Του Γιάννη Ιωάννου
«Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα και η Κύπρος ήταν από τις πιο φιλικές προς εμάς χώρες. Είχαμε έναν τεράστιο αριθμό κοινών πολιτιστικών και εκπαιδευτικών εκδηλώσεων. Η οικονομική συνεργασία αναπτύσσονταν ενεργά για το καλό των αμοιβαίων συμφερόντων. Η ταχύτητα, με την οποία μετέβησαν όχι μόνο στο «στρατόπεδο» εκείνων του υπέγραψαν τις κυρώσεις, αλλά και στην ομάδα των ηγετών των αντιρωσικών δράσεων, ήταν περίεργη. Καθρεφτίζει την επιβαλλόμενη γραμμή της επιθετικής αντιπαράθεσης και όχι το συμφέρον των Ελλήνων». Με αυτή του την δήλωση, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, εντάσσει Ελλάδα και Κύπρο στις «εχθρικές» της Ρωσίας χώρες σε ένα μήνυμα που, διπλωματικά, απευθύνεται κυρίως στην Ελλάδα αλλά, αναπόφευκτα, συμπεριλαμβάνει και τη Κύπρο. Ο τόνος του μηνύματος -που επανάφερε ο λογαριασμός στο Twitter της ρωσικής πρεσβείας στην Αθήνα- αποστέλλει συγκεκριμένα πολιτικά σινιάλια σε timing, που για την Λευκωσία τουλάχιστον, δεν είναι τυχαίο.
Σ.#Λαβρόβ: (1/2)
— Rus Embassy, Greece (@RFEmbassyGr) January 23, 2023
Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα και η Κύπρος ήταν από τις πιο φιλικές προς εμάς χώρες. Είχαμε έναν τεράστιο αριθμό κοινών πολιτιστικών και εκπαιδευτικών εκδηλώσεων. Η οικονομική συνεργασία αναπτύσσονταν ενεργά για το καλό των αμοιβαίων συμφερόντων. pic.twitter.com/Ihs3NSMRD9
Παθητική επιθετικότητα
Η ΚΔ είχε, ασφαλώς, διαφορετική σχέση συγκριτικά με την (νατοϊκή) Ελλάδα με την Ρωσία τόσο στο επίπεδο της οικονομικής και εμπορικής δραστηριότητας όσο και σε σχέση με την στήριξη -στα πλαίσια της ιδιότητας του κράτους μέλους της ΕΕ και των δύο χωρών- στο Κίεβο (σ.σ. η Ελλάδα απέστειλε και στρατιωτική βοήθεια, δηλ. οπλισμό και ΤΟΜΠ). Ωστόσο τόσο η απόφαση της ΚΔ να απαγορεύσει στα ρωσικά πλοία των πολεμικών στόλων της Μαύρης Θάλασσας τον ελλιμενισμό στη Λεμεσό όσο και η προ του πολέμου απόφαση της αναστολής λογαριασμών Ρώσων δικαιούχων -που συνδέονταν με το σύστημα των Ρώσων ολιγαρχών- στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα δεν πέρασαν απαρατήρητα από το Κρεμλίνο. Ο Λαβρόφ εντάσσει συνεπώς και τη Κύπρο στο πάγιο αφήγημα του αντι-ρωσισμού -που στη περίπτωση της Ελλάδος δημιούργησε πολλαπλά επιχειρήματα από τον περασμένο Μάρτιο. Φυσικά σε επικοινωνιακό επίπεδο μια τέτοια δήλωση στοχεύει στα ακροατήρια με φιλορωσικά συναισθήματα που παραδοσιακά υπάρχουν σε πολλαπλά επίπεδα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής στη Κύπρο. Ωστόσο οι αντιφάσεις είναι εμφανείς:
• Κοινές πολιτιστικές και εκπαιδευτικές εκδηλώσεις δεν έχουν αρθεί. Στη Κύπρο, με κοινότητα σχεδόν 40.000 Ρώσων, εξακολουθούν να λειτουργούν ελεύθερα ρωσικά πολιτιστικά κέντρα και να γίνονται εκδηλώσεις στον τομέα του πολιτισμού
• Οι κυρώσεις δεν είναι μονομερής πολιτική πράξη της ΚΔ κατά της Ρωσίας αλλά συλλογική απόφαση στα πλαίσια της ΕΕ στην οποία η Κύπρος ανήκει εδώ και 19 χρόνια (σ.σ. και η Ελλάδα 42) με όρους ισοτιμίας και με μηχανισμό λήψης αποφάσεων
To timing
Το… κολάνι του signaling που επιχειρεί ο πολύπειρος Ρώσος διπλωμάτης, και που αγγίζει τη Κύπρο, έχει ενδιαφέρουσα σημειολογία και ως προς τον χρονισμό των δηλώσεων -στις οποία ειρήσθω εν παρόδω απάντησε, τυπικά, και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης προ ημερών. Η εβδομάδα ως τα τέλη Ιανουαρίου αποτελεί μια, διαχρονικά, κρίσιμη διπλωματικά περίοδο για την Λευκωσία ως προς την διαδικασία της ανανέωσης των σημαντικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφάλειας του ΟΗΕ -συμπεριλαμβανομένου αυτού της ανανέωσης της UNFICYP. Σε αυτό το πεδίο, η Μόσχα επιδιώκει πάντα -ως μόνιμο μέλος- να πιέζει διπλωματικά την Λευκωσία ενώ και στο εγγύς μέλλον, μεταξύ άλλων, το εν λόγω πεδίο θα μπορούσε να είναι κι αυτό της εκδήλωσης «διπλωματικών αντιποίνων».
Ως τα τέλη του μήνα αναμένεται, τέλος, και η διαπίστευση του νέου Ρώσου πρέσβη, Μουράτ Ζιαζίκοφ, ενώπιον του Προέδρου Αναστασιάδη, προσωπικότητας που δεν προέρχεται από την διπλωματική υπηρεσία της χώρας και που πηγές που γνωρίζουν αναφέρουν στην «Κ» πως έχει αρκετό ενδιαφέρον για το πως θα κινηθούν, τα επόμενα χρόνια, οι σχέσεις των δύο χωρών.
