ΠΗΓΗ: CNN
Το 2017, εξαγριωμένοι χρήστες των social media, έχοντας αναγνωρίζει εσφαλμένα ως συμμετέχοντα σε συγκέντρωση λευκών εθνικιστών στο Σάρλοτσβιλ τον Κάιλ Κουίν, έναν καθηγητή μηχανικό, θέλησαν να τον εκδικηθούν.
Γρήγορα, οι φωτογραφίες του, η διεύθυνση του σπιτιού του, η ταυτότητα του εργοδότη του άρχισαν να κάνουν το γύρο των social media, τρομοκρατώντας τον Κουίν και τη σύζυγό του που βρήκαν καταφύγιο στο σπίτι συναδέλφου του.
Ο Κουίν είναι ένα από τα αμέτρητα θύματα του λεγόμενου doxxing, μιας μορφής ηλεκτρονικής εισβολής στην προσωπική ζωή ενός ατόμου που μπορεί να οδηγήσει σε ολέθριες συνέπειες.
Τι είναι το doxxing;
Το doxxing, όρος που προέρχεται από τη λέξη documents, ως συντομογραφία docs, αποκαλείται η διαδικτυακή κακοπροαίρετη στοχοποίηση κάποιου μέσω της σκόπιμης αποκάλυψης των προσωπικών στοιχείων του προφανώς χωρίς τη συγκατάθεσή του. Περιλαμβάνει τη δημοσιοποίηση του αριθμού τηλεφώνου του, της διεύθυνσής του, του αριθμού ταυτότητάς του, προσωπικών φωτογραφιών και όλων εκείνων των αυστηρά προσωπικών δεδομένων που καθιστούν ένα άτομο αδιαμφισβήτητα αναγνωρίσιμο και ως εκ τούτου εκτεθειμένο σε περαιτέρω παρενόχληση, ταπείνωση, απειλές, παρακολούθηση.
Πώς και πού μπορεί να καταγγελθεί;
Η Meta, o τεχνολογικός γίγαντας που ελέγχει μεταξύ άλλων Facebook, Instagram και WhatsApp, δε χρησιμοποιεί ρητά τον όρο «doxxing» στην πολιτική απορρήτου του, ωστόσο σε ανακοίνωσή του στο CNN σημειώνει πως θεωρεί την κοινοποίηση «προσωπικών πληροφοριών αναγνώρισης» άλλων παραβίαση των κανόνων του.
Η εταιρεία αναφέρει ότι εξετάζει κάθε περιεχόμενο, αν συμμορφώνεται στα πρωτόκολλα ασφαλείας της, και έχει τη δυνατότητα να αφαιρέσει προσωπικές πληροφορίες, όπως η διεύθυνση κατοικίας, που θα μπορούσαν να προκαλέσουν πρόβλημα σε έναν χρήστη, εκτός κι αν οι πληροφορίες αυτές είναι δημοσίως διαθέσιμες μέσω ειδήσεων, δελτίων τύπου ή άλλες επίσημες πηγές.
Ποιους επηρεάζει περισσότερο;
Παρότι όλοι μπορούν να αποτελέσουν δυνάμει θύματα του doxxing, οι ειδικοί εκτιμούν πως οι γυναίκες είναι πιθανότερο να στοχοποιηθούν από μαζικές online επιθέσεις ή/και διαρροές ευαίσθητου υλικού – όπως ακατάλληλο περιεχόμενο που έχει υποκλαπεί ή μοιραστεί χωρίς τη συναίνεσή τους.
Μία έκθεση του 2020 από τα Ηνωμένα Έθνη που επικεντρωνόταν σε Ινδία, Μαλαισία, Πακιστάν, Φιλιππίνες και Νότια Κορέα, κατέδειξε πως οι γυναίκες βιώνουν πολλές μορφές online βίας ταυτόχρονα.
Έκθεση του Economist Intelligence Unit, επίσης του 2020, έδειξε πως η διαδικτυακή βία κατά των γυναικών είναι «εντυπωσιακά διαδεδομένη» και στις 51 χώρες δείγματος.
Θεωρείται παράνομο και επισύρει ποινές;
Ενδεχόμενη ποινικοποίηση της πρακτικής αυτής εναπόκειται στις κατά τόπους νομοθεσίες. Για παράδειγμα, στη Σιγκαπούρη από το 2014 θεωρούνται παράνομες οι περισσότερες μορφές παρενόχλησης ή πρόκλησης δυσφορίας, στις οποίες εμπίπτει και το doxxing, με τους παραβάτες να αντιμετωπίζουν πρόσιμο έως 3,800 δολαρίων ή και φυλάκιση έως έξι μήνες.
Στην Ινδονησία, όπως υποστηρίζουν οι ακτιβιστές, παρότι τα κρούσματα doxxing είναι σε άνοδο, ιδίως κατά γυναικών υπερασπιστριών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσιογράφων, ο όρος δεν είναι γνωστός στο νομικό σύστημα της χώρας, με αποτέλεσμα να μη λαμβάνεται σοβαρά από τις αρμόδιες αρχές όπου καταγγέλλεται κατά καιρούς. Ωστόσο, όπως εξεηγεί ο Νταμάρ Τζουνιάρτο, διευθυντής του Southeast Asia Freedom of Expression Network, ενός δικτύου ακτιβιστών για τα ψηφιακά δικαιώματα, τον περασμένο Σεπτέμβριο, θεσπίστηκε νόμος για την προστασία προσωπικών δεδομένων που τιμωρεί όσους χρησιμοποιούν και μοράζονται προσωπικά στοιχεία τρίτων χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν σαφείς κατευθυντήριες γραμμές, αλλά και ποινές -οι οποίες ποικίλλουν- σχετικά με τον χειρισμό υποθέσεων, όπως διαδικτυακής βίας κατά γυναικών και κοριτσιών, που περιλαμβάνουν απειλές δημοσιοποίησης προσωπικών πληροφοριών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και αποκάλυψης σεξουαλικου περιεχομένου χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα μέτρα πάταξης του φαινομένου ποικίλλουν ανά πολιτεία. Πέρυσι, στη Νεβάδα πέρασε νόμος που απαγορεύει το doxxing και επιτρέπει στα θύματα να ασκήσουν αγωγές κατά των δραστών. Στην Καλιφόρνια, η κυβερνο-παρενόχληση που περιλαμβάνει το doxxing, επισύρει έως και φυλάκιση άνω του ενός χρόνου, πρόστιμο άνω των 1.000 δολαρίων ή και τα δύο.
Το 2021, οι αρχές του Χονγκ Κονγκ, με τροποποίηση του αντίστοιχου νόμου για τη προστασία προσωπικών δεδομένων, ενέταξαν το doxxing, με τους παραβάτες να αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης άνω των πέντε χρόνων και πρόστιμα άνω των 129.000 δολαρίων.
Πώς μπορεί να προστατευτεί κανείς;
Παρότι η κύρια ευθύνη αποτροπής του doxxing εναπόκειται στον επίδοξο θύτη, και όχι στο θύμα, υπάρχουν κάποια μέτρα που ίσως το καθιστούν δυσκολότερο.
Αφενός, οι χρήστες του διαδικτύου καλό είναι να γνωρίζουν τις πολιτικές προστασίας των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούν, καθώς και τον τρόπο καταγγελίας ενδεχόμενης παρενόχλησής τους.
Επιπλέον, μπορούν να περιορίσουν την προσβασιμότητα σε αυστηρά προσωπικά τους δεδομένα, καθιστώντας το διαδικτυακό τους αποτύπωμα δυσκολότερο.
Για παράδειγμα, χρήσιμο είναι να ορίζουμε ποιος μπορεί να δει το προσωπικό μας μέιλ, τον αριθμό τηλεφώνου, τη διεύθυνση κατοικίας ή εργασίας και άλλες προσωπικές μας πληροφορίες στους λογαριασμούς των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Όπως συστήνουν οι ειδικοί, πρέπει να αποφεύγουμε να συζητάμε τα προσωπικά μας στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αναγνώριση και στοχοποίησή μας. Αλλά και να έχουμε ένα ισχυρό password -ιδανικά τουλάχιστον 16 χαρακτήρων και αποτελούμενο από γράμματα, αριθμούς, κεφαλαία, μικρά, σύμβολα και σημεία στίξης- και διαφορετικό για κάθε προσωπικό μας λογαριασμό.
