Ωρα αποφάσεων για τα F-35

Εντός της ερχόμενης εβδομάδας (εκτός απροόπτου στις 22 Μαρτίου) θα πραγματοποιηθεί η τελική σύσκεψη στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, όπου θα αποφασιστεί αν η Αθήνα θα προτείνει στην κατασκευάστρια εταιρεία των F-35 (Lockheed Martin) να υπολογίσει στην απάντησή της (πιθανότατα την 1η Απριλίου) τη συμπερίληψη προγραμμάτων ασφαλείας εφοδιασμού και πληροφοριών (SSI – Security, Supply, Information) και υποδομών με τη συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας. Ποια μπορεί να είναι αυτά τα προγράμματα συζητείται ακόμα στο τρίγωνο μεταξύ ΓΕΑ, Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ) και Lockheed Martin. Από την πλευρά του ΓΕΕΘΑ και του ΓΕΑ έχει γίνει προσπάθεια μείωσης του κόστους κατά το δυνατόν. Η αποδοχή των SSI από μέρους της Αθήνας θα λύσει και το ζήτημα των υποδομών που θα υποδεχθούν τα F-35, το 2027-28. Σε αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή αναλάβει η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.) τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουν χωρίς τα SSI, θα είναι δύσκολο τα αεροσκάφη να παραληφθούν το 2027-28.

Το ζήτημα των SSI είναι εξέχουσας σημασίας για το (αμερικανικό) Πεντάγωνο, καθώς αποτελεί τον πιο διαδεδομένο τρόπο για τη μεταφορά τεχνογνωσίας, η οποία στην περίπτωση των F-35 αφορά την κυβερνοασφάλεια και την ασφάλεια δικτύων. Υπενθυμίζεται ότι η πιθανότητα διακύβευσης αυτών των χαρακτηριστικών από ένα σύστημα τρίτης χώρας (S-400) οδήγησε την Τουρκία με συνοπτικές διαδικασίες εκτός προγράμματος.

Οι λεπτομέρειες της ελληνικής πρότασης συζητήθηκαν σε ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη (16 Μαρτίου) στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας ανάμεσα σε ελληνικές και αμερικανικές αντιπροσωπείες. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, από την αμερικανική πλευρά παρουσιάστηκε περίπου τι μπορεί να χορηγηθεί προς την εγχώρια αμυντική βιομηχανία. Σε αυτή τη φάση των διαπραγματεύσεων φαίνεται ότι, έπειτα από έντονες πιέσεις από μέρους ΓΕΕΘΑ και ΓΕΑ, το ποσό των SSI έχει συμπιεστεί κάτω από τα 500 εκατ. δολάρια. Και γίνεται προσπάθεια να υπάρξουν από αμερικανικής πλευράς εγγυήσεις ότι θα προστεθούν σε αυτά ακόμη 500 εκατ. δολάρια σε έργα που θα αναλάβει η εγχώρια αμυντική βιομηχανία.

Η ΕΑΒ

Είναι απολύτως δεδομένο ότι αυτά τα έργα θα περιλαμβάνουν κατά κύριο λόγο έργο που θα αναλάβει η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ). Θα πρέπει να φανεί κατά πόσον η ΕΑΒ μπορεί να ενταχθεί με κάποιον τρόπο στο παγκόσμιο υποκατασκευαστικό έργο των F-35. Παράλληλα, από την αμερικανική πλευρά αναμένονται εγγυήσεις ότι η Lockheed Martin θα εξακολουθήσει να κατασκευάζει στην ΕΑΒ κάποια εξαρτήματα της παγκόσμιας παραγωγής των F-16. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει μακροπρόθεσμη δέσμευση της Lockheed Martin για την παγκόσμια παραγωγή των F-16. Ενώ ήδη υπάρχουν αρκετές πιέσεις από χώρες που είτε ήδη έχουν προμηθευτεί F-35, είτε αναμένουν να παραλάβουν τα πρώτα, να αναλάβουν ανάλογο υποκατασκευαστικό έργο. Η Ελλάδα, εφόσον το πρόγραμμα προχωρήσει κανονικά, θα είναι η 17η χώρα που θα παραλάβει F-35, το 2027-28.

Στο επόμενο δεκαήμερο, ουσιαστικά η Αθήνα πρέπει να απαντήσει επί της αρχής αν επιθυμεί τα SSI ή όχι. Αμέσως μετά θα ακολουθήσει η απάντηση των Αμερικανών (LOA – Letter of Acceptance), με την οποία θα ξεκινήσουν και οι επίσημες διαπραγματεύσεις μεταξύ Αθηνών και Ουάσιγκτον που θα καταλήξουν κάποια στιγμή στο συμβόλαιο για την προμήθεια των πρώτων 20 F-35 (υπενθυμίζεται ότι υπάρχει προαίρεση και για 20 ακόμη).

Πιθανή η συνάντηση με Ακάρ 

Σε επιβεβαίωση της «Κ» της περασμένης Παρασκευής (10/3) για πιθανή επικείμενη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ προχώρησε την Παρασκευή ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος. Σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, ο κ. Παναγιωτόπουλος σημείωσε: «Η πρόσκληση έχει επικοινωνηθεί, τουλάχιστον από την τουρκική πλευρά. Τώρα όντως όσο πηγαίνουμε πιο βαθιά στις προεκλογικές περιόδους του καθενός, της κάθε χώρας, τα περιθώρια θα είναι πιο στενά, αλλά δεν θα απέκλεια μια συνάντηση με τον Ακάρ και αν έπρεπε να βάλω στοίχημα γι’ αυτό, το πιθανότερο είναι να συμβεί αυτό στην Τουρκία, στα σεισμόπληκτα». Ως προς τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο, ο κ. Παναγιωτόπουλος σημείωσε ότι «ασφαλώς και υπάρχει μια αλλαγή συμπεριφοράς, δεν ξέρω αν θα είναι μόνιμη και σταθερή, διατηρώ κάποιες επιφυλάξεις».