Kathimerini.com.cy
Η Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης – ΣΠΕΛ παρουσιάζει από τις 11 Νοεμβρίου 2022 μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου 2023 την έκθεση «In the Sea of the Setting Sun – Σύγχρονες Φωτογραφικές Πρακτικές και το Αρχείο». Η έκθεση προσκαλεί 17 Κύπριους καλλιτέχνες που λειτουργούν με βάση τους την Κύπρο ή το εξωτερικό, των οποίων το έργο κινείται στο πεδίο των σύγχρονων φωτογραφικών πρακτικών, με έμφαση στην έρευνα και χρήση του φωτογραφικού αρχείου.
Σύμφωνα με την επιμελήτρια της έκθεσης, δρα Έλενα Στυλιανού: «Η έκθεση In the Sea of the Setting Sun διερευνά τη σχέση των σύγχρονων φωτογραφικών πρακτικών με την έννοια του αρχείου. Αν και ένας όρος που αναδύθηκε στον εικαστικό λόγο από τη δεκαετία του 1960, το «αρχείο», όχι μόνο εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως, αλλά και να αλλάζει στην πορεία χρήσεις και ερμηνείες, ενώ οι ψηφιακές και αναδυόμενες τεχνολογίες έχουν διαμορφώσει τη σχέση μας με αυτό με ευφάνταστους τρόπους. Η έκθεση ξεκινά από την ιδέα του αρχείου ως μια έννοια ανοιχτή, που ενεργοποιήθηκε από την "αρχειακή στροφή" στην τέχνη, αντανακλώντας τη μεταδομιστική μετατόπιση από το αρχείο ως πηγή στο αρχείο ως υποκείμενο. Τα έργα διαπραγματεύονται εδώ τις εντάσεις μεταξύ ρομαντικών αντιλήψεων για το αρχείο ως ένα σκονισμένο μέρος όπου μπορεί κανείς να ανασύρει θησαυρούς του παρελθόντος και να συνδεθεί με την ιστορία, και τις αντιλήψεις για το αρχείο ως μια μεταφορά ή μια έννοια που συνδέεται άμεσα με την οικοδόμηση της διεπιστημονικής γνώσης, με συστήματα πολιτικής φαντασίας, με δομές εξουσίας, με τη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και με μορφές αποκλεισμού. Οι καλλιτέχνες της έκθεσης εξερευνούν την έννοια του αρχείου μέσω του φωτογραφικού μέσου και των πολλαπλών διασταυρώσεών του με το βίντεο, τη γλυπτική, τη ζωγραφική, τη χαρακτική, τον ήχο και την περφόρμανς: κάποιοι με χιούμορ και παιγνιώδη διάθεση, κάποιοι με τη συστηματικότητα ενός ερευνητή ή ενός αρχειονόμου, και άλλοι αμφιταλαντευόμενοι μεταξύ ιδιότυπων αφηγημάτων και επίσημου λόγου.
Το έργο της επιμέλειας γίνεται μέρος αυτών των πεδίων πειραματισμού, διαλόγου και έρευνας, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός ακόμη αρχείου που επιμένει να παραμένει ανοιχτό προς διερεύνηση: αυτό των σύγχρονων καλλιτεχνικών πρακτικών από την Κύπρο. Καθώς το ζήτημα της καταγωγής και της ταυτότητας είναι σύνθετο και διαρκώς αμφισβητούμενο, ιδιαίτερα σε σχέση με το νησί και την ιστορία του, η έκθεση στοχεύει παράλληλα να αποτελέσει ένα ανοιχτό αρχείο των διασταυρώσεων της καλλιτεχνικής πρακτικής, του τόπου, της ταυτότητας και της πολιτικής. Σε αυτή τη διαδικασία διερεύνησης κάθε αρχείου ως χώρου δυνατοτήτων που βρίσκεται πάντα υπό διαμόρφωση – ένα δίκτυο σχέσεων που είναι επιρρεπές σε χειρονομίες που το διαταράσσουν – τα λόγια του Γάλλου φιλοσόφου Jacques Derrida στο έργο του Archive Fever (1995) εξακολουθούν να αντηχούν ως επίκαιρα: "[Δ]εν υπάρχει πολιτική εξουσία χωρίς τον έλεγχο του αρχείου ... [ο] αποτελεσματικός εκδημοκρατισμός μπορεί πάντα να μετρηθεί με αυτό το βασικό κριτήριο: τη συμμετοχή και την πρόσβαση στο αρχείο, τη συγκρότησή του και την ερμηνεία του"».
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Αλεξία Αχιλλέως, Ράχμε Βεζίρογλου, Χάρις Επαμεινώνδα, Στέλιος Καλλινίκου, Ανδρέας Γ. Κούτας, Νικόλας Λαμπούρης, Ορέστης Λαζούρας, Αναστασία Μηνά, Χριστόδουλος Παναγιώτου, Χάρης Πελλαπαϊσιώτης, Έφη Σαββίδη, Θεοπίστη Στυλιανού-Lambert, Κωνσταντίνος Ταλιώτης, Μαρία Τουμάζου, Νίκος Φιλίππου, Μουσταφά Χουλούσι, Μαριάννα Χριστοφίδου.
Επιμέλεια: Δρ Έλενα Στυλιανού (Επιμελήτρια / Πρόεδρος IAPT, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τέχνης και Θεωρίας της Τέχνης, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου).
Η έκθεση συνδιοργανώνεται από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υφυπουργείου Πολιτισμού και τον Οργανισμό IAPT (International Association of Photography and Theory, Κύπρος) και συνδέεται με το 6ο Διεθνές Συνέδριο Φωτογραφίας και Θεωρίας του IAPT (ICPT2022, 17-19 Νοεμβρίου 2022, Λευκωσία).
Πληροφορίες
Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης – ΣΠΕΛ, Αμμοχώστου 73, Λευκωσία. Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 10:00–18:00, Σάββατο 11:00–19:00 (κλειστή τις δημόσιες αργίες). Facebook/Instagram: spelstategallery
