ΠΗΓΗ: ΒΒC
Η αρχαιολογική σκαπάνη στην Πομπηία αποκάλυψε έναν ιστορικό θησαυρό θαμμένο για δύο χιλιετίες κάτω από μέτρα ηφαιστειακής πέτρας και τέφρας, σε μία ανακάλυψη που γίνεται «μία φορά στον αιώνα», σύμφωνα με τους αρχαιολόγους.
Στα χώματα της αρχαίας ρωμαϊκής πόλης, που καταστράφηκε μετά την έκρηξη του Βεζούβιου, ανακαλύφθηκε ένα πολυτελές ιδιωτικό λουτρό, ίσως το μεγαλύτερο που έχει εντοπιστεί ποτέ, με χώρους για ζεστά και κρύα ατμόλουτρα, εξαίσια έργα τέχνης και μια τεράστια πισίνα.
Φωτ.: Parco Archeologico di Pompei
Το πολυτελές συγκρότημα, που μοιάζει με (σημερινό) σπα, βρίσκεται στην καρδιά μιας μεγάλης κατοικίας η οποία αποκαλύφθηκε τα τελευταία δύο χρόνια κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης ανασκαφής – μέρος της οποίας είχε παρουσιάσει το προηγούμενο καλοκαίρι το υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας.
@pompeii_sites, scavi nella Regio IX rivelano un sacrario con pareti blu. L’ambiente, dedicato ad attività rituali e alla conservazione di oggetti sacri, è stato mostrato in anteprima nello Speciale #Meraviglie @RaiUno del #27maggio.
— Ministero della Cultura (@MiC_Italia) June 3, 2024
Scopri di più: https://t.co/9f96mTxFvc pic.twitter.com/ofkR9ChcTT
«Αυτοί οι χώροι αποτελούν πραγματικά μέρος του “φαινομένου της Πομπηίας” – είναι σαν αυτοί οι άνθρωποι να έφυγαν μόλις πριν από ένα λεπτό», λέει ο δρ Γκάμπριελ Τσουχτρίγκελ, διευθυντής του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας, ο οποίος παρουσίασε το νέο εύρημα αποκλειστικά στο BBC.
Πολυτέλεια για λίγους
Οσοι είχαν την τύχη να μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη σουίτα των λουτρών, έβγαζαν τα ρούχα τους σε έναν χώρο αποδυτηρίων με ζωηρούς κόκκινους τοίχους και ψηφιδωτό δάπεδο, διάσπαρτο με γεωμετρικά μοτίβα.
Φωτ.: Parco Archeologico di Pompei
Στη συνέχεια πήγαιναν στο ζεστό δωμάτιο, έμπαιναν στο λουτρό και απολάμβαναν τη ζεστασιά, που έμοιαζε με σάουνα.
Επειτα μετακινούνταν στο θερμό δωμάτιο με τα έντονα χρώματα, όπου γίνονταν εντριβές με λάδι και περιποιήσεις του δέρματος.
Και, τέλος, κατέληγαν στο μεγαλύτερο και πιο εντυπωσιακό δωμάτιο από όλα – το frigidarium ή ψυχρό δωμάτιο. Αυτό ήταν φιλοτεχνημένο με κόκκινες κολόνες και τοιχογραφίες αθλητών και ο επισκέπτης μπορούσε να δροσιστεί στην πισίνα, η οποία ήταν τόσο μεγάλη ώστε να φιλοξενεί 20-30 άτομα.
Φωτ.: Parco Archeologico di Pompei
«Τα ζεστά καλοκαίρια, θα μπορούσε να καθίσεις με τα πόδια στο νερό, συζητώντας με τους φίλους σου, ίσως απολαμβάνοντας ένα ποτήρι κρασί», περιγράφει ο δρ Τσουχτρίγκελ.
Σκελετοί στο δωμάτιο
Η ανάλυση σε δύο σκελετούς που εντοπίστηκαν στην κατοικία επιβεβαιώνει τον τρόμο που βίωσαν οι κάτοικοι της Πομπηίας όταν εξερράγη ο Βεζούβιος, το 79 μ.Χ.
Οι σκελετοί ανήκαν σε μία γυναίκα, ηλικίας μεταξύ 35 και 50 ετών, η οποία κρατούσε κοσμήματα και νομίσματα, και σε έναν νεότερο άνδρα στην εφηβεία ή στις αρχές των 20 χρόνων του.
Οι δυο τους είχαν βρει καταφύγιο για να γλιτώσουν σε ένα μικρό δωμάτιο, αλλά μοιραία βρήκαν τρομακτικό θάνατο όταν ένα τσουνάμι πυροκλαστικής ροής, ενός καυτού κύματος αερίων και πετρωμάτων δηλαδή, σάρωσε την πόλη.
«Πρόκειται για ένα δραματικό μέρος, και όλα όσα βρίσκεις εδώ σού διηγούνται το δράμα», λέει η συντηρήτρια της Πομπηίας, δρ Λουντόβιτσα Αλέσε.
Φωτ.: Archaeological Park of Pompeii/Sophie Hay
Ο σκελετός της γυναίκας εντοπίστηκε πάνω σε ένα κρεβάτι, σε εμβρυακή στάση. Το σώμα του άνδρα βρισκόταν στη γωνία του μικρού δωματίου.
«Η πυροκλαστική ροή από τον Βεζούβιο ήρθε κατά μήκος του δρόμου ακριβώς έξω από αυτό το δωμάτιο και προκάλεσε την κατάρρευση ενός τοίχου, κάτι που τον συνέθλιψε μέχρι θανάτου», εξηγεί η δρ Σόφι Χέι, αρχαιολόγος στην Πομπηία.
«Η γυναίκα ήταν ακόμα ζωντανή ενώ εκείνος πέθαινε –φανταστείτε το τραύμα– και στη συνέχεια αυτό το δωμάτιο γέμισε με το υπόλοιπο της πυροκλαστικής ροής, και έτσι πέθανε και η ίδια».
Η «σκοτεινή» Πομπηία
Το ένα τρίτο της αρχαίας πόλης εξακολουθεί να βρίσκεται θαμμένο κάτω από τα ηφαιστειακά συντρίμμια, ωστόσο, η νέα ανασκαφή –η πιο εκτεταμένη εδώ και μια γενιά– παρέχει νέες πληροφορίες για τη ζωή στην αρχαία ρωμαϊκή πόλη.
Η ανακάλυψη του ιδιωτικού λουτρού αποτελεί περαιτέρω επιβεβαίωση της ύπαρξης μιας ελίτ στην πόλη, σύμφωνα με τον δρα Τσουχτρίγκελ.
«Υπάρχουν μόλις λίγες κατοικίες που διαθέτουν ιδιωτικό συγκρότημα λουτρών, οπότε ήταν κάτι που αφορούσε τους πλουσιότερους των πλουσίων», λέει. «Και το συγκεκριμένο είναι τεράστιο – είναι ίσως το μεγαλύτερο συγκρότημα λουτρών σε κατοικία πολίτη της Πομπηίας».
Η δρ Χέι περιγράφει το συγκρότημα των ιδιωτικών λουτρών ως μια ανακάλυψη που γίνεται «μία φορά στον αιώνα» και ρίχνει περισσότερο φως στη σκοτεινή πλευρά της ρωμαϊκής ζωής.
Ακριβώς πίσω από το «χαμάμ» βρισκόταν ένα λεβητοστάσιο. Ενας σωλήνας έφερνε νερό από τον δρόμο, με μέρος του να διοχετεύεται στην κρύα πισίνα, και το υπόλοιπο θερμαινόταν σε έναν μολύβδινο λέβητα που προοριζόταν για το ζεστό δωμάτιο. Οι βαλβίδες που ρύθμιζαν τη ροή φαίνονται τόσο σύγχρονες, λέει η Χέι, που είναι σαν να μπορείτε να τις ανοίγετε και να τις κλείνετε ακόμα και σήμερα.
Με έναν κλίβανο να βρίσκεται από κάτω, οι συνθήκες σε αυτό το δωμάτιο θα ήταν αφόρητα ζεστές για τους σκλάβους που έπρεπε να διατηρούν όλο το σύστημα σε λειτουργία, λέει η ίδια.
«Το πιο ισχυρό πράγμα από αυτές τις ανασκαφές είναι η έντονη αντίθεση μεταξύ της ζωής των σκλάβων και των πολύ, πολύ πλουσίων. Και εδώ τη βλέπουμε», λέει η δρ Χέι.
Φωτ.: Parco Archeologico di Pompei
«Η πολυτελής ζωή των λουτρών ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με το δωμάτιο του κλιβάνου, όπου οι σκλάβοι φρόντιζαν να διατηρούν τη φωτιά όλη μέρα. Ενας τοίχος ήταν το μόνο που χώριζε τους δύο διαφορετικούς κόσμους» προσθέτει.
Η ανασκαφή βρίσκεται στο τελευταίο της στάδιο. Ωστόσο, μέσα από την ηφαιστειακή στάχτη χιλιετιών εξακολουθούν να αναδύονται νέοι θησαυροί – οι οποίοι προσεχώς θα είναι επισκέψιμοι για το κοινό.
«Κάθε ημέρα εδώ είναι μια έκπληξη», λέει η δρ Ανα Ονέστι, διευθύντρια της ανασκαφής.
