Του Βασίλη Νέδου
Πάνω σε ένα πολεμικό πλοίο του βρετανικού βασιλικού ναυτικού θα υπογράψουν, το πρωί της ερχόμενης Τρίτης, τη διακήρυξη αμυντικής συνεργασίας ανάμεσα σε Ηνωμένο Βασίλειο (Η.Β.) και Ελλάδα οι δύο αρμόδιοι υπουργοί, Μπεν Γουάλας και Νίκος Παναγιωτόπουλος. Η τελετή θα πραγματοποιηθεί στη ναυτική βάση του Πόρτσμουθ και με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά ολοκληρώνεται μια σημαντική εκκρεμότητα που θα επιτρέψει στις Ενοπλες Δυνάμεις Ελλάδας και Η.Β. να συνεργαστούν με πιο ολοκληρωμένο τρόπο.
Υπενθυμίζεται ότι τη συμφωνία είχε προαναγγείλει με αποκλειστική συνέντευξή του στην «Κ» ο υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρώπης του Η.Β., Λίο Ντόχερτι, στις 11 Δεκεμβρίου 2022, όταν βρέθηκε για επίσκεψη στην Αθήνα· τότε είχε συζητήσει με τον ομόλογό του αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη για θέματα που άπτονται των ελληνοβρετανικών σχέσεων σε ευρύτερο επίπεδο.
Το Λονδίνο τα τελευταία χρόνια, μετά το Brexit, έχει επιδείξει διάθεση επιστροφής στην περιοχή.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, η διακήρυξη αποτελεί μια εκκρεμότητα η οποία συνδέεται με την ανάγκη να κλείσει ένα ακόμη κεφάλαιο που είχε μείνει ανοιχτό μετά το Brexit. Η συμμετοχή και των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ διευκολύνει βεβαίως τα πράγματα, ωστόσο ένα τέτοιο κείμενο είναι συμβατικό και απαραίτητο για κάθε χώρα με την οποία το Η.Β. επιθυμεί να έχει πιο λειτουργικές σχέσεις στον τομέα της Αμυνας. Η διακήρυξη που θα υπογράψουν οι κ. Παναγιωτόπουλος και Γουάλας θα καθορίζει ζητήματα πρακτικά, όπως η πραγματοποίηση κοινών ασκήσεων. Οι Βρετανοί τα τελευταία χρόνια, μετά το Brexit, έχουν δείξει διάθεση επιστροφής στην περιοχή και στην Ελλάδα, και ήδη στο ΓΕΕΘΑ τα προηγούμενα χρόνια είχαν φθάσει πολλά αιτήματα για τη συμμετοχή των βρετανικών ενόπλων δυνάμεων σε εθνικές ασκήσεις αλλά και σε διεθνείς συνεργασίες του ελληνικού Στρατού Ξηράς, του Πολεμικού Ναυτικού, της Πολεμικής Αεροπορίας.
Οι Βρετανοί έχουν δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις συνεργασίες της Ελλάδας στα Βαλκάνια, γεγονός το οποίο αντανακλά και την άποψη που υπάρχει (και) στο Λονδίνο σχετικά με τον ρόλο που δυνητικά μπορεί να διαδραματίσει η Αθήνα στην περιοχή. Η σχέση με τη Βρετανία είναι βέβαια σημαντική και σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, λόγω του καταστατικού ρόλου που έχει το Λονδίνο στο Κυπριακό, αλλά και λόγω της Τουρκίας. Είναι κοινό μυστικό ότι μεταξύ Αγκυρας και Λονδίνου υφίσταται ανοιχτός δίαυλος και εντατικές συνομιλίες σχετικά με συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας.
Πέρα από τις πολύ γνωστές –και συχνά υπερβολικές– θορυβώδεις δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων περί αγοράς Eurofighter σε περίπτωση αποτυχίας προμήθειας αμερικανικών F-16, Λονδίνο και Αγκυρα έχουν άλλα σχέδια, όπως η συνεργασία με την BAE Systems ή τη Rolls Royce για την προμήθεια κινητήρων που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη του εγχώριου μαχητικού αλλά και αεριωθούμενων UAV.
