ΔΗΚΤΗΣ
Η μια μετά την άλλη, οι κεντρικές τράπεζες αποφασίζουν για διατήρηση των επιτοκίων και προειδοποιούν ότι αυτή η περίοδος θα είναι μακρά. Δεν παραλείπουν να σημειώσουν δε, ότι βρίσκονται με το δάχτυλο στη σκανδάλη για περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων, εφόσον χρειαστεί. Αναγνωρίζουν όμως ότι οι οικονομίες βρίσκονται σε πορεία εξασθένισης, γεγονός που τους επιτρέπει προς το παρόν να τηρούν στάση αναμονής. Στα θετικά της συγκυρίας, το γεγονός ότι οι κεντρικές τράπεζες αρχίζουν να πιστεύουν πως στο τέλος θα καταφέρουν το ζητούμενο, που δεν είναι άλλο από το να επανέλθει η σταθερότητα των τιμών.
Έγινε ο στόχος εφικτός
Χαμηλό διετίας παρουσίασε οι πληθωρισμός τον Οκτώβριο στο 2,9% σε σχέση με 4,3% ένα μήνα πριν. Η εξέλιξη αιφνιδίασε θετικά τους αναλυτές οι οποίοι δεν ανέμεναν την καθοδική διάσπαση του «ψυχολογικού ορίου» του 3% τόσο νωρίς. Όπως ενδεικτικά αναφέρουν κάποιοι αναλυτές, πλέον ανοίγει ο δρόμος για τον στόχο του 2%. Η εξέλιξη έρχεται να επιβεβαιώσει την απόφαση της ΕΚΤ να διατηρήσει τα επιτόκια αναλλοίωτα στο 4% αφού προηγουμένως έλαβε υπόψη και την υποτονική οικονομική δραστηριότητα που έχει διαμορφωθεί στην Ευρωζώνη. Υπενθυμίζουμε ότι μετά από 10 συνεχόμενες αυξήσεις των επιτοκίων η ΕΚΤ τον Οκτώβριο αποφάσισε να τηρήσει στάση αναμονής για πρώτη φορά από τον Ιούλιο του 2022.
Αύξηση της παραγωγικότητας και μείωση των δανείων
Η ΕΚΤ αναμένει πως τώρα που η ενεργειακή κρίση εξασθενεί, τα κράτη-μέλη θα αποσύρουν τα οριζόντια μέτρα στήριξης στην οικονομία. Με αυτόν τον τρόπο θεωρούν ότι θα αποδυναμωθούν οι μεσοπρόθεσμες πιέσεις στον πληθωρισμό και θα αποφευχθούν περαιτέρω αυξήσεις των επιτοκίων σε μια συγκυρία που έχει ήδη αρχίσει να προκαλεί προβλήματα στην πραγματική οικονομία. Ο δημοσιονομικός πυλώνας καλείται μεταξύ άλλων να καταστήσει την Ευρωζώνη μια παραγωγική οικονομία με χαμηλά επίπεδα χρέους. Έφτασε συνεπώς η ώρα των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων έχοντας ως καταλύτη το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Για να έχει τύχη η προσπάθεια, θα πρέπει προηγουμένως να συνοδευθεί και από την επιστροφή των δημοσιονομικών κανόνων, κάτι που αναμένεται πως θα γίνει μέχρι το τέλος του έτους.
Το ποσοτικό αδιέξοδο
Οι τράπεζες καλούνται την επόμενη περίοδο να επικεντρωθούν σε τρείς προτεραιότητες που αφορούν στη διακυβέρνηση, στα εσωτερικά συστήματα ελέγχου και στη βιωσιμότητα των επιχειρηματικών τους μοντέλων. Οι αναταράξεις στον τραπεζικό κλάδο την άνοιξη του 2023 ανέδειξαν ότι δεν είναι αρκετό η έμφαση να δίνεται στους δείκτες κεφαλαίων και ρευστότητας, δηλαδή στους ποσοτικούς στόχους. Η περίπτωση της Credit Suisse υπήρξε ενδεικτική αυτής της πραγματικότητας και αποτέλεσε σημείο αναφοράς για το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, καθώς την ώρα που αποτύχανε η κραταιά τράπεζα της Ελβετίας, πληρούσε όλους τους ποσοτικούς δείκτες. Προς αυτή την κατεύθυνση επικεντρώνονται και οι προσπάθειες των εποπτών που αν θέλουν να πετύχουν την αποτελεσματική εποπτεία θα πρέπει να εντάξουν περισσότερα ποιοτικά κριτήρια στους ελέγχους τους.
Νέα χαμένη ευκαιρία ενόψει
Σε μια περίοδο έντονης ζήτησης για το φυσικό αέριο, ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή απειλεί την ένταξη της λεκάνης της Λεβαντίνης στις εναλλακτικές διόδους εφοδιασμού της Ευρώπης. Η ευκαιρία προκύπτει λόγω της στρατηγικής που ακολουθεί η Ε.Ε. για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, κάτι που η περιοχή θα μπορούσε να αξιοποιήσει με τις κατάλληλες επενδύσεις. Όμως, η διάρκεια και το εύρος του πολέμου παραμένουν άγνωστες πτυχές, θέτοντας σε κίνδυνο τα επενδυτικά πλάνα των εταιρειών και προκαλώντας αβεβαιότητα για το κατά πόσο ο στόχος της αύξησης των ποσοτήτων παραμένει εφικτός. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι και το γεγονός ότι το Κατάρ σπεύδει να αυξήσει την παραγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου προκειμένου να αποκτήσει συγκριτικό πλεονέκτημα. Αν και η Κύπρος δεν επηρεάζεται άμεσα από τις εξελίξεις, η καθιέρωση της συγκεκριμένης οδού θα μπορούσε να έχει έμμεσα και μεσοπρόθεσμα οφέλη εφόσον αναπτυχθεί ένα πλέγμα συνεργασιών.
