Του Παύλου Ξανθούλη
Πρέσινγκ για την «εκπλήρωση των υποσχέσεων της Ε.Ε. προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα», ασκεί η Άγκυρα προς τις Βρυξέλλες, ζητώντας «έστω και με καθυστέρηση την υλοποίηση των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν το 2004, αναφορικά με τον τερματισμό της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων», λίγο πριν τη σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό. Η ανακίνηση του θέματος δεν είναι άσχετη με το τουρκικό αφήγημα των «τριών άλφα», απευθείας εμπόριο, απευθείας σχέσεις και απευθείας πτήσεις μεταξύ της διεθνούς κοινότητας και του ψευδοκράτους, το οποίο εκτιμάται ότι εάν επιβληθεί, θα δρομολογήσει συνθήκες υλοποίησης του απώτερου στόχου της Τουρκίας, για «κυριαρχική ισότητα» της ούτω καλούμενης «ΤΔΒΚ».
Όπως πληροφορούμαστε, το ΥΠΕΞ της Τουρκίας θεωρεί ως «αφετηρία» για τον τερματισμό της «απομόνωσης» των Τ/κ την πρόταση Κανονισμού για το «απευθείας εμπόριο», που εκκρεμεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η οποία, όπως αποκάλυψε η «Κ» την περασμένη Κυριακή, συντηρείται ζωντανή και στη νέα νομοθετική περίοδο. Σύμφωνα μάλιστα με άριστα ενημερωμένες κοινοτικές πηγές, η Άγκυρα είχε δράσει προληπτικά, επιδιώκοντας να διασφαλίσει ότι η πρόταση Κανονισμού της Κομισιόν θα διατηρείτο ζωντανή και ότι δεν θα ετίθετο θέμα απόσυρσής της. Οι ίδιες πηγές, επεσήμαναν ακόμη πως «η Άγκυρα θεωρεί ότι η συντήρηση της πρότασης που υπέβαλε η Κομισιόν το 2004 για σύναψη απευθείας εμπορικών σχέσεων μεταξύ του βορείου τμήματος της Κύπρου και της Ε.Ε., λειτουργεί υποστηρικτικά προς το αφήγημα των “τριών άλφα” που θέτει σήμερα η τουρκική πλευρά», ως προϋπόθεση για λύση του Κυπριακού.
Με άλλα λόγια, πέραν της ουσίας της προσπάθειας της τουρκικής πλευράς για έγκριση της πρότασης Κανονισμού της Κομισιόν, η Άγκυρα δίνει ιδιαίτερη σημασία στη συντήρηση ζωντανής της εν λόγω εισήγησης των Βρυξελλών, θεωρώντας ότι «ενισχύει την υπόσταση» του δικού της αφηγήματος, για τα «τρία άλφα». Όπως επεσήμαναν οι ίδιοι κύκλοι, «στόχος της Τουρκίας είναι και η δημιουργία της εντύπωσης ότι το αφήγημά της είναι απολύτως συμβατό με τις προτάσεις που έχει βάλει στο τραπέζι η Κομισιόν από το 2004, για τερματισμό της απομόνωσης της τουρκοκυπριακής κοινότητας». Προκειμένου να εξασφαλίσει «κανονικοποίηση και αποδοχή», διεθνώς.
«Τουρκικές ορέξεις»
Η όρεξη της Άγκυρας δεν εξαντλείται βέβαια στην υποστήριξη του δικού της αφηγήματος, για τα «τρία άλφα», μέσω της πρότασης Κανονισμού της Κομισιόν. Η τουρκική πλευρά επενδύει και στην ουσία, δηλαδή την έγκριση της πρότασης και τη σύναψη απευθείας εμπορικών σχέσεων μεταξύ Ε.Ε.-ψευδοκράτους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ως ένα σημαντικό βήμα που εκτιμάται ότι θα ανοίξει και τον δρόμο για απευθείας πτήσεις.
Άλλωστε, όπως πληροφορούμαστε, υψηλόβαθμος Τούρκος διπλωμάτης πραγματοποίησε τις προηγούμενες μέρες συναντήσεις με επισήμους της Ε.Ε., στους οποίους έθεσε επιτακτικά το ζήτημα του «τερματισμού της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων». Υποστήριξε, μεταξύ άλλων, ότι «η έγκριση του απευθείας εμπορίου, θα ενισχύσει οικονομικά τον Τουρκοκυπριακό “λαό” και κατά συνέπεια, θα λειτουργήσει εξισορροπητικά μεταξύ των δύο πλευρών στην Κύπρο, δημιουργώντας πραγματικές συνθήκες επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος».
Στις επαφές του, ο Τούρκος διπλωμάτης δεν έκρυψε την ικανοποίηση της Άγκυρας για τη συντήρηση εν ζωή της πρότασης Κανονισμού της Κομισιόν και στη νέα νομοθετική περίοδο, υπενθυμίζοντας παράλληλα και τα Συμπεράσματα του Απριλίου 2004 (πριν την ένταξη της Κύπρου), δηλαδή τη δέσμευση που ανέλαβε τότε η Ε.Ε. προς την κατεύθυνση τερματισμού της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι το ΥΠΕΞ της Τουρκίας επιστράτευσε και τα Συμπεράσματα του Ιανουαρίου 2007 (ενώ η Κύπρος ήταν ήδη πλήρες μέλος της Ε.Ε.) και τα οποία ομόφωνα ζητούσαν, εκ μέρους όλων των κρατών-μελών, όπως «επαναρχίσει χωρίς καθυστέρηση» (resume without delay) η εργασία για την έγκριση της πρότασης Κανονισμού της Κομισιόν, για το απευθείας εμπόριο.
Αστερίσκοι Λευκωσίας
Ερωτηματικά προκαλεί η στάση που τηρεί η Λευκωσία, εν μέσω των κινήσεων της Άγκυρας για διατήρηση εν ζωή της πρότασης της Κομισιόν, με στόχο τη σύναψη απευθείας εμπορικών σχέσεων Ε.Ε.-ψευδοκράτους. Όπως αποκαλύπτει η σχολιασμένη ημερήσια διάταξη των Συντονιστών της Επιτροπής Εξωτερικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που δημοσίευσε η «Κ» στην κυριακάτική της έκδοση, η Κομισιόν δεν έχει αποσύρει την πρόταση Κανονισμού, «για πολιτικούς λόγους που απορρέουν από την de facto διαίρεση της νήσου Κύπρου».
Πέραν της πολύ περίεργης εν λόγω αναφοράς, η Λευκωσία θα μπορούσε, εάν επιθυμούσε, να επιστρατεύσει αρκετά σοβαρά επιχειρήματα, προκειμένου να απαιτήσει την απόσυρση της πρότασης Κανονισμού της Κομισιόν. Αφενός, γιατί οι Νομικές Υπηρεσίες του Συμβουλίου και της Ευρωβουλής έκριναν τη νομική βάση της εν λόγω πρότασης ως «ακατάλληλη», καθώς η Κομισιόν την «επένδυσε» με το ίδιο νομικό πλαίσιο που αφορά στη σύσταση εμπορικών σχέσεων της Ε.Ε. με «τρίτες χώρες». Δηλαδή, εξέλαβε το παράνομο μόρφωμα των κατεχομένων ως «τρίτη χώρα». Και αφετέρου, γιατί όσες προτάσεις Κανονισμών δεν εγκρίνονται μετά την πάροδο 2-3 ετών, είθισται να αποσύρονται, σε αντίθεση με την πρόταση για το απευθείας εμπόριο, που εξακολουθεί να βρίσκεται εν ζωή, μετά από είκοσι και πλέον χρόνια.
Αντίστοιχα ερωτηματικά βεβαίως υπάρχουν και για την ίδια την Κομισιόν, η οποία για λόγους που μόνον η ίδια γνωρίζει, συντηρεί μια πρόταση Κανονισμού, η οποία πέραν της ακατάλληλης νομικής της βάσης και του ξεπερασμένου χρόνου υποβολής της, θέτει σε αμφισβήτηση ζωτικά συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας, κράτους-μέλους της Ε.Ε. Πολιτική συμπεριφορά που όχι απλώς δεν συνάδει, αλλά βρίσκεται σε απόλυτη αντίφαση με την εικόνα των «άριστων σχέσεων» που φέρονται να διατηρούν ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
