Kathimerini.com.cy
Δικλείδες «ασφαλείας» για τη συμμετοχή τρίτων χωρών σε κοινά αμυντικά πρότζεκτ και στην προμήθεια κοινών οπλικών συστημάτων περιλαμβάνει το νέο και ολοκληρωμένο σχέδιο της Κομισιόν για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας.
Σύμφωνα με τους Financial Times, οι εταιρείες όπλων από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία θα αποκλειστούν από το νέο πακέτο της άμυνας της Ε.Ε., ύψους 150 δισ. ευρώ, εκτός κι εάν οι χώρες τους υπογράψουν συμφωνίες άμυνας και ασφάλειας με τις Βρυξέλλες.
Το σχεδιαζόμενο ταμείο για δαπάνες για τα όπλα, θα προσφέρεται μόνο σε αμυντικές εταιρείες της Ε.Ε. και σε χώρες των τρίτων χωρών που έχουν υπογράψει αμυντικές συμφωνίες με την Ευρώπη, δήλωσαν την Τετάρτη αξιωματούχοι. Από το πρόγραμμα θα αποκλείονται επίσης οποιαδήποτε προηγμένα οπλικά συστήματα στα οποία μια τρίτη χώρα έχει «εξουσία σχεδιασμού», περιορισμούς στην κατασκευή, ή τη χρήση συγκεκριμένων εξαρτημάτων, ή έλεγχο επί της ενδεχόμενης χρήσης τους, όπως πρόσθεσαν οι αξιωματούχοι που επικαλούνται οι Financial Times.
Σύμφωνα με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, παράλληλα θα αποκλειστούν προηγμένα οπλικά συστήματα για τα οποία χώρες εκτός της Ε.Ε. έχουν τον έλεγχο του σχεδιασμού ή της χρήσης συγκεκριμένων εξαρτημάτων, όπως για παράδειγμα των πυραυλικών συστημάτων των ΗΠΑ, Patriot.
Η πολιτική αυτή είναι μια νίκη για τη Γαλλία και άλλες χώρες που έχουν απαιτήσει την προσέγγιση «Buy Europe» για την ώθηση των αμυντικών επενδύσεων της Ευρώπης, εν μέσω φόβων για την αξιοπιστία των ΗΠΑ ως αμυντικού εταίρου και προμηθευτή.
Τα κράτη - μέλη της Ευρώπης δεν θα μπορούν να δαπανήσουν τα χρήματά τους για προϊόντα «όπου μπορεί να υπάρξει έλεγχος της χρήσης ή του προορισμού του εν λόγω όπλου. Θα αποτελούσε πραγματικό πρόβλημα εάν ο εξοπλισμός που έχουν αποκτήσει οι χώρες δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί επειδή μια τρίτη χώρα θα είχε αντιρρήσεις», δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους.
Η «Λευκή Βίβλος» της Κομισιόν
Μόνο η Νορβηγία και η Ουκρανία «μπορούν να συμμετέχουν σε συμβάσεις, χωρίς όμως τη δυνατότητα λήψης δανείων» σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο» της Κομισιόν.
Ερωτηθείς σχετικά ο αρμόδιος επίτροπος Αντριους Κουμπίλιους εξήγησε παράλληλα ότι «οι κοινές προμήθειες μπορεί να περιλαμβάνουν: υποψήφιες χώρες, δυνητικά υποψήφιες και άλλες τρίτες χώρες με τις οποίες έχει εισέλθει η Ενωση μια εταιρική σχέση ασφάλειας και άμυνας».
Όπως σημειώνει το ρεπορτάζ των Financial Times, η Βρετανία άσκησε σκληρή πίεση για να συμπεριληφθεί στην πρωτοβουλία, ιδίως δεδομένου του βασικού της ρόλου σε έναν ευρωπαϊκό «συνασπισμό των προθύμων», με στόχο την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της. Οι βρετανικές αμυντικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των BAE Systems και Babcock International, είναι βαθιά ενσωματωμένες στην αμυντική βιομηχανία χωρών της Ε.Ε., όπως η Ιταλία και η Σουηδία.
Εάν τρίτες χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία ήθελαν να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία, θα έπρεπε να υπογράψουν συνεργασία στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας με την ΕΕ, δήλωσαν οι αξιωματούχοι.
Οι συνομιλίες μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών για ένα τέτοιο σύμφωνο έχουν ξεκινήσει, αλλά έχουν εμπλακεί σε απαιτήσεις για μια ευρύτερη συμφωνία Ε.Ε. και Ηνωμένου Βασιλείου που θα περιλαμβάνει επίσης αμφιλεγόμενα ζητήματα όπως τα αλιευτικά δικαιώματα και η μετανάστευση.
Ο αποκλεισμός του Ηνωμένου Βασιλείου και της Τουρκίας θα δημιουργήσει μεγάλους πονοκεφάλους για τις μεγάλες ευρωπαϊκές αμυντικές εταιρείες με στενούς δεσμούς με παραγωγούς ή προμηθευτές στις εν λόγω αγορές.
Ερωτηθείς σχετικά με τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τους κανόνες για το νέο ταμείο της Ε.Ε., Βρετανός αξιωματούχος δήλωσε: «Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε για την ευρωπαϊκή άμυνα προς το συμφέρον της ευρύτερης ευρωπαϊκής ασφάλειας, ώστε να αποτρέψουμε τον κατακερματισμό των ευρωπαϊκών αμυντικών αγορών και να δημιουργήσουμε νομικές δομές που θα επιτρέπουν στα κράτη μέλη να συνεργάζονται με τρίτες χώρες».
Η κίνηση αυτή θα προκαλέσει σημαντική αναστάτωση στον αμυντικό τομέα της Βρετανίας. Ένας ανώτερος γνώστης της αμυντικής βιομηχανίας του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι πρόκειται για «σημαντική ανησυχία», προσθέτοντας επίσης, «βλέπουμε τεράστιες ευκαιρίες και είναι σωστό το Ηνωμένο Βασίλειο να θεωρείται μέρος της Ευρώπης. Αλλά αν η Ε.Ε και ιδιαίτερα η Γαλλία, πρόκειται να είναι συναλλακτική σε αυτό το θέμα, υπονομεύει ολόκληρη τη φιλοσοφία μιας κοινής και ενοποιημένης Ευρώπης από άποψη άμυνας και ασφάλειας».
Προηγούμενες γαλλικές προσπάθειες να περιοριστούν οι αμυντικές δαπάνες μόνο για εταιρείες της Ε.Ε. έχουν συναντήσει σθεναρή αντίσταση από χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Σουηδία και την Ολλανδία που έχουν στενούς δεσμούς με αμυντικούς παραγωγούς εκτός της Ευρώπης.
Σημειώνεται ότι η πρόταση πρέπει να εγκριθεί από την πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ.
Σύμφωνα με τους όρους του σχεδίου, οι χώρες της Ε.Ε. θα μπορούν να δαπανήσουν τα δάνεια για αυτό τον σκοπό από προϊόντα που χρησιμοποιούν συστήματα από τη Νορβηγία, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία, την Αλβανία, τη Μολδαβία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Ουκρανία, δήλωσαν αξιωματούχοι.
Πληροφορίες από FT & Kathimerini gr
