Kathimerini.gr
Της Γιώτας Συκκά
Είναι από τους τυχερούς τραγουδιστές της γενιάς του ο Κώστας Μακεδόνας. Στα 18 του άρχισε να τραγουδάει στις σκηνές της Θεσσαλονίκης, 20 χρόνων τον άκουσε ο Σταμάτης Κραουνάκης, ένα χρόνο μετά, στην Αθήνα πια, τραγουδούσε δίπλα στη Βίκυ Μοσχολιού και την Τάνια Τσανακλίδου, και γρήγορα ήρθε και το πρώτο του άλμπουμ. Εκτοτε ηχογράφησε 16 προσωπικούς δίσκους, συνεργάστηκε με σημαντικούς ομότεχνούς του και συνεχίζει στο τοπίο του ελληνικού τραγουδιού που διαρκώς μεταβάλλεται: Η δισκογραφία όπως τη γνωρίζαμε έχει καταρρεύσει, τα άλμπουμ έδωσαν τη θέση τους στο ένα τραγούδι που παλεύει να φανεί στο Διαδίκτυο, ενώ η επιτυχία μετριέται με likes. Ομως η μουσική ποτέ δεν σταματάει.
Συναίσθημα και μυαλό
Πενηνταπεντάρης πια, συνεχίζει να έχει την ίδια αδυναμία στο τραγούδι αλλά και στα αεροπλάνα. «Είμαι 34 χρόνια τραγουδιστής, 29 πετάω με τα αεροπλάνα και τα 22 από αυτά επαγγελματικά», λέει στην «Κ» γελώντας ευχαριστημένος. Είναι πιλότος εναερίων γραμμών, σε αεροπλάνα τύπου Airbus A320, Α321 αλλά και εκπαιδευτής πτήσεων. «Ξεκίνησα ερασιτεχνικά το 1993. Μου δημιουργεί μια ισορροπία: ο καλλιτέχνης δουλεύει περισσότερο με το συναίσθημα, ενώ ο πιλότος με το μυαλό. Με την εταιρεία που πετάω έχω συμφωνήσει να είμαι 15 ημέρες στη δουλειά και 15 εκτός, για να προλαβαίνω και τα δύο. Είμαι πράγματι τυχερός που κατάφερα να κάνω τα δύο χόμπι μου επάγγελμα».
Αφορμή της συζήτησης είναι τα «Λογοκριμένα» που θα δούμε στις 5 Απριλίου, έπειτα από δύο χρόνια, στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας». Μια επιτυχημένη μουσική παράσταση και ιδέα του Δημήτρη Χαλιώτη, για μια σειρά αγαπημένων τραγουδιών που έπεσαν θύματα της λογοκρισίας επειδή θεωρήθηκαν ύποπτα, βλάσφημα, ανήθικα. Τις περιπέτειές τους δεν τις γνωρίζει το ευρύ κοινό, παρότι είναι χιλιοτραγουδισμένα. «Τα παίζουμε όπως στ’ αλήθεια γράφτηκαν, και όχι όπως τα μάθαμε λογοκριμένα».
Στο «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι» του Απόστολου Καλδάρα η λογοκρισία απέρριψε τους αρχικούς στίχους: «Νύχτωσε και στο Γεντί, το σκοτάδι είναι βαθύ/κι όμως ένα παλικάρι δεν μπορεί να κοιμηθεί/ Αραγε τι περιμένει, όλη νύχτα ως το πρωί/στο στενό το παραθύρι, που φωτίζει το κελί./(…). Ετσι ο Καλδάρας το άλλαξε: «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι, το σκοτάδι είναι βαθύ/κι όμως ένα παλικάρι δεν μπορεί να κοιμηθεί/Αραγε τι περιμένει, όλη νύχτα ως το πρωί/στο στενό το παραθύρι, που φωτίζει με κερί./(…)».
Ο Κ. Μακεδόνας με τη Ρίτα Αντωνοπούλου σε αυτή τη μουσική παράσταση παρουσιάζουν δημιουργίες των Τσιτσάνη, Βαμβακάρη, Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Καλδάρα, Ξαρχάκου, Σαββόπουλου, Καραΐνδρου, Κηλαηδόνη, Πάνου και άλλων που πιάστηκαν στη μέγγενη της λογοκρισίας. «Τα ρεμπέτικα ήταν το πρώτο είδος που λογοκρίθηκε, κυρίως οι αμανέδες και τα λεγόμενα χασικλίδικα. Ωστόσο η λογοκρισία έδρασε για 50 χρόνια, ακόμη και στη Μεταπολίτευση. Το κοινό παρακολουθεί ένα χρονικό με απαγορεύσεις, τραγελαφικές ιστορίες, “κουτσουρεμένους” στίχους αλλά και τρόπους που έβρισκαν ο δημιουργοί να ξεφύγουν από το 1937 έως και το 1987», λέει ο τραγουδιστής.
Λευτεριά, λεβεντιά
Αναφέρει τα «Δέκα παλικάρια» του Μάνου Λοΐζου και του Λευτέρη Παπαδόπουλου που ενόχλησαν για μία λέξη: «κι όλη τη νύχτα λέγαμε τραγούδια για τη λευτεριά», που ο στιχουργός άλλαξε σε «λεβεντιά». Το «Θα κλείσω τα μάτια» του Ακη Πάνου ατύχησε στην πρώτη του εκτέλεση το 1967 με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και τέσσερα χρόνια μετά επανακυκλοφόρησε με αλλαγές και με ερμηνεύτρια τη Βίκυ Μοσχολιού. Η «Μαύρη Φορντ» του Μάνου Χατζιδάκι απαγορεύτηκε στο ραδιόφωνο γιατί θεωρήθηκε ότι είχε σεξουαλικά υπονοούμενα. Η λογοκρισία ακόμη και τα χρόνια που είχε ατονήσει, είχε τον τρόπο της να ξυπνάει. Καταργήθηκε το 1994 με τελευταίο θύμα της τη Λένα Πλάτωνος. «Στην παράσταση, ο Λεωνίδας Κακούρης και η Ελένη Καρακάση στον ρόλο του αφηγητή αναφέρουν πολλά περιστατικά με ανάλαφρο και όχι διδακτικό τρόπο».
Δεν είναι μόνο η συναυλία του ΟΠΑΝΔΑ για τον Κώστα Μακεδόνα. Πριν από λίγες ημέρες συμμετείχε στις παραστάσεις του «Αξιον Εστί» των Μίκη Θεοδωράκη – Οδυσσέα Ελύτη στο Ηράκλειο Κρήτης, σε μουσική διεύθυνση Μύρωνα Μιχαηλίδη. Στην Αθήνα πια συνεχίζει στην «Κυρία Επιθεώρηση» των Μ. Δελαπόρτα και Στ. Παπαδόπουλου που ξανάρχισε στο θέατρο «Βέμπο», όπου δεν περιορίζεται μόνο στον ρόλο του τραγουδιστή αλλά και παίζει. «Το έχω κάνει σε πολλές κωμικές τηλεοπτικές σειρές του παρελθόντος, όπως “Τρεις Χάριτες”, “Δις εξαμαρτείν”, “Δέκα μικροί Μήτσοι”, “Της Ελλάδος τα παιδιά”, “Εκείνες κι εγώ”… Δεν παριστάνω τον ηθοποιό, αλλά φίλοι ηθοποιοί μού λένε ότι είμαι καλός».
Εργα ποιητών
Εν τω μεταξύ σχεδιάζει τις προσωπικές συναυλίες του καλοκαιριού, τη συμμετοχή του σε εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, αλλά και για το έτος Ι. Καμπανέλλη, καθώς και τη δισκογραφική συνεργασία του με τον Δημήτρη Παπαδημητρίου. «Ετοιμάζει ένα δίσκο με έργα ποιητών. Είμαστε ακόμη στην αρχή». Δεν είναι πολλές δραστηριότητες μαζί; «Πέρα από το γεγονός ότι μείναμε εκτός για δύο χρόνια, πέρα από το οικονομικό πρόβλημα που δημιουργήθηκε σε όλους και ειδικά σε εμάς που δεν είμαστε τραγουδιστές των νυχτερινών κέντρων, είναι και η ίδια η ανάγκη που έχει ο καλλιτέχνης για επικοινωνία. Τώρα έγινε ακόμη πιο έντονη. Την πρώτη φορά που δούλεψα μετά τα lockdowns δεν ήθελα να τελειώσει η παράσταση».
Και συνεχίζει: «Αν για εμάς είναι δύσκολα όσα βιώνουμε από την οικονομική κρίση, την πανδημία, τώρα τον παραλογισμό του πολέμου, τι να πουν οι νέοι καλλιτέχνες; Πορεία χωρίς δισκογραφία δεν γίνεται. Με επτά – οκτώ ηχογραφημένα τραγούδια σε διάστημα δέκα χρόνων δεν έχεις κάνει τίποτα. Πάντως υπάρχουν νέοι με ταλέντο, το είδα κι όταν ήμουν κριτής σε talent show. Το πρόβλημα είναι πώς θα δημιουργήσουν μουσική ταυτότητα. Κάποια παιδιά είναι συνειδητοποιημένα. Αλλά η εποχή ευνοεί τη βιασύνη και το πρότυπο που δημιουργούν η τηλεόραση και τα σόσιαλ μίντια. Θέλουν να γίνουν σε ένα χρόνο Μαρινέλλα ή Νταλάρας. Δεν γίνεσαι χωρίς στόχο, διαδρομή, μάθηση».
