Του Γιώργου Κακούρη
Το περιεχόμενο της έννοιας «κοινωνικό» στη φράση «κοινωνική συνάντηση» ήταν ένα από τα ζητήματα που απασχόλησαν τους δημοσιογράφους μετά το δείπνο των πέντε αντιπροσωπειών των κυπριακών κοινοτήτων και των εγγυητριών στη Γενεύη, αλλά κυρίως μετά την τυχαία, κατά την κυβέρνηση, συνάντηση και 15λεπτη συνομιλία του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν.
Η συνάντηση Χριστοδουλίδη - Φιντάν κρύβει και την ουσία του τι συμβαίνει αυτές τις δύο ημέρες στη Γενεύη, τουλάχιστον όσον αφορά τις προσθέσεις της Τουρκίας για τις προοπτικές επανέναρξης, όπως αυτές συνδέονται με την προσπάθεια της Άγκυρας - αλλά και των Βρυξελλών - για επαναθέρμανση σχέσεων και εμβάθυνση των δεσμών.
Το δείπνο έθεσε τη συζήτηση στη Γενεύη στο διεθνές πλαίσιο, το τετ α τετ Χριστοδουλίδη - Φιντάν βοήθησε το κλίμα (και με την ΕΕ), και οι διμερείς της Τρίτης έδωσαν το πολιτικό έναυσμα
Άλλωστε την τελευταία περίοδο οι Βρυξέλλες αναζητούν τρόπους ενίσχυσης της συνεργασίας λόγω του ρευστού και επικίνδυνου διεθνούς περιβάλλοντος στην Ουκρανία, όπως και στη Συρία, κάτι το οποίο έχει θέσει ως στοίχημα και ο Χακάν Φιντάν από την πλευρά της Τουρκίας, ειδικά όσον αφορά τη συμμετοχή της χώρας του στη νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας. Ενδεικτικό είναι και το ότι για μετά την άτυπη πενταμερή προγραμματίζεται σύμφωνα με πληροφορίες και συνάντηση του διαλόγου υψηλού επιπέδου ΕΕ - Τουρκίας για την οικονομία.
Τα 15 λεπτά συζήτησης λοιπόν των Φιντάν - Χριστοδουλίδη, ήρθε να ταιριάξει στην περισσότερο διεθνή θεματολογία του δείπνου, και να βάλει τις βάσεις τουλάχιστον όσον αφορά το κλίμα των σημερινών συναντήσεων.
Πάντως τόσο η παρουσία της ΕΕ ως παρατηρήτριας με αξιωματούχο της Κομισιόν, αν και δεν έγινε σε επίπεδο Επιτρόπου όπως ήταν οι ψηλές προσδοκίες της κυβέρνησης λόγω της στάσης της άλλης πλευράς και της άτυπης φύσης της συνάντησης, όσο και η κοινή επιστολή Φον ντερ Λάιεν - Κόστα όπου η όλη προσπάθεια μπαίνει και σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, δεν θα ήταν δυνατές χωρίς τη μίνιμουμ συναίνεση της Τουρκίας, και διεργασίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ε/κ πλευράς και της ΕΕ από τη μια, και της Τουρκίας με την ΕΕ από την άλλη.
Το αφήγημα Χριστοδουλίδη…
Φτάνοντας στο κτήριο των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη πάντως, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ήταν ο μόνος που προχώρησε σε σύντομο σχόλιο, σε μια προσπάθεια να συντηρήσει το θετικό αφήγημα το οποίο χτίζει, αναδεικνύοντας τον ρόλο και της ε/κ πλευράς στο να υπάρξει προσπάθεια επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, αλλά και ενεργότερος ρόλος και μηνύματα από την ΕΕ.
«Όταν υπάρχει θέληση, υπάρχει τρόπος - εγώ είμαι έτοιμος» είχε δηλώσει ο ΠτΔ, ο οποίος μπορεί να μην είχε την ευκαιρία να τοποθετηθεί επί της ουσίας επί του Κυπριακού κατά τη διάρκεια του δείπνου της Δευτέρας όπως θα ήθελε (και όπως είχε προϊδεάσει τον Τύπο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος νωρίτερα το μεσημέρι), αλλά είχε την ευκαιρία να στείλει πολιτικά μηνύματα.
Το κρας τεστ βέβαια παραμένει η συνάντηση της ολομέλειας, όπου θα ακουστούν και οι θέσεις της τουρκικής και τ/κ πλευράς, και θα διαφανεί αν θα υπάρξουν εκπλήξεις που η ε/κ πλευρά θα πρέπει να διαχειριστεί, ή συγκεκριμένες προτάσεις από τον ΓΓ του ΟΗΕ επί των οποίων οι δύο πλευρές θα πρέπει να δεσμευτούν.
… και η χαρτούρα του Τατάρ
Αν και ο Τ/Κ ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, δεν είχε την ευκαιρία στο δείπνο της Δευτέρας να διαβάσει τα χαρτιά που είχε μαζί του ώστε να καταθέσει εκ νέου τις θέσεις που επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία, σίγουρα την είχε κατά τη διμερή που είχε το πρωί της Τρίτης στη διμερή με τον ΓΓ του ΟΗΕ, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις του αμέσως μετά, κατά τις οποίες ευχαρίστησε τον Αντόνιο Γκουτέρες για την ευκαιρία που του δόθηκε να εκφράσει τις θέσεις της τ/κ πλευράς.
Από εκεί και πέρα επανέλαβε την ανάγκη συνεργασίας και διαλόγου «μεταξύ δύο κρατών», επέμεινε πως δεν ήρθε στη Γενεύη με προσδοκίες ότι θα υπάρξει κάτι συγκεκριμένο, και πρόσθεσε πως προσήλθε «με εποικοδομητική και θετική διάθεση, κοιτάζοντας μπροστά και όχι πίσω».
Αναφέρθηκε ακόμα στην ανάγκη συνεργασίας «μεταξύ των δύο κρατών» σε τομείς όπως η ενέργεια, το νερό, το μεταναστευτικό και η καταπολέμηση του εγκλήματος. Παράλληλα τάχθηκε υπέρ στο άνοιγμα των οδοφραγμάτων Αγίου Δομετίου και Λουρουτζίνας.
Και ο κ. Τατάρ πάντως εντάχθηκε στην ευρύτερη «κοινωνική» θετικότητα των όσων γίνονται στη Γενεύη, καθώς μετά την έκφραση της ευαρέσκειας του το βράδυ της Δευτέρας για το ότι είχε συνομιλία με τον Έλληνα ΥΠΕΞ προσθέτοντας πως σε αυτό το πλαίσιο «έγινε κι αυτό». Tο πρωί της Τρίτης, στο λόμπι του ξενοδοχείου Intercontinental, μετά τη συνάντηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ, είχε συνομιλία με τον τέως Πρόεδρο Αναστασιάδη, την πρόεδρο της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, τον Γενικό Εισαγγελέα, Γιώργο Σαββίδη, καθώς και τον Έλληνα ΥΠΕΞ Γιώργο Γεραπετρίτη.
