Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Μία καλή εξίσωση για τους Κύπριους δανειολήπτες δημιουργείται το 2025, ενώ τίθενται γερές βάσεις για ένα έτος με καλά αποτελέσματα σχετικά με νέο δανεισμό. Την ερχόμενη εβδομάδα κάνει «ποδαρικό» για το 2025 το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) με συνεδρία νομισματικής πολιτικής, όπου και αναμένεται να ανακοινώσει μείωση επιτοκίων. Την προηγούμενη εβδομάδα η κυβέρνηση επαναπροκήρυξε το Στεγαστικό Σχέδιο οικονομικής βοήθειας σε νέους και νεαρά ζευγάρια κάτω των 41 ετών, με βελτιωμένα κριτήρια και αναμένεται να τύχει σεβαστής ζήτησης. Τέλος, το 2025 ξεκινά με καλούς οιωνούς, μετά τις τέσσερις (4) συνεχείς μειώσεις επιτοκίων που πραγματοποιήθηκαν από το καλοκαίρι του 2024, γεγονός που κάνει τον δανεισμό πιο φθηνό. Η προοπτική μείωσης των επιτοκίων της ΕΚΤ για το 2025 είναι προδιαγεγραμμένη, παρά την εκλογή Τραμπ στην Αμερική και τις τελευταίες υποδείξεις οικονομολόγων ότι στις προσεχείς συνεδριάσεις η ΕΚΤ θα πρέπει να λάβει υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις στην Ευρώπη από τις πολιτικές που μπορεί να φέρει η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ. Πάντως, η ΕΚΤ μέχρι τα τέλη του έτους «μιλούσε» για ακόμα τέσσερις μειώσεις επιτοκίων εντός του 2025, αφού βλέπει πως ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται ταχύτερα από τις προβλέψεις της, παρά το ότι επιβραδύνεται η ευρωπαϊκή οικονομία.
Το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα μειωθεί πέραν του 3% μετά τη συνεδρίαση της τελευταίας εβδομάδας του Γενάρη του 2025, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και το επιτόκιο της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης θα μειωθούν επίσης πέραν των 3,15% και 3,4% που ισχύουν σήμερα, αντιστοίχως. Με τη μείωση που θα ανακοινωθεί –αφήνοντας στην άκρη εντελώς την ψαλίδα μεταξύ δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων που πράγματι είναι υπαρκτή στην Κύπρο– οι πολίτες θα μπορούν να δανειστούν με ευνοϊκότερους όρους σε σχέση με τον δανεισμό που θα κατάφερναν να λάβουν από τα τέλη του 2023 και το 2024. Γενικότερα είναι μία «καλή κατηφόρα» με οφέλη στην ευρωπαϊκή οικονομία και στους δανειολήπτες, καθώς υπάρχει έτσι πιθανότητα να προκριθεί η κατανάλωση.
Υπάρχουν υποδείξεις οικονομολόγων ότι στις προσεχείς συνεδριάσεις η ΕΚΤ θα πρέπει να λάβει υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις στην Ευρώπη από τις πολιτικές που μπορεί να φέρει η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ
Δίνει φόρα η κυβέρνηση
Μετά την κριτική για τα όχι τόσο καλά κριτήρια που τέθηκαν στο Στεγαστικό Σχέδιο οικονομικής βοήθειας για νέους και νεαρά ζευγάρια κάτω των 41 ετών, η κυβέρνηση αποφάσισε την προηγούμενη εβδομάδα να το βελτιώσει.
Έτσι, προχώρησε στη δεύτερη προκήρυξη του Στεγαστικού Σχεδίου οικονομικής βοήθειας για τους κάτω από 41, και έτσι πράγματι έγινε πιο ελκυστικό και θα εξυπηρετήσει πιθανώς αποτελεσματικότερα τον σκοπό του. Οι κυπριακές τράπεζες συμμετέχουν στο εν λόγω Σχέδιο και ο Κύπριος δανειολήπτης θα λάβει οικονομική ενίσχυση από 20 χιλιάδες ευρώ μέχρι και 50 χιλιάδες ευρώ, αναλόγως πάντα της κάθε περίπτωσης και της σύνθεσης της οικογένειάς του. Στη δεύτερη προκήρυξη του Σχεδίου οι βελτιωτικές τροποποιήσεις αφορούν στην αύξηση του μέγιστου ωφέλιμου εμβαδού κατοικίας από 100 τ.μ. σε 150 τ.μ., τη μείωση από 10 σε πέντε χρόνια της απαίτησης για χρήση της κατοικίας για μόνιμη ιδιοκατοίκηση, την αύξηση του ορίου μέγιστου ακαθάριστου οικογενειακού εισοδήματος κατά 5 χιλιάδες ευρώ για όλες τις κατηγορίες και τέλος, τη συμμετοχή στο Σχέδιο νεαρών ζευγαριών και οικογενειών, έστω κι αν το ένα μέλος του ζεύγους έχει συμπληρώσει τα 41 έτη της ηλικίας του κατά την υποβολή της αίτησης. Κατά την πρώτη προκήρυξη του Σχεδίου, που ήταν σε ισχύ από τις 15 Νοεμβρίου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2024, υποβλήθηκαν 275 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 233 ήταν έγκυρες.
Ανάμεσα στο παραπάνω Σχέδιο, ώθηση για νέο δανεισμό θα δώσουν και άλλα Σχέδια που ήδη «τρέχουν», όπως το Σχέδιο «Build to Rent», τα Στεγαστικά Σχέδια ακριτικών, ορεινών και μειονεκτικών περιοχών και συγκεκριμένων περιοχών της υπαίθρου, αλλά και το Σχέδιο Ανακαινίζω-Ενοικιάζω.
Άρχισαν οι μειώσεις
Ο μέσος όρος των νέων στεγαστικών δανειστικών επιτοκίων για όλες τις τράπεζες στην Κύπρο τον Νοέμβριο του 2024 μειώθηκε ελαφρώς στο 4,51%, σε σχέση με το 4,55% τον Οκτώβριο. Το υψηλότερο επιτόκιο είχε η Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρεία Λτδ με 5,20%, ενώ το χαμηλότερο ο Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης με 3,53%.
Στην Ancoria Bank Ltd καταγράφηκε μεγάλη μείωση στο 3,78% τον Νοέμβριο του 2024, έναντι 4,39% τον Οκτώβρη. Στην Astrobank το επιτόκιο έφτασε στο 4,85% δίχως να δίδονται στοιχεία από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου για τους προηγούμενους μήνες. Στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρου) το επιτόκιο για αγορά κατοικίας κυμάνθηκε στο 4,76%, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία για τον Οκτώβρη. Στην Ελληνική Τράπεζα υπήρξε αύξηση στο 4,02% από 3,68%. Στην Eurobank Cyprus καταγράφηκε μεγάλη μείωση στο 4,54%, από 5,11%.
Στα νέα δάνεια προς επιχειρήσεις έως ένα εκατ. ευρώ το επιτόκιο κυμαινόμενου επιτοκίου και αρχικής περιόδου προσδιορισμού έως ενός έτους, για όλες τις τράπεζες στην Κύπρο μειώθηκε σεβαστά, στο 5,1% τον Νοέμβριο, από 5,58% τον Οκτώβριο του 2024. Το υψηλότερο επιτόκιο σε αυτή την κατηγορία επιχειρηματικού δανείου είχε η Banque SBA με 7,54% και το χαμηλότερο η Ancoria Bank με 4,35%.
Η Τράπεζα Κύπρου μείωσε αυτό της το επιτόκιο στο 5,46% από 5,78% τον Οκτώβριο. Η Alpha Bank μείωσε κατά 4 μονάδες περίπου το επιτόκιό της, στο 5,25% τον Νοέμβριο από 9,04% τον Οκτώβρη. Η Ancoria Bank παρουσίασε πτώση στο 4,35% έναντι 4,80% τον προηγούμενο μήνα. Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρου) αύξησε το επιτόκιό της στο 5,71% από 5,06% τον Οκτώβρη. Η Ελληνική Τράπεζα μείωσε και αυτή το επιτόκιό της, στο 4,55%, έναντι 4,94% τον Οκτώβρη, ενώ η Eurobank Cyprus σημείωσε επίσης μείωση, στο 5,36%, έναντι 6,02%. Το επιτόκιο της Societe Generale Bank Cyprus αυξήθηκε ανεπαίσθητα, στο 5,96% από 5,93%.
