ΔΗΚΤΗΣ
Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν φαίνεται να κάνει τη διαφορά στην κυπριακή οικονομία, όπως τουλάχιστον συμβαίνει στις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Οι λόγοι μπορούν να αναζητηθούν σε ελλιπή σχεδιασμό ή/και χαμηλή ικανότητα υλοποίησης. Όπως και να έχει, το €1 δισ. που αναλογεί στην Κύπρο, αν και ως ποσοστό του ΑΕΠ δεν είναι πολύ ψηλό, θα μπορούσε υπό άλλες προϋποθέσεις να αποδώσει καλύτερα. Και έτσι η Κύπρος παραμένει στάσιμη σε ένα αναπτυξιακό μοντέλο γεμάτο αβεβαιότητες και προκλήσεις. Σε αυτές περιλαμβάνονται (α) τα προβλήματα που ο πόλεμος στην Ουκρανία συσσωρεύει στις επαγγελματικές υπηρεσίες, (β) οι προκλήσεις που η κρίση αγοραστικής δύναμης σε συγκεκριμένες χώρες προκαλεί στον τουρισμό και (γ) οι ανησυχίες για την ποιότητα των δανείων που προκαλούν τα ψηλά επιτόκια σε μια υπερμεγέθη αγορά πίστης.
Σε άλλο πλανήτη
Τα δημοσιονομικά περιθώρια δεν είναι ανεξάντλητα για καμιά ευρωπαϊκή οικονομία και άρα η ανάγκη για περιορισμό των εξόδων καθίσταται αδήριτη ανάγκη. Στην Κύπρο για την περίοδο 2025-2028 το πλαφόν των εξόδων έχει τοποθετηθεί περίπου στα €10 δισ. Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον αποκτά η κατανομή σε επίπεδο υπουργείων, που σε μεγάλο βαθμό αποτυπώνει και τις παθογένειες της κυπριακής οικονομίας. Με βάση τα στοιχεία, η μεγαλύτερη δαπάνη αφορά στο κρατικό μισθολόγιο που συντηρεί μια τάξη εργαζομένων οι οποίοι βρίσκονται σε άλλο πλανήτη σε σχέση με τα προνόμια που απολαμβάνουν οι υπόλοιποι Κύπριοι εργαζόμενοι. Ακόμη και ο πολύ ψηλός, συγκριτικά με άλλα κράτη-μέλη, προϋπολογισμός του υπουργείου Παιδείας κατά βάση αφορά σε μισθούς των εκπαιδευτικών.
Ελλειμμα εμπιστοσύνης
Στους Κύπριους καταθέτες αποδίδεται ένα από τα χαμηλότερα επιτόκια στην Ευρωζώνη. Ο λόγος έχει να κάνει με τη μεγάλη προσφορά καταθέσεων στις τράπεζες σε σχέση με τη ζήτηση για να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες. Τι ακριβώς σημαίνει όταν σε μια χώρα οι καταθέσεις είναι πολύ αυξημένες ως ποσοστό του ΑΕΠ; Σημαίνει ότι στο εσωτερικό της χώρας οι επενδύσεις κατατάσσονται σε δεύτερη μοίρα γιατί οι πολίτες προτιμούν τις ασφαλείς τοποθετήσεις και ας μην τους αποφέρουν τίποτα. Τι γίνεται όμως με τις αποδόσεις που προσφέρουν οι εναλλακτικές επενδυτικές επιλογές; Γιατί οι πλείστες επενδύσεις γίνονται με τραπεζικό δανεισμό; Η απάντηση μπορεί να αναζητηθεί στο έλλειμμα εμπιστοσύνης έναντι της κυπριακής οικονομίας.
Μόνο αν αντέχουμε
Η συζήτηση για την ενεργειακή διασύνδεση της Κύπρου μέσω υποθαλάσσιου αγωγού είναι επίκαιρη και σημαντική. Είναι γενικά παραδεκτό ότι το έργο εφόσον ολοκληρωθεί θα προσφέρει ενεργειακή ασφάλεια στη χώρας μας, αφού θα τη διασυνδέσει με το ενεργειακό πλέγμα της υπόλοιπης Ευρώπης τερματίζοντας την ενεργειακή απομόνωση. Με ποιο κόστος όμως θα επιτευχθεί αυτό; Η Κύπρος υποφέρει εδώ και δεκαετίες από έλλειμμα ανταγωνιστικότητας λόγω των ψηλών τιμών του ηλεκτρισμού. Καλή λοιπόν η συνδεσιμότητα, όμως θα πρέπει και η οικονομία να είναι σε θέση να επωμιστεί το επιπλέον κόστος. Και αν ο υπουργός πιστεύει ότι δεν προκύπτει επιπλέον κόστος και αντιθέτως θα έχουμε εξοικονομήσεις, είναι καλά να προσέλθει σε δημόσιο βήμα και με διαφάνεια να το τεκμηριώσει.
Οικονομικοί οι λόγοι
Η Ακροδεξιά προβλέπεται να «γράψει» τα πρωτοσέλιδα μετά το πέρας των σημερινών ευρωεκλογών. Οι λόγοι είναι καθαρά οικονομικοί και θα πρέπει να αναζητηθούν στην ακρίβεια η οποία μαζί με τη διαχρονική κατάρρευση της μεσαίας τάξης, ήρθε να αποτελειώσει τα όνειρα κυρίως των νέων ανθρώπων. Ως εκ τούτου, μεγάλες μάζες στρέφονται προς αυτά τα κινήματα που δεν τα χαρακτηρίζει ο ελιτισμός και η απόσταση από τα προβλήματα της καθημερινότητας. Τα κόμματα της άκρας δεξιάς εκπροσωπούνται από άτομα που βρίσκονται μέσα στις γειτονιές, πράγμα που τους επιτρέπει να παρουσιάζονται ως αντί-συστημικά κινήματα κερδίζοντας μεγάλη απήχηση.
