Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Από 40 κύματα θα περάσει μέχρι να καθοριστεί ο εθνικός κατώτατος μισθός στην Κύπρο, με το μεγαλύτερο εμπόδιο που θα πρέπει να ξεπεραστεί να είναι η ωριαία του απόδοση. Το ύψος του κατώτατου φαίνεται να έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα, δηλαδή αν θα είναι 924 ευρώ μηνιαίων μικτών απολαβών, 950 ευρώ μηνιαίων μικτών απολαβών, 1.000 ευρώ μηνιαίων μικτών απολαβών και ούτω καθ’ εξής. Οι μηνιαίες ώρες εργασίας είναι πλέον η μεγαλύτερη διαφωνία μεταξύ εργοδοτών – κυβέρνησης και συντεχνιών. Η κυβέρνηση όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ» επιζητεί τον καθορισμό ενός κατώτατου μισθού δίχως όμως να καθορίζονται διά νόμου οι ώρες που θα αντιστοιχούν. Πρακτικά, μπορεί να οριστεί ένας κατώτατος μισθός ύψους 950 ευρώ για παράδειγμα, αλλά δίχως να αναφέρεται αν θα είναι για 38, 40, 45, 50 ώρες. Ίδια θέση με την κυβέρνηση προφανώς έχουν και οι εργοδότες, με τις συντεχνίες να προβάλλουν σθεναρή αντίθεση επ’ αυτού και πλέον να είναι η νούμερο ένα διαφωνία που υπάρχει αυτή τη στιγμή. Δίχως αντιστοιχία ωρών με τον εθνικό κατώτατο μισθό αναμένεται πρακτικά να «ακυρωθεί» όλη η φιλοσοφία, καθώς δεν θα μπορεί να οριστεί έτσι και κατά πόσο αντιστοιχεί μία ώρα εργασίας. Το χάσμα μεταξύ εργοδοτών και συντεχνιών μετά από αυτή την εξέλιξη γίνεται αντιληπτό πως είναι αρκετά μεγάλο και οι λιγοστές συναντήσεις έως την καταληκτική συνάντηση της 30ής Αυγούστου όλων των εμπλεκομένων θα αποτελέσουν μεγάλη πρόκληση για να γεφυρωθεί. Επίσης, αντιληπτό πρέπει να γίνει πως οι θέσεις της κυβέρνησης είναι πιο κοντά στις θέσεις των εργοδοτών, παρά των συντεχνιών. Παράλληλα, να υπογραμμισθεί πως η μη αντιστοιχία μεταξύ ωρών εργασίας και κατώτατου μισθού είναι ζήτημα που προέκυψε μετά τον απρόσμενο θάνατο της υπουργού Εργασίας, Ζέτας Αιμιλιανίδου. Υπενθυμίζεται ότι, σε προηγούμενες συναντήσεις οι εργοδότες ήθελαν να καθοριστεί ο εθνικός κατώτατος μισθός στις 40 ώρες εργασίας, ενώ οι συντεχνίες στις 38 ώρες. Πλέον δεν υπάρχει στο τραπέζι κάποιο συγκεκριμένο νούμερο.
Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις σχετικά με το εκτιμώμενο ύψος του διάμεσου μηνιαίου μισθού, αυτή του EU-Silc και των εθνικών στατιστικών.
Στο κάδρο των συζητήσεων – διαφωνιών – πραγμάτων προς διαπραγμάτευση υφίσταται η διάκριση μεταξύ πλήρους και 6μηνης εργασίας. Εργοδότες και Κυβέρνηση θέλουν να καθοριστούν δύο ποσά κατωτάτων μισθών, όπως δηλαδή υπάρχει και σήμερα καθορισμένος για μόλις εννέα επαγγέλματα. Ο κατώτατος μισθός στην Κύπρο σήμερα είναι καθορισμένος μόλις μόνο για εννέα επαγγέλματα. Του πωλητή, του γραφέα, του νοσηλευτικού βοηθού, του βοηθού παιδοκόμου, του βοηθού βρεφοκόμου, του σχολικού βοηθού, του σχολικού φροντιστή, του φρουρού ασφαλείας και του καθαριστή. Το ποσό του κατώτατου γι’ αυτά τα επαγγέλματα είναι στα 870 ευρώ και με τη μονιμοποίησή τους, δηλαδή αν εργάζονται για 6 μήνες και άνω, τα 924 ευρώ.
Ακόμα μία εξαίρεση – αγκάθι για να επιτευχθεί συμφωνία για τον κατώτατο μισθό στην Κύπρο αφορά εξαιρέσεις για εργασία φοιτητών σε εποχική βάση (μέχρι δύο μήνες εργασία), το οποίο ωστόσο σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν, μπορεί να ξεπεραστεί σχετικά εύκολα.
Όσον αφορά σε νούμερα για τον κατώτατο μισθό, ούτε και στη συνάντηση της Τρίτης 9 Αυγούστου έγινε αναφορά. Εκείνο που έχει λεχθεί από τον υπουργό από προηγούμενες συναντήσεις και φαίνεται να ισχύει ακόμα, δεν θα είναι κάτω από 924 ευρώ μηνιαίων μικτών απολαβών.
Έκαναν πίσω σε ένα
Εκεί που έκαναν «πίσω» κυβέρνηση και εργοδότες διαφαίνεται να είναι η μη εισαγωγή μερικών επαγγελμάτων εκτός περιμέτρου εθνικού κατωτάτου μισθού. Τα σενάρια για να τεθούν εκτός περιμέτρου εθνικού κατώτατου μισθού οι εργαζόμενοι σε φούρνους και σε πλυντήρια αυτοκινήτων έφυγαν από το τραπέζι και ενδεχομένως να παραμείνουν εκτός περιμέτρου επαγγελματικές ομάδες που θα ανακοινώνονταν και από τη Ζέτα Αιμιλιανίδου. Ο λόγος για το επάγγελμα των οικιακών βοηθών, το επάγγελμα του ναυτικού και το επάγγελμα των εργατών στα γεωργικά επαγγέλματα.
Επόμενες συναντήσεις
Μέσα στο επόμενο 20ήμερο, μέχρι να έρθει η 30ή Αυγούστου ο υπουργός Εργασίας, Κυριάκος Κούσιος θα προχωρήσει σε ξεχωριστές συναντήσεις με όλους τους εργοδότες και με όλες τις συντεχνίες. Η απόφαση της κυβέρνησης όπως διαμήνυσε ο ίδιος μετά τη συνάντηση της Τρίτης 9 Αυγούστου 2022 είναι μέχρι το τέλος του μήνα να υποβάλει τις εκθέσεις του υπουργείου του στην κοινή συνάντηση εργοδοτικής πλευράς και συνδικαλιστικού κινήματος στις 30 Αυγούστου και στη συνέχεια να θέσει ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας τις θέσεις του για να ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις. Τόνισε ότι είναι η πολιτική απόφαση και βούληση του Προέδρου Αναστασιάδη να θεσμοθετηθεί και να εφαρμοστεί εθνικός κατώτατος μισθός παρά τις οποιεσδήποτε διαφορετικές προσεγγίσεις.
Απόκλιση σε στατιστικές
Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις σχετικά με το εκτιμώμενο ύψος του διάμεσου μηνιαίου μισθού στην Κύπρο. Σύμφωνα με την έρευνα του EU-Silc (EU statistics on income and living conditions) ο διάμεσος μισθός είναι στα 1.727 ευρώ, ενώ οι εθνικές στατιστικές τον έχουν στα 1.573 ευρώ. Ο καθορισμός του ύψους του κατώτατου μισθού θα γινόταν στη βάση του ποσοστού σε σχέση με τον διάμεσο, μεταξύ 50% - 60%. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου προ ημερών, η έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών (Survey on Income and Living Conditions – EU-SILC), αποτελεί έρευνα που διεξάγεται από τη Στατιστική Υπηρεσία βάσει Ευρωπαϊκού Κανονισμού, η οποία χρησιμοποιείται στον υπολογισμό στατιστικών που σχετίζονται με την κατανομή του εισοδήματος, τη φτώχια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις συνθήκες διαβίωσης. Σύμφωνα με τη Στατιστική, από την έρευνα αυτή δεν καταρτίζονται επίσημες στατιστικές για τις μέσες και διάμεσες απολαβές ούτε σε εθνικό επίπεδο από τη Στατιστική Υπηρεσία, αλλά ούτε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat), αφού έχει σχεδιαστεί για να εξυπηρετεί εντελώς διαφορετικό σκοπό. Όπως σημειώνει, τα μεγέθη που παρουσιάζονται στις συζητήσεις δεν αποτελούν επίσημες στατιστικές αλλά αποτέλεσμα μελέτης στη βάση παραδοχών από ιδιώτες ερευνητές.
