Του Απόστολου Κουρουπάκη
Στη σκηνή, οι μουσικοί Δημήτρης Σπύρου και Βασίλης Βασιλείου, με τον ιδιαίτερο ήχο του theremin, του hand drum μέσα σε μια ρυθμική δόνηση από beats, συνομιλούν με το υπερρεαλιστικό οπτικό περιβάλλον του Κωνσταντίνος Κ., όπου οι λέξεις και οι εικόνες του Εμπειρίκου ζωντανεύουν και αποκτούν οπτικοακουστική διάσταση. O Δημήτρης Σπύρου μιλάει στην «Κ» για τη μουσική παράσταση «Ισπαχάν». Το 1964, ο Ανδρέας Εμπειρίκος ηχογραφεί τα ποιήματά του που αργότερα κυκλοφόρησαν στη συλλογή «Ο Εμπειρίκος διαβάζει Εμπειρίκο». Το 2016, ο μουσικός Δημήτρης Σπύρου συνάντησε τον Λεωνίδα Εμπειρίκο (γιο του ποιητή) στο πατρικό σπίτι στην Αθήνα, όπου ηχογράφησε τον ίδιο να απαγγέλλει ποιήματα του πατέρα του.
Η μουσική ντύθηκε από κοινού με τον Βασίλη. Ξεκινήσαμε ακούγοντας τα ποιήματα και επιλέγοντας εκείνα που μας άγγιξαν περισσότερο και μετά προσπαθήσαμε να βρούμε μια συνοχή και μια ροή.
Το Ισπαχάν αποτελεί ένα πολυεπίπεδο ταξίδι, όπου οι σπάνιες αυτές ηχογραφήσεις συνδυάζονται με ζωντανή μουσική και εικαστικά στοιχεία, δημιουργώντας έναν χώρο άνευ ορίων και όρων.
–Τι το ιδιαίτερο έχει το «Ισπαχάν» ώστε να καθίσταται τόπος συνάντησή σου με τον Βασίλη Βασιλείου;
–Τόπος συνάντησης με τον Βασίλη θα μπορούσε να είναι και μια ηλιόλουστη αυλή, με ένα χαλαρό καφεδάκι πάνω σε μια αιώρα. Το «Ισπαχάν», όμως, δεν είναι τόσο τόπος όσο τρόπος και αφορμή για να βάλουμε κάτω τις ιδέες μας, να δοκιμάσουμε νέα πράγματα, νέους ήχους, μέσα από μια διαδικασία ανταλλαγής απόψεων. Αυτό που κάνει το «Ισπαχάν» ιδιαίτερο είναι ότι ακούγονται οι αυθεντικές απαγγελίες ηχογραφημένων ποιημάτων του Εμπειρίκου από το 1964, τόσο από τον ίδιο τον ποιητή, με τον χαρακτηριστικό του τρόπο, όσο και από τον γιο του, Λεωνίδα. Όλα αυτά πλαισιώνονται από ρυθμούς με beats, handpan, theremin και samples, δημιουργώντας ένα μοναδικό ηχητικό αποτέλεσμα.
–Μού είχες πει παλαιότερα, πάλι μιλώντας για τον Εμπειρίκο, πως ένα από τα πράγματα που σε εμπνέουν από τον Εμπειρίκο είναι ότι αγωνίζεστε να δείξετε τη δουλειά σας σε μια εποχή που ίσως να μη θέλει να τη δει ή να ασχοληθεί μαζί της… ισχύει ακόμα;
–Ισχύει, όπως ίσχυε πάντα, και πιθανότατα θα ισχύει και στο μέλλον. Όμως, αν το σκεφτείς, αυτό δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Όλοι είμαστε μέρος αυτής της εποχής, που μοιάζει με ένα τραίνο σε συνεχή κίνηση: κάποιοι κάθονται αναπαυτικά στα βαγόνια, κάποιοι προσπαθούν να βρουν την είσοδο, και άλλοι τρέχουν λαχανιασμένοι δίπλα στις ράγες, κρατώντας ποδήλατο.
Μέσα σε όλο αυτό τον πανζουρλισμό χρειαζόμαστε μια στάση για να πιούμε λίγο νεράκι, να αναπνεύσουμε και κάποιον να μας πει ότι: «Όλα στη γη θέλουν αγάπη και στοργή! είμαστε κλώνοι με πεφτάστερα μπλεγμένα μέσ’ στα φύλλα». Έτσι, για να τη σπάσουμε στους καιρούς.
– «Καταιγίς οξυτάτης μορφής εσκέπασε τη χώρα» όπου χώρα βάλε υφήλιος… πιστεύεις όντως πως έχει ενσκήψει καταιγίδα πάνω μας;
–Κοίτα και καταιγίδες έχουν ενσκήψει πάνω μας αλλά και όμορφα ηλιοβασιλέματα. Όλα είναι αναμενόμενα και ταυτόχρονα απρόβλεπτα. Το ζήτημα είναι σε ποια κατάσταση σε βρίσκουν, τι σε αφορά και σε τι είσαι χρήσιμος. Όλα πιστεύω είναι ανάλογα από ποια οπτική γωνιά τα βλέπεις. Ο καθένας διαλέγει τον δρόμο του και ακολουθεί αυτόν που τον τρελαίνει λιγότερο.
–Μπορείς να βάλεις σε λέξεις το πώς έντυσες με μουσική τα ποιήματα του Εμπειρίκου;
–Η μουσική ντύθηκε από κοινού με τον Βασίλη. Ξεκινήσαμε ακούγοντας τα ποιήματα και επιλέγοντας εκείνα που μας άγγιξαν περισσότερο και μετά προσπαθήσαμε να βρούμε μια συνοχή και μια ροή. Το μουσικό ντύσιμο των ποιημάτων ήταν ένα μακρύ παιχνίδι ανακάλυψης ήχων και ρυθμών που έδεναν στην αρχική μας αίσθηση των ποιημάτων αλλά και να είναι αντιπροσωπευτικό του δικού μας «ήχου».
–Τι χρειάζεται να έχει κανείς μαζί του γι’ αυτό το υπερβατικό ταξίδι που έχετε ετοιμάσει;
–Για αρχή, ζακέτα –έχει λίγο κρύο. Εκτός από την καλή του διάθεση, δεν χρειάζεται να έχει μαζί του τίποτα άλλο. Τα πράγματα είναι πιο απλά απ’ ό,τι φαίνονται συνήθως. Φτιάξαμε κάτι που μας αρέσει πολύ και τώρα θέλουμε να το μοιραστούμε. Αυτό είναι το ζητούμενο και αυτό είναι όλο. Τώρα, αν είναι υπερβατικό ταξίδι ή όχι, δεν το ξέρω και δεν με αφορά. Ο καθένας το βιώνει με τον δικό του τρόπο, ανάλογα με τις ανάγκες και τα βιώματά του. Εμείς απλώς κάνουμε ένα μοίρασμα. Χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς υποσχέσεις για εκπλήρωση επιθυμιών. Άνευ όρων, άνευ ορίων.
Συντελεστές
Κείμενα, απαγγελίες: Ανδρέας Εμπειρίκος, Λεωνίδας Εμπειρίκος Μουσική: Δημήτρης Σπύρου, Βασίλης Βασιλείου visuals: Κωνσταντίνος Κ παραγωγή: βιταμίνα 2024
Παραστάσεις:
29 Νοεμβρίου, Πολυχώρος συνεργείο, Ελευθερίας 91, Λεμεσός και 30 Νοεμβρίου, Θέατρο Χώρα, Κοραή 1, Λευκωσία, έναρξη ώρα 8:30 μ.μ. Πληροφορίες/κρατήσεις τηλέφωνο 99098255
