Του Γιάννη Ιωάννου
Εκτός απροόπτου η ιστορική συμφωνία καθορισμού ΑΟΖ μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου -με αμερικανική διαμεσολάβηση- ολοκληρώνεται και τυπικά εντός της τρέχουσας εβδομάδας. Η συμφωνία καθορισμού θαλασσίων ζωνών δείχνει να δρομολογεί σημαντικές εξελίξεις στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου που δεν αφήνουν αδιάφορη την Λευκωσία λόγω της εκκρεμότητας της συμφωνίας με τον Λίβανο του 2007 (σ.σ. δεν έχει κυρωθεί από το κοινοβούλιο του Λιβάνου) ενώ περνούν και μέσα από την δυναμική μιας δυνητικής συμφωνίας καθορισμού θαλασσίων ζωνών Λιβάνου-Συρίας -πτυχή που έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον τόσο λόγω του παράγοντα Άσαντ όσο και του ζωηρού ρωσικού ενδιαφέροντος -εν μέσω πολέμου στην Ουκρανία- για διαμεσόλαβηση μεταξύ Δαμασκού και Βηρυτού.
Η περιοχή που διεκδικούσαν μέχρι πρόσφατα μεταξύ Ισραήλ - Λιβάνου
Η Κύπρος
Ο Πρόεδρος του Λιβάνου Μισέλ Αούν σύμφωνα με πληροφορίες φέρεται να έχει ανταποκριθεί -μετά το breakthrough με το Ισραήλ- σε επιστολή του υπουργείου Εξωτερικών για επίλυση της εκκρεμότητας της συμφωνίας του 2007 μεταξύ του Λιβάνου και της ΚΔ. Έστειλε μάλιστα σύμφωνα με την αραβική εφημερίδα al-Akhbar επιστολή προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη προκειμένου να διευθετηθούν επιμέρους τεχνικές λεπτομέρειες ως προς αν πρέπει να υπάρξουν συνομιλίες σε τεχνοκρατικό επίπεδο. Ο Λίβανος φέρεται σύμφωνα με την al-Akbhar να ζητεί από την Λευκωσία τροποποίηση των συντεταγμένων της μεταξύ των συμφωνίας (γραμμή 1 VS γραμμή 23 μετά τα όσα συμφωνήθηκαν με το Ισραήλ) και ακολούθως όπως η Λευκωσία να τροποποιήσει και τη συμφωνία με το Ισραήλ. Επί τούτου αντιπροσωπεία της ΚΔ θα μεταβεί στο Λίβανο εν ευθέτω χρόνο, μετά την κύρωση σε επίπεδο ΟΗΕ της συμφωνίας Λιβάνου-Ισραήλ, για διαπραγματεύσεις.
Άσαντ και στο βάθος Τουρκία
Η συμφωνία Λιβάνου-Ισραήλ δείχνει να δρομολογεί και μια συμφωνία οριοθέτησης Συρίας-Λιβάνου, δεδομένου πως ο τελευταίος έχει αδειοδοτήσει τεμάχια εντός των θαλασσίων ζωνών του για έρευνες εξόρυξης. Λίβανος και Συρία έχουν ιστορικό διεκδικήσεων επί των θαλασσίων ζωνών τους με την Συρία του Άσαντ να διαμαρτύρεται μετά το 2014 σε επίπεδο ΟΗΕ. Η τρέχουσα δυναμική σύμφωνα με όσα μεταδίδουν αραβικά ΜΜΕ δείχνει προς την κατεύθυνση των συνομιλιών Λιβάνου-Συρίας εξέλιξη που ίσως καθυστερήσει την εκκρεμότητα Κύπρου-Λιβάνου μετατοπίζοντας χρονικά την κύρωση εκ μέρους του Λιβάνου. Η Ρωσία δείχνει να επιθυμεί σε αυτό το επίπεδο διαμεσολάβηση μέσω του ειδικού αντιπροσώπου του Πούτιν στη Συρία, Alexander Lavrantev, για σειρά λόγων που συνδέονται με:
• Την προβολή ισχύος της Ρωσίας στην ανατολική Μεσόγειο -ιδίως μετά την διαμεσολάβηση Άμος Χοκστάϊν στη συμφωνία Λιβάνου-Ισραήλ και το ζωηρό αμερικανικό ενδιαφέρον στην περιοχή
• Την ενίσχυση της εταιρείας “Capital”, ρωσικών συμφερόντων, που δραστηριοποιείται ήδη στην συριακή ΑΟΖ και θέλει να επεκταθεί και στο Λίβανο
Οι συνομιλίες Λιβάνου-Συρίας πάντως αποκτούν ξεχωριστή σημασία για τη Κύπρο όχι μόνο για το χρόνο κύρωσης της συμφωνίας ΚΔ-Λιβάνου του 2007 αλλά και για το αν μελλοντικά η τουρκική κρατική ΤΡΑΟ θα έχει παρουσία εντός της ΑΟΖ του Λιβάνου ή της Συρίας αλλά και σε σχέση με την κακόβουλη επιρροή που η Άγκυρα πιθανόν να διαδραματίζει στο -πάντα ρευστό πολιτικά- περιβάλλον της Βηρυτού ως προς το ζήτημα της χρονίζουσας εκκρεμότητας με την Λευκωσία. Πτυχή η οποία δεν θεωρείται άγνωστη στη Λευκωσία και που προέκυψε μετά την συμφωνία του 2007 Κύπρου-Λιβάνου -που για μια μερίδα αναλυτών αποτελεί και βασικό λόγο για τον οποίο ο Λίβανος δεν προχώρησε στην επικύρωση της συμφωνίας.
