ΔΗΚΤΗΣ
Γράφεται ιστορία
Η αύξηση 2% στα επιτόκια του ευρώ σε τρεις διαδοχικές αποφάσεις της ΕΚΤ συνιστά την μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίων στην ιστορία της Ευρωζώνης. H ιστορία, όμως, τώρα γράφεται καθώς όπως δηλώνει η επικεφαλής της ΕΚΤ οι αυξήσεις των επιτοκίων θα συνεχιστούν με στόχο να χαλιναγωγήσουν τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό. Η δήλωση μάλιστα συνοδεύεται και από μια άλλη ιστορική αναφορά, όπως «θα γίνει ό,τι χρειαστεί» για να επανέλθουν οι τιμές στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η ΕΚΤ περισσότερο επιχειρεί να διαχειριστεί τις προσδοκίες παρά να πετύχει αυτό που συνεχώς προτάσσει ως στόχο, αφού η κατάσταση έχει ήδη ξεφύγει.
Νέα δεδομένα
Η άνοδος των επιτοκίων δημιουργεί νέα δεδομένα και στις τραπεζικές εργασίες. Για τον μήνα Σεπτέμβριο το μέσο επιτόκιο στα επιχειρηματικά δάνεια ήταν 2,41% με άνοδο 0,55%, ενώ για τα δάνεια των νοικοκυριών η μέση τιμή διαμορφώθηκε στο 2,44% με άνοδο 0,18%. Για τις καταθέσεις οι επιχειρήσεις απολαμβάνουν πλέον επιτόκιο 0,75% (άνοδος 0,54%) και τα νοικοκυριά 0,69% (άνοδος 0,54%). Τα στοιχεία αφορούν στην Ευρωζώνη και όσον αφορά τα επιτόκια καταθέσεων αυτά σχετίζονται με προκαθορισμένη διάρκεια λήξης.
Στα μισά του δρόμου
Η ερώτηση που απασχολεί όλους πλέον αυτή την περίοδο είναι μέχρι πού μπορούν να φτάσουν τα επιτόκια. Σε αυτή τη ερώτηση η επίσημη θέση της ΕΚΤ είναι ότι τα στοιχεία θα αξιολογούνται μήνα με μήνα και συνάντηση με συνάντηση. Για μια καλύτερη αντίληψη του θέματος έχει αξία να παρατηρήσουμε τι έπραξαν οι άλλες κεντρικές τράπεζες αυτό το διάστημα. Στην περίπτωση της Αγγλίας μετά από οχτώ συνεχόμενες αυξήσεις το επιτόκιο βρίσκεται πλέον στο 3%. Από την άλλη, η αμερικανική FED έχει πραγματοποιήσει έξι συνεχόμενες αυξήσεις και έχει διαμορφώσει το βασικό επιτόκιο του δολαρίου στο 3,75%. Στην Ευρωζώνη, από την άλλη, η ΕΚΤ έχει πραγματοποιήσει τρεις συνεχόμενες αυξήσεις ανεβάζοντας το επιτόκιο στο 1,5%. Εύκολα λοιπόν μπορεί κάποιος να αντιληφθεί ότι μάλλον βρισκόμαστε λίγο πριν από τα μισά του δρόμου.
Αυστηρή προειδοποίηση
Η ΕΚΤ ολοκληρώνοντας τον θεματικό έλεγχο για την κλιματική αλλαγή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι τράπεζες κατά βάση υποτιμούν το μέγεθος και το εύρος των κινδύνων που διατρέχουν σε αυτόν τον τομέα. Ως αποτέλεσμα, η εποπτική αρχή έθεσε ξεχωριστούς στόχους για κάθε τράπεζα με την πρώτη απαίτηση να προσδιορίζεται για τον Μάρτιο του 2023. Σύμφωνα με την ενημέρωση, μέχρι τότε θα πρέπει κάθε τράπεζα να έχει κατηγοριοποιήσει τους κινδύνους σε σχέση με την κλιματική αλλαγή και να έχει αξιολογήσει την επίδραση που αυτοί δύνανται να έχουν στις εργασίες τους.
Συγκριτική προσέγγιση
Ο άνοδος του πληθωρισμού προβληματίζει καθώς κινείται πλέον σε διψήφια νούμερα προκαλώντας πίεση στο διαθέσιμο εισόδημα. Η κατάσταση φαντάζει απελπιστική καθώς οι ενδείξεις δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Υπάρχει όμως πάντα και η συγκριτική προσέγγιση των πραγμάτων που αρκετές φορές λειτουργεί ως μέσο άμβλυνσης των προβλημάτων. Ας πάρουμε για παράδειγμα την γειτονική Τουρκία η οποία για τον μήνα Οκτώβριο κατέγραψε πληθωρισμό στο 85,5%. Αυτός ο πληθωρισμός συνίσταται μεταξύ άλλων από αύξηση 99% στα τρόφιμα, 85% στο κόστος στέγασης και 117% στο κόστος μεταφορών.
Αποφυγή νέας κρίσης
Η εμβάθυνση της επισιτιστικής κρίσης έχει προς το παρόν αποφευχθεί μετά την απόφαση της Ρωσίας να επανέλθει στη συμφωνία που είχε γίνει τον προηγούμενο Ιούλιο υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και αφορούσε στην διακίνηση πλοίων για ουκρανικές εξαγωγές σιτηρών. Η αρχική απόφαση για την ρωσική απόσυρση στηρίχθηκε σε κατηγορίες ότι οι «δρόμοι» που ανοίχθηκαν για τις εξαγωγές χρησιμοποιήθηκαν από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες για να πλήξουν στόχους ρωσικών συμφερόντων με drones, περιλαμβανομένου και του κτυπήματος στον Nord Stream1.
