έως και τις επόμενες βουλευτικές εκλογές που δεν γίνεται όμως να διεξαχθούν πριν από το καλοκαίρι του 2025.
«Ο Μακρόν αποφεύγει την πανωλεθρία και κερδίζει χρόνο. Ωστόσο, έπειτα από επτά χρόνια διοίκησης «από πάνω προς τα κάτω» (σ.σ. top-down), ο πρόεδρος θα πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει για πρώτη φορά τους αντιπάλους του», σημειώνει σε ανάλυσή της η Monde.
Τι θα γίνει από εδώ και πέρα
Ο Μακρόν δεν υποχρεούται να προχωρήσει άμεσα στον «διορισμό» μιας νέας κυβέρνησης στη Γαλλία, καθώς δεν περιορίζεται νομικά από κάποιο σχετικό χρονοδιάγραμμα. Στον αντίποδα, οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, που ξεκινούν στις 26 Ιουλίου στο Παρίσι, θα μπορούσαν να του δώσουν το «πάτημα» της «κυβερνησιμότητας» που χρειάζεται προκειμένου να συνεχίσει να ασκεί την εξουσία δίπλα σε μια υπηρεσιακή κυβέρνηση της αρεσκείας του. Η νυν κυβέρνηση ωστόσο, μειοψηφική ούσα, κινδυνεύει να ανατραπεί μέσα από προτάσεις δυσπιστίας, και τέτοιου τύπου μομφές θα μπορούσαν, πρακτικά, να αρχίσουν να κατατίθενται από τις 18 Ιουλίου και έπειτα.
Τέσσερα σενάρια
Όπως έχουν πια τα πράγματα στη Γαλλία, ως πιθανά σενάρια αναδύονται:
- Ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης συνεργασίας που θα έχει την ανοχή, εάν όχι τη στήριξη, του 50% των βουλευτών (προς το παρόν πάντως, παράγοντες προερχόμενοι από το NFP, το προεδρικό μπλοκ αλλά και το κόμμα των κεντροδεξιών Ρεπουμπλικανών που ήρθε τέταρτο με 46 έδρες, αποκλείουν το ενδεχόμενο «αταίριαστων» κυβερνητικών συμπράξεων)
- Ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης μειοψηφίας όπως ήταν εκείνες που είχε η Γαλλία υπό την Ελιζαμπέτ Μπορν και τον Γκαμπριέλ Ατάλ την περίοδο 2022-2024. Ακόμη και ένα τέτοιο σχήμα ωστόσο, προκειμένου να γίνει κυβέρνηση θα πρέπει να εξασφαλίσει τη στήριξη 246 βουλευτών (βλ. σχετική πλειοψηφία)…
- Ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών, στα πρότυπα της Ιταλίας
- Η διατήρηση μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης έως και την επόμενη εκλογική αναμέτρηση (το καλοκαίρι του 2025, το νωρίτερο) η οποία όμως θα βρίσκεται στο «έλεος» των μομφών και της δυσπιστίας των αντιπολιτευομένων…
