Του Αντρέα Αθανασίου
Καμπανάκι κινδύνου για την οικονομική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει έκρουσαν σήμερα η Ένωση Δήμων Κύπρου και οι πέντε Επαρχιακοί Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ). Σε κοινή συνέντευξη Τύπου που πραγματοποίησαν, κάλεσαν το κράτος να στηρίξει έμπρακτα τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, και να αυξήσει άμεσα την κρατική χορηγία. Τόνισαν ότι με τις σημερινές οικονομικές συνθήκες, τίθεται ζήτημα επιβίωσης των τοπικών αρχών, και δεν απέκλεισαν δυναμικά μέτρα.
Αυξημένες αρμοδιότητες, λίγα τα λεφτά
Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Ένωσης Δήμων Ανδρέας Βύρας, οι Δήμοι έχουν επωμιστεί σημαντικές νέες αρμοδιότητες, μετά τη διεύρυνση, χωρίς όμως να λάβουν την αντίστοιχη οικονομική ενίσχυση. Αναφερόμενος στην κρατική χορηγία των 117 εκατομμύρια ευρώ που εγκρίθηκε το 2022, είπε ότι έχει χάσει το 20% σε αγοραστική δύναμη λόγω του πληθωρισμού – αυτό προκύπτει από σχετική μελέτη που έγινε από ανεξάρτητο ελεγκτικό οίκο για λογαριασμό της Ένωσης Δήμων, σύμφωνα με τον κύριο Βύρα. Σημείωσε, επίσης, ότι μόνο για την κάλυψη των νέων αρμοδιοτήτων εκτιμάται ότι χρειάζονται επιπρόσθετα 25 εκατομμύρια ευρώ. Ανάμεσα σε άλλα είπε ότι κάποιοι δήμοι «με τους προϋπολογισμούς που διαθέτουν, μπορούν να καλύψουν μόνο την καθημερινή λειτουργία. Ουσιαστικά, συντηρούν το μισθολόγιο και τα βασικά έργα. Με τους δικούς τους πόρους, ελάχιστα μπορούν να υλοποιήσουν».
Στην τελευταία θέση στην Ε.Ε.
Ο κύριος Βύρας είπε επίσης ότι η Κύπρος κατατάσσεται στην τελευταία θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ό,τι αφορά το ποσοστό του κρατικού προϋπολογισμού που δίνεται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. «Άλλες χώρες, όπως η Δανία, διαθέτουν το 30% του προϋπολογισμού τους για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η Φινλανδία και η Σουηδία το 20-25%». Σε άλλο σημείο της διάσκεψης αναφέρθηκε και στην Ελλάδα, η οποία, όπως είπε, διαθέτει τουλάχιστον 2,5%-3%, το διπλάσιο από αυτό της Κύπρου.
«Χωρίς επαρκή χρηματοδότηση, χωρίς θεσμική θωράκιση και χωρίς έμπρακτη αναγνώριση του ρόλου των τοπικών αρχών, η μεταρρύθμιση θα αποτύχει. Εμείς δεν θα το επιτρέψουμε» σημείωσε.
«Δεν υπάρχει συνεννόηση με το αρμόδια υπουργεία»
Ο πρόεδρος του ΕΟΑ Λευκωσίας, κ. Γιωρκάτζιης, ανέδειξε ως βασικό πρόβλημα την έλλειψη διοικητικής και οικονομικής ανεξαρτησίας των ΕΟΑ. Ανέφερε ότι «η αυτοτέλεια δεν είναι διαπραγματεύσιμη» και διερωτήθηκε πως «δεν είναι δυνατόν κέντρα εκτός των ΕΟΑ να δημιουργούν υποχρεώσεις χωρίς αντίστοιχα έσοδα».
Κατήγγειλε την παρέμβαση του κράτους στους προϋπολογισμούς και τις δομές των ΕΟΑ, κάνοντας λόγο για σύγκρουση μεταξύ νομοθεσίας και Διατάγματος Εκχώρησης Εξουσιών, σημειώνοντας ότι: «Όλοι έχουν λόγο αλλά κανείς δεν είναι υπεύθυνος».
Επισήμανε σοβαρή έλλειψη διαβούλευσης και συντονισμού με τα Υπουργεία, που οδηγεί σε καθυστερήσεις, ασάφειες στις αρμοδιότητες και παράδοση προβληματικών υποδομών στους ΕΟΑ χωρίς πρόβλεψη για άμεση χρηματοδότηση. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι οι ΕΟΑ δεν έχουν καν φωνή στις διαδικασίες για τη διαχείριση αποβλήτων.
Στις τοποθετήσεις του ο κύριος Γιωρκάτζης ανέφερε ότι «για να είναι πραγματικά ανεξάρτητη η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να χειραγωγείται από την οποιαδήποτε κυβέρνηση».
Μισθολογικό κόστος
Αναφορικά με τους μισθούς δημάρχων αλλά και 93 αντιδημάρχων ο κύριος Βύρας επεσήμανε ότι «εμείς, ως δήμαρχοι, λαμβάνουμε τον ίδιο μισθό, παρόλο που έχουμε πλέον υπό την ευθύνη μας δύο ή τρεις νέους δήμους ή κοινότητες που εντάχθηκαν σε εμάς». Για το θέμα των 93 αντιδημάρχων είπε ότι «δεν είναι αυτοί που προκαλούν τα προβλήματα» ενώ αναγνώρισε ότι ο θεσμ΄ςο χρειάζεται βελτίωση.
Αναφορικά με τις προσλήψεις και τις αιχμές που αφήνονται για αυξημένο αριθμό υπαλλήλων στους δήμους, ο κύριος Βύρας δήλωσε: «Ο νέος νόμος περί Δήμων είναι ξεκάθαρος. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν έχει την ευχέρεια να κάνει ανεξέλεγκτες προσλήψεις. Υπάρχει πρόνοια στη νομοθεσία που λέει ότι οι προσλήψεις δεν μπορούν να υπερβαίνουν ένα ποσοστό των συνολικών εσόδων των Δήμων. Άρα, και σε αυτό το κομμάτι, εμείς δεν είμαστε ανεξέλεγκτοι. Όταν λέμε ότι χρειάζεται προσλήψεις, το κάνουμε με βάση τις πραγματικές ανάγκες.»
Μέτρα
Ερωτηθείς σχετικά με το ενδεχόμενο λήψης δραστικών μέτρων, ο πρόεδρος της Ένωσης Δήμων, Ανδρέας Βύρας, ανέφερε ότι με τη σημερινή διάσκεψη επιχειρείται να ξεκινήσει ο διάλογος για την κρατική χορηγία. Τόνισε, ωστόσο, ότι «αν δούμε πως δεν υπάρχει ανταπόκριση, θα αντιδράσουμε πιο δυναμικά».
